Prawidłowa odpowiedź: 4
Komentarz
Dane kliniczne oraz obraz endoskopowy przemawiają za rozpoznaniem choroby trzewnej (celiakii). Jest to choroba autoimmunologiczna przebiegająca z zanikiem kosmków jelitowych. Zanik kosmków jelitowych wymaga weryfikacji mikroskopowej, jednak pewne cechy endoskopowe mogą sugerować tą patologię. Do cech tych należą:
- karbowanie fałdów błony śluzowej dwunastnicy (ang. scalloping) – widoczne jako ubytki/wcięcia na szczytach fałdów błony śluzowej dwunastnicy
- wygładzenie i zmniejszenie liczby fałdów dwunastnicy
- granulowany lub mozaikowaty obraz błony śluzowej dwunastnicy, niekiedy określany mianem obrazu „spękanej ziemi”.
Powyższe cechy mogą występować pojedynczo lub współistnieć. W przypadku prezentowanego nagrania dobrze widoczna jest cecha karbowania oraz mozaikowatość błony śluzowej dwunastnicy (patrz zdjęcia poniżej). Należy podkreślić, że brak wyżej wymienionych cech nie wyklucza choroby trzewnej i endoskopista jest zobowiązany pobrać wycinki z makroskopowo prawidłowej błony śluzowej dwunastnicy w przypadku klinicznego podejrzenia choroby trzewnej. Zaleca się pobieranie co najmniej czterech biopsji z dwunastnicy (zwykle 4–6), z czego 1–2 wycinki powinny pochodzić z opuszki dwunastnicy, a pozostałe z początkowego odcinka części zstępującej. Należy przypomnieć, że choroba trzewna nie jest jedyną chorobą przebiegającą z zanikiem kosmków jelitowych. Wśród innych chorób wymienia się m.in.: sprue tropikalną, nadmierny rozrost bakteryjny jelita cienkiego (SIBO), enteropatię w przebiegu infekcji wirusem HIV, ale także wymienione w pytaniu chorobę Crohna dwunastnicy i chorobę Whipple’a. Częstość występowania tych dwóch ostatnich jest dość rzadka i przebiega zazwyczaj z innymi charakterystycznymi cechami endoskopowymi (odpowiedzi te nie są prawidłowe).
Choroba trzewna
karbowanie na szczytach fałdów
mozaikowatość błony śluzowej
spłaszczenie i mniejsza ilość fałdów
Piśmiennictwo:
1. Rubio-Tapia A., Hill I.D., Kelly C.P. i wsp.: ACG clinical guidelines: diagnosis and management of celiac disease. Am. J. Gastroenterol., 2013; 108 (5): 656–676
2. Bai J.C., Fried M., Corazza G.R. i wsp.: World Gastroenterology Organisation global guidelines on celiac disease. J. Clin. Gastroenterol., 2013, 47 (2): 121–126