Choroby reumatyczne - najnowsze zalecenia dotyczące RZS i dny moczanowej oraz nowe kryteria klasyfikacji SSc

05.01.2015

Nowe zalecenia EULAR dotyczące leczenia RZS

Jednym z najważniejszych wydarzeń w dziedzinie reumatologii w 2013 r. było opracowanie zaleceń EULAR dotyczących leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) syntetycznymi i biologicznymi lekami modyfikującymi przebieg choroby (LMPCh). W związku z szybkim postępem w zakresie farmakoterapii i wprowadzaniem leków biopodobnych ustalono nowy podział LMPCh, ujednolicając nazewnictwo. Priorytetem pozostaje osiągnięcie remisji bądź małej aktywności choroby u każdego chorego w okresie do 6 miesięcy, a poprawy najpóźniej po 3 miesiącach leczenia. Lekiem pierwszego rzutu w razie braku przeciwwskazań jest metotreksat, a w przypadku jego nieskuteczności lub nietolerancji dalsze postępowanie jest uzależnione od ściśle określonych czynników rokowniczych i polega na dostosowywaniu lub modyfikacji terapii według algorytmu dostępnego w zaktualizowanej wersji Interny Szczeklika.

Nowe kryteria klasyfikacyjne twardziny układowej

Od 2013 r. obowiązują również nowe kryteria klasyfikacyjne twardziny układowej (SSc) oparte na ocenie w systemie punktowym wybranych objawów klinicznych (stwardnienia skóry rąk, palców, uszkodzeń opuszek palców, obecności teleangiektazji, objawu Raynauda, nadciśnienia płucnego i/lub choroby śródmiąższowej płuc), badań obrazowych (kapilaroskopii wału paznokciowego) oraz laboratoryjnych (obecności autoprzeciwciał charakterystycznych dla SSc).

Nowe zalecenia dotyczące rozpoznawania i leczenia dny moczanowej

Na początku 2014 r. międzynarodowy zespół ekspertów (Inicjatywa 3e) opracował zalecenia dotyczące rozpoznawania i leczenia dny moczanowej, zgodnie z którymi chorobę w sposób pewny potwierdza identyfikacja laboratoryjna kryształów moczanu sodu, a w przypadku, gdy nie jest to możliwe, rozstrzygający pozostaje obraz kliniczny (ostre zapalenie stawu śródstopno-paliczkowego I i/lub guzki dnawe) bądź szybka odpowiedź na kolchicynę. Również charakterystyczne wyniki określonych badań obrazowych mogą wspierać rozpoznanie. Stwierdzenie samej hiperurykemii nie wystarcza do rozpoznania dny. Istotną zmianą w leczeniu jest ograniczenie maksymalnej dobowej dawki kolchicyny do 2 mg (równie skutecznej jak dawki większe, a  zapewniającej lepszy profil bezpieczeństwa). Obok kolchicyny w ostrym napadzie dny można stosować NSLPZ i/lub GKS, w zależności od chorób współistniejących i ryzyka skutków niepożądanych. W leczeniu zmniejszającym stężenie kwasu moczowego allopurynol powinien być lekiem pierwszego rzutu, przy czym jego podawanie należy rozpoczynać od małej dawki i stopniowo zwiększać do osiągnięcia docelowego stężenia kwasu moczowego w surowicy (pod kontrolą m.in. czynności nerek). Szczegółowe zalecenia dotyczące pożądanych wartości urykemii w zależności od obrazu klinicznego oraz alternatywne metody farmakoterapii zgodne z najnowszymi zaleceniami można znaleźć w uaktualnionej wersji Interny Szczeklika (zob. rozdział Dna moczanowa).

Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Choroba zwyrodnieniowa stawów a reumatoidalne zapalenie stawów - różnice
  • Pęcherzyca
  • Produkty żywnościowe pomocne w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów
  • Liszaj lśniący
  • Dna moczanowa
  • Twardzina ograniczona
  • Twardzina układowa
  • Seronegatywne zapalenie stawów
  • Mieszana choroba tkanki łącznej
  • Śródmiąższowe zapalenie nerek

Profesor Andrzej Szczeklik

Profesor Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, pisarz eseista i filozof medycyny, wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności, animator Akademii Młodych "PAUeczka Akademicka".