Prawidłowa odpowiedź: 3. IIa + IIc
Polipy jelita grubego u ludzi dorosłych najczęściej odpowiadają gruczolakom. Gruczolaki są powszechnie spotykane – wykrywa się je w 20–40% kolonoskopii przesiewowych. Ponieważ na podłożu polipów gruczolakowatych może dochodzić do rozwoju raka, endoskopowe usuwanie gruczolaków jest skuteczną metodą prewencji rozwoju raka jelita grubego.
Niezwykle ważny w badaniu endoskopowym jest szczegółowy opis wykrytych polipów pod kątem ich lokalizacji, rozmiaru i morfologii. Morfologia polipów zależy od kierunku i charakteru ich rozrostu i ma duże znaczenie praktyczne – kształt polipa często decyduje o metodzie jego usuwania. Na przykład polipy uszypułowane obligatoryjnie usuwa się za pomocą pętli diatermicznej (z użyciem prądu), natomiast w przypadku drobnych polipów siedzących często nie ma potrzeby stosowania prądu koagulacji.
Najczęściej stosowaną klasyfikacją morfologiczną polipów jest ustanowiona w 2003 roku klasyfikacja paryska. Wyróżnia ona 3 podstawowe kategorie powierzchownych zmian nowotworowych przewodu pokarmowego – zmiany polipowate (0–I), zmiany niepolipowate (0–II) i zmiany zapadnięte (0–III). Pierwsza kategoria (0–I) obejmuje zmiany uszypułowane (0–Ip) oraz (najczęściej spotykane) zmiany nieuszypułowane, a więc siedzące (0–Is). Kategoria zmian niepolipowatych (0–II) uwzględnia zmiany, których wysokość ponad błonę śluzową nie przekracza 2,5 mm, co odpowiada szerokości zamkniętych kleszczyków biopsyjnych (w praktyce rzadko przykłada się kleszczyki do błony śluzowej w celu zmierzenia wysokości zmiany). Wśród zmian niepolipowatych wyróżnia się zmiany płasko-wyniosłe (0–IIa), płaskie (0–IIb) i lekko zapadnięte (0–IIc). Zmiany niepolipowate mają biologiczną skłonność do szerzenia się na boki wzdłuż błony śluzowej. Zmiany zapadnięte (0–IIc) stwarzają ryzyko naciekania głębokich warstw ściany jelita i zawsze powinny być traktowane jako zmiany o podwyższonym ryzyku głębokiej inwazji (obecności raka). Wszystkie przykłady morfologii polipów według klasyfikacji paryskiej przedstawiono w tabeli.
Polip na przedstawionym nagraniu jest zmianą o morfologii mieszanej – w swojej obwodowej części jest zmianą płasko-wyniosłą (0–IIa), natomiast w swojej części centralnej ma dość wyraźne zapadnięcie (0–IIc). Tego typu zmianę w klasyfikacji paryskiej opisuje się jako 0-IIa+IIc (ryc.). Centralne zapadnięcie budzi niepokój naciekania głębszych warstw ściany jelita, jednak zmiana jest niewielka (ok. 5–6 mm), w związku z tym ryzyko raka jest małe i zmiana powinna być usunięta endoskopowo.
| Tabela. Paryska klasyfikacja powierzchownych zmian nowotworowych przewodu pokarmowego (Gastrointest. Endosc. 2003; 58: S2–43) |
|---|
| charakter |
skrót |
| nazwa polska |
nazwa angielska |
|
| polipowate |
polypoid |
0-I |
 |
uszypułowane |
pedunculated |
0–Ip |
 |
nieuszypułowane (siedzące) |
sessile |
0–Is |
| niepolipowate |
non-polypoid |
0-II |
 |
płasko-wyniosłe |
slightly elevated
| 0–IIa |
 |
płaskie |
flat |
0–IIb |
 |
lekko zapadnięte |
slightly depressed |
0–IIc |
| zapadnięte (wrzód) |
excavated (ulcer) |
0–III |
Ryc. Schemat polipa o morfologii mieszanej – zmiana płasko-wyniosła z centralnym zapadnięciem (0-IIa+IIc wg klasyfikacji paryskiej)
Piśmiennictwo do komentarza:
1. Endoscopic Classification Review Group. Update on the Paris classification of superficial neoplastic lesions in the digestive tract. Endoscopy 2005; 37: 570–578
2. Participants in the Paris Workshop. The Paris endoscopic classification of superficial neoplastic lesions: esophagus, stomach, and colon. Gastrointest. Endosc. 2003; 58: S2–43
