Przyczyna

Mechanizm

Umiejscowienie

Charakter bólu

Czynniki wywołujące, nasilające, łagodzące

Niektóre objawy towarzyszące

dławica piersiowa

przejściowe niedokrwienie serca

zamostkowy, może promieniować do szyi, żuchwy, ramion, łokci, nadbrzusza

gniotący, piekący, ściskający; trwa 2–10 min

wysiłek fizyczny, stres emocjonalny, zimne powietrze, obfity posiłek; ustępuje po zaprzestaniu wysiłku lub przyjęciu nitrogliceryny

duszność

zawał serca lub niestabilna dławica

przedłużające się niedokrwienie serca, martwica

jw.

charakter jw., zwykle silniejszy; trwa >30 min w zawale, <20 min w dławicy

nie ustępuje po przyjęciu nitrogliceryny i zaprzestaniu wysiłku

duszność, poty, osłabienie, nudności, wymioty

zapalenie osierdzia

podrażnienie blaszek osierdzia lub opłucnej przylegającej do osierdzia

za mostkiem lub w okolicy uderzenia koniuszkowego; może promieniować do szyi i lewego barku

ostry, kłujący, o zmiennym natężeniu

głęboki wdech, skręcenie tułowia, pozycja leżąca, kaszel; zmniejsza się w pozycji siedzącej z pochyleniem do przodu

objawy choroby podstawowej, tarcie osierdziowe, duszność

rozwarstwienie aorty

rozciąganie ściany aorty

przednia ściana klatki piersiowej, może promieniować do okolicy międzyłopatkowej lub lędźwiowej

rozdzierający, niezwykle silny; pojawia się nagle

wysokie ciśnienie tętnicze

szmer niedomykalności zastawki aortalnej, asymetria ciśnienia tętniczego na kończynach

ból opłucnowy

naciek zapalny opłucnej, podrażnienie opłucnej w zawale płuca, odma opłucnowa

zwykle jednostronny, może promieniować do okolicy międzyłopatkowej

ostry, kłujący

głęboki wdech, kaszel, ruchy tułowia; zmniejsza się po położeniu na boku, w którym występuje ból

objawy choroby podstawowej, zwykle duszność, tachypnoë

nerwoból

zapalenie nerwu (np. w półpaścu), ucisk przez zmiany w kręgosłupie

jednostronny w półpaścu, może być obustronny przy zmianach w kręgosłupie

ostry

nasila się przy palpacji wzdłuż przebiegu nerwu, niekiedy przy lekkim dotyku (allodynia)

osutka w półpaścu, tkliwość uciskowa kręgów piersiowych

refluks żołądkowo-przełykowy

zapalenie błony śluzowej przełyku

zamostkowy, może promieniować do pleców

zwykle piekący lub gniotący

obfity posiłek, pochylanie się, pozycja leżąca

ból w nadbrzuszu, dyspepsja

pęknięcie przełyku

przerwanie ciągłości ściany przełyku

zamostkowy

bardzo silny, piekący; pojawia się nagle

gwałtowne wymioty

wymioty

kamica żółciowa

wzrost ciśnienia w pęcherzyku żółciowym

prawe podżebrze lub nadbrzusze, może promieniować do prawego barku

silny, narastający, potem stały, ustępuje wolno; trwa od kilkunastu minut do kilku godzin

spożycie tłustego posiłku; zmniejsza się w pozycji leżącej bez ruchu

nudności, wymioty, jadłowstręt

choroba wrzodowa

uszkodzenie błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy

nadbrzusze, czasem w dolnej części klatki piersiowej

tępy, rzadziej ostry lub piekący

zjedzenie posiłku (wrzód żołądka) lub pozostawanie na czczo; zjedzenie posiłku zmniejsza dolegliwości we wrzodzie dwunastnicy

dyspepsja

ból kostno-stawowy

stan zapalny stawów mostkowo-żebrowych i mostkowo-obojczykowych, urazy, inne

miejscowy, przednia ściana klatki piersiowej

ostry lub gniotący

ruchy klatki piersiowej, szczególnie kaszel

tkliwość przy palpacji

ból nerwicowy

niejasny

przednia ściana klatki piersiowej

zmienny

stres emocjonalny

duszność, kołatanie serca, niepokój