Prawidłowa odpowiedź: 5. Heterotopia żołądkowa przełyku
Komentarz
Nagranie obrazu endoskopowego przedstawia dystalny przełyk z widoczną linią Z, a więc granicą nabłonków żołądkowego i przełykowego, która ma nieco nierówny przebieg, jednak położona jest prawidłowo – na górnej granicy fałdów żołądkowych. Około 4 cm ponad linią Z, na odcinku od 35 do 27 cm od siekaczy, widoczny jest rozległy obszar łososiowo zabarwionej błony śluzowej, obejmujący w swojej dystalnej części cały obwód przełyku, w proksymalnej części zaś połowę jego obwodu. Ponieważ zmiana nie wykazuje ciągłości z linią Z (co przemawia przeciwko rozpoznaniu przełyku Barretta), a nabłonek w obrębie zmiany ma makroskopowy obraz nabłonka typu gruczołowego (żołądkowego), rozpoznano rozległą heterotopię żołądkową przełyku, co potwierdziły wycinki pobrane ze zmiany. Warto dodać, że proksymalnie wobec największej zmiany stwierdzono inne, mniejsze ogniska heterotopii żołądkowej o średnicy od 2 do 12 mm.
Heterotopia żołądkowa jest uznawana za wrodzoną anomalię przełyku. Typowo zlokalizowana jest w proksymalnym przełyku, tuż poniżej górnego zwieracza i składa się z nabłonka typu gruczołowego (jednowarstwowego walcowatego), charakterystycznego dla błony śluzowej żołądka. Przeważnie obszary heterotopii przełykowej są niewielkich wymiarów (średnio ok. 1 cm średnicy) i z uwagi na swoje położenie bywają pomijane w badaniu endoskopowym. Przedstawiona pacjentka ma nietypową, bo bardzo rozległą heterotopię żołądkową, obejmującą większą część środkowego przełyku. Postuluje się, że do rozwoju heterotopii żołądkowej dochodzi w okresie zarodkowym na drodze niepełnej wymiany nabłonka gruczołowego na wielowarstwowy płaski (typowy dla przełyku). Częstość występowania tej anomalii szacuje się na 1–14% (w większości badań endoskopowych bliżej 1–2%). Większość tych zmian ma przebieg bezobjawowy, jednak z uwagi na wydzielanie kwasu solnego, heterotopia żołądkowa może wywoływać objawy z układu gardłowo-przełykowego, takie jak przewlekły kaszel, regurgitacje, uczucie przeszkody w przełyku czy dysfagia. W skrajnych przypadkach może dochodzić do powikłań – owrzodzenia, zwężenia czy rozwoju przetoki przełykowej. Ryzyko przemiany nowotworowej w tej chorobie jest małe, jednak istnieją doniesienia o rozwoju raka w obrębie heterotopii żołądkowej. Co ciekawe, ognisko heterotopii żołądkowej może być kolonizowane przez bakterie H. pylori, których obecność stwierdza się w ok. 10% przypadków tej anomalii. Leczenie zachowawcze preparatami IPP może przynosić poprawę, jednak w części przypadków jest nieskuteczne. Leczenie endoskopowe, takie jak koagulacja bimerem argonowym (APC) czy ablacja prądem o częstotliwości radiowej (RFA), są skuteczną i bezpieczną opcją leczenia zabiegowego.
Na podstawie:
1. von Rahden B.H., Stein H.J., Becker K. i wsp.: Heterotopic gastric mucosa of the esophagus: literature-review and proposal of a clinicopathologic classification. Am. J. Gastroenterol. 2004; 99: 543–551.
2. Chong V.H.: Clinical significance of heterotopic gastric mucosal patch of the proximal esophagus. World J. Gastroenterol. 2013; 19: 331–338.
Meining A., Bajbouj M., Preeg M. i wsp.: Argon plasma ablation of gastric inlet patches in the cervical esophagus may alleviate globus sensation: a pilot trial. Endoscopy 2006; 38: 566–570.
3. Dunn J.M., Sui G., Anggiansah A. Wong T.: Radiofrequency ablation of symptomatic cervical inlet patch using a through-the-scope device: a pilot study. Gastrointest. Endosc. 2016; 84: 1022–1026.
4. Shimamura Y., Winer S., Marcon N.: A Giant Circumferential Inlet Patch With Acid Secretion Causing Stricture. Clin. Gastroenterol. Hepatol. 2017; 15 (4): A22–A23.
Ajmal S., Young J.S., Ng T.: Adenocarcinoma arising from cervical esophageal gastric inlet patch. J. Thorac. Cardiovasc. Surg. 2015; 149: 1664–1665.