NAPÓJ WĘGLOWODANOWY PRZED OPERACJĄ
- zmniejsza lęk pacjenta
- redukuje uczucie suchości w ustach
- pomaga zachować pierwotną siłę mięśniową
- wpływa na szybszy powrót perystaltyki jelit
- zmniejsza częstość powikłań.
We współczesnej opiece okołooperacyjnej dąży się do maksymalnego skrócenia czasu głodzenia zarówno przed operacją jak i po niej. Uważa się, że 6-godzinna przerwa w przyjmowaniu pokarmów stałych i 2-godzinna w przyjmowaniu klarownych płynów jest dla pacjenta całkowicie bezpieczna.
Jednym z elementów protokołu opartego na zasadach ERAS jest doustne podanie wysokowęglowodanowego napoju na 2–3 godziny przed operacją. Zgodnie z wytycznymi krajowych i zagranicznych towarzystw anestezjologicznych postępowanie to jest całkowicie bezpieczne i nie zwiększa ryzyka rozwoju powikłań związanych ze znieczuleniem ogólnym.
Najważniejsze jest jego znaczenie metaboliczne. Nawet pojedyncza dawka wysokowęglowodanowego napoju przed operacją:
- redukuje insulinooporność
- ogranicza glukoneogenezę
- hamuje glikogenolizę
- zmniejsza lipolizę
- osłabia katabolizm białek mięśni
- pobudza magazynowanie glukozy w wątrobie w postaci glikogenu.
Pozwala to na zachowanie pierwotnej siły mięśniowej, a według niektórych autorów wpływa również korzystnie na powrót prawidłowej perystaltyki jelit.
Spożycie przez pacjenta takiego napoju w dniu zabiegu ma niewątpliwie również zalety psychologiczne. Zmniejsza lęk pacjenta i eliminuje dyskomfort związany z odczuciem suchości w ustach.
Insulinooporność w okresie pooperacyjnym jest zjawiskiem niekorzystnym. Może prowadzić do hiperglikemii po operacji, co z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań pooperacyjnych. Jej nasilenie zależy od rodzaju i rozległości operacji. Stąd też zastosowanie bogatowęglowodanowego płynu odgrywa szczególną rolę przed dużymi zabiegami chirurgicznymi.
Uraz związany z zabiegiem operacyjnym wprowadza organizm w stan podobny do nieleczonej cukrzycy. Również przedłużone głodzenie w okresie okołooperacyjnym prowadzi do zwiększenia poziomu pooperacyjnej insulinooporności. Podaż cukrów na 2–3 godzin przed zabiegiem naśladuje naturalny rytm posiłków i skutkuje wyrzutem insuliny, która odpowiada za przekierowanie organizmu w fazę gromadzenia cukrów. Zamiast reakcji katabolicznych dominować zaczynają przemiany anaboliczne.
Szczególną grupę stanowią pacjenci chorujący na cukrzycę. Wieloletnia choroba prowadzi u nich do znacznego narażenia na zaburzenia kontroli glikemii w okresie pooperacyjnym. Ze względu na spowolnienie opróżniania żołądka (nawet o 30–50%) i zaburzenia kontroli glikemii występujące w tej grupie chorych istnieją obawy dotyczące bezpieczeństwa rutynowej podaży bogatego w węglowodany napoju przed planowanymi zabiegami chirurgicznymi. Postępowanie to jest jednak bezpieczne i nie zaleca się rezygnacji z tego elementu protokołu u chorych na cukrzycę. Należy jednak pamiętać, że osoby te wymagają podania wraz z napojem odpowiedniej dawki insuliny.
W praktyce klinicznej wszystkim pacjentom podaje się około 400 ml bogatowęglowodanowego napoju (12,5%) na 2–3 godzin przed planowaną operacją. Jeśli ta się opóźnia, pacjent powinien otrzymywać co godzinę 200 ml napoju aż do 2 godzin przed zabiegiem.
Czytaj dalej: Brak premedykacji
