Prawidłowa odpowiedź: Zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka (atrophic gastritis)
Komentarz
Na podstawie obrazu endoskopowego można podejrzewać zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka (nieżyt zanikowy). Szczególnie dobrze na tym obrazie są uwidocznione dwie typowe dla zapalenia cechy: obraz ścieńczałej błony śluzowej z prześwitującą, dobrze widoczną siatką naczyń (normalnie niewidocznych) oraz wygładzenie fałdów błony śluzowej żołądka. Wśród innych endoskopowych cech tej choroby wymienia się granulację błony śluzowej, a także obecność ognisk szarego nabłonka o typie metaplazji jelitowej.
Nieżyt zanikowy jest przewlekłym stanem zapalnym błony śluzowej żołądka, związanym ze zwiększonym ryzykiem rozwoju raka żołądka. Choroba może być ograniczona wyłącznie do części przedodźwiernikowej żołądka lub obejmuje cały jego trzon i dno. W pierwszym przypadku najczęstszym czynnikiem etiologicznym jest infekcja Helicobacter pylori, zaś w drugim nieżyt zwykle ma podłoże autoimmunologiczne. W prezentowanym przypadku cechy zaniku błony śluzowej są widoczne w całym żołądku, co pozwala podejrzewać nieżyt zanikowy o podłożu autoimmunologicznym. Ta postać choroby wiąże się z krążącymi we krwi przeciwciałami przeciwko komórkom okładzinowym żołądka i czynnikowi wewnętrznemu Castle’a (intrinsic factor – IF). W tej postaci choroby przede wszystkim występuje upośledzone wchłanianie witaminy B12, co u części chorych prowadzi do jej niedoboru i rozwoju niedokrwistości megaloblastycznej (inaczej niedokrwistość Addisona-Biermera lub niedokrwistość złośliwa).
W celu potwierdzenia rozpoznania należy pobrać wycinki z żołądka do badania histopatologicznego oraz ocenić stężenie wymienionych wyżej autoprzeciwciał we krwi. Endoskopista, który podejrzewa nieżyt zanikowy, powinien pobrać co najmniej 5 wycinków z żołądka (2 wycinki z części przedodźwiernikowej, 1 wycinek z kąta oraz 2 wycinki z trzonu żołądka). Dodatkowo zawsze należy pobrać wycinki na test ureazowy.
Wprowadzone po stwierdzeniu niedokrwistości leczenie polega przede wszystkim na suplementacji witaminy B12 – zazwyczaj w postaci iniekcji domięśniowych. Leczenie immunosupresyjne nie jest skuteczne.
Prawidłowy obraz endoskopowy trzonu żołądka:
Obraz endoskopowy trzonu żołądka z cechami zanikowego zapalenia błony śluzowej:
Piśmiennictwo:
1. Ruggea M., Correa P., Di Mario F. i wsp.: OLGA staging for gastritis: A tutorial. Digestive and Liver Disease 2008, 40: 650–658.
2. Dai Y.C., Tang Z.P., Zhang Y.L.: How to assess the severity of atrophic gastritis. World J. Gastroenterol. 2011, 17: 1690–1693.
