×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Ponad połowa lekarzy padła ofiarą agresji ze strony pacjenta w ostatnim roku

Małgorzata Solecka
Kurier MP

  1. Pacjenci częściej ufają pielęgniarkom niż lekarzom
  2. Wciąż jednak więcej osób ufa lekarzom niż politykom czy dziennikarzom
  3. 9 na 10 lekarzy przyznaje, że ich konkurentem stał się "dr Google"
  4. 20% lekarzy stosuję taktykę "medycyny defensywnej" w obawie przed roszczeniami
  5. Ponad połowa lekarzy przyznało, że w ostatnim roku padli ofiarą agresji ze strony pacjenta

doctor, physician

Fot. z domeny publicznej

Większość Polaków ma zaufanie do lekarzy. Im częściej pacjent korzysta z usług lekarzy, tym to zaufanie jest większe – powiedział podczas konferencji „Lekarz, zawód szczególnego zaufania społecznego” w Senacie dr Rafał Boguszewski z Fundacji Centrum Badania Opinii Społecznych. Ale przyznał też, że są symptomy wskazujące, iż zaufanie do lekarzy spada.

Jednym z takich symptomów jest rosnący odsetek osób przekonanych o omylności lekarzy. Co prawda Polacy nadal są przekonani, że błędy medyczne zdarzają się rzadko, ale ponad połowa sądzi, że diagnozę lepiej skonsultować z kilkoma specjalistami.

W przeprowadzonych w lutym badaniu dotyczącym społecznego postrzegania różnych zawodów (na liście było ich 24) zawody medyczne (pielęgniarki, dentyści, lekarze) uzyskały wyniki powyżej „3”, czyli – pozytywne. Największym zaufaniem ankietowani przez CBOS darzą jednak pielęgniarki (drugie miejsce, zaraz po naukowcach), potem lekarzy dentystów (piąte miejsce, wyprzedzili ich informatycy i nauczyciele). Lekarze uplasowali się na ósmym miejscu.

Dla równowagi – trzy ostatnie miejsca zajęli: urzędnicy państwowi wysokiego szczebla, parlamentarzyści i politycy. A sami lekarze podczas konferencji w Senacie nie ukrywali, że jedną z przyczyn spadku zaufania społecznego do profesji medyka może być przekaz formułowany – choćby na przestrzeni kilku ostatnich lat – przez polityków, którzy próbowali obarczyć lekarzy winą za złe funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia. I za własne błędy.

W tym badaniu zaufania społecznego do zawodów wyraźnie niższą pozycję niż lekarze zajęli też dziennikarze (plasują się w środku stawki, oceny negatywne równoważą się z pozytywnymi).

A jak sami lekarze postrzegają problem zaufania pacjentów?

Prof. Romuald Krajewski z Naczelnej Rady Lekarskiej zaprezentował badania przeprowadzone przez Ośrodek Studiów Analiz i Informacji NIL na reprezentatywnej grupie 1725 lekarzy. Główny wniosek, płynący z badania: sami lekarze nie odczuwają znaczącego pogorszenia w relacji z pacjentami i rosnącego braku zaufania. Niemal połowa lekarzy, pytana o poziom zaufania pacjentów na przestrzeni ostatnich pięciu lat, odpowiedziała, że teraz pacjenci ufają im najbardziej. Tylko 10 proc. oceniło zaufanie jako mniejsze (w tym nieco ponad 3 proc. – zdecydowanie mniejsze).

Nie znaczy to, że lekarze nie dostrzegają procesu opisanego przez przedstawiciela CBOS: pacjenci przestają ufać opinii jednego specjalisty. Dziewięciu na dziesięciu lekarzy przyznało, że ich „konkurentem” jest „dr Google”. Internet to zdecydowanie najpopularniejsze źródło wiedzy medycznej dla pacjentów, którzy nie tylko chcą wiedzieć więcej na temat swoich dolegliwości, ale również często sugerują, jak powinni być leczeni. Kolejne źródła wiedzy medycznej dla pacjentów to, zdaniem lekarzy: rodzina i znajomi, telewizja i dopiero na czwartym miejscu – inni lekarze.

Ponad 57 proc. lekarzy uważa, że fakt, iż pacjenci mają coraz większą wiedzę na temat swoich dolegliwości (również tę „internetową”) pomaga (lub raczej pomaga) w procesie leczenia. Ale aż 30 proc. lekarzy jest przeciwnego zdania.

Wyrazem zaufania pacjenta do lekarza jest przestrzeganie jego zaleceń. Z tym nie jest najlepiej. – Lekarze realistycznie oceniają sytuację. Połowa deklaruje, że „większość pacjentów zaleceń przestrzega” – mówił prof. Krajewski.

Kolejny wymiar zaufania – skargi. 80 proc. badanych lekarzy nigdy nie doświadczyło skargi pacjenta. 7 proc. lekarzy (rocznie) jest skarżonych do różnych instytucji (sądy, prokuratura, rzecznik odpowiedzialności zawodowej, rzecznicy praw pacjentów etc.). To wskaźnik porównywalny z innymi krajami. Zdaniem samych lekarzy liczba skarg na przestrzeni ostatnich lat się zwiększyła.

To napędza rozwój tzw. medycyny defensywnej – lekarze próbują zabezpieczać się przed roszczeniami pacjentów. 20 proc. lekarzy przyznaje, że stosuje taką taktykę, w tym jest grupa medyków, którzy w ten sposób (np. zlecając badania „na wyrost”, wypisując skierowania na dodatkowe konsultacje, niekonieczne z punktu widzenia wiedzy medycznej) postępują z niemal każdym pacjentem.

Jednym z wymiarów trudnych relacji między lekarzami a pacjentami jest agresja. Blisko połowa ankietowanych lekarzy odpowiedziała twierdząco na pytanie, czy w ostatnich dwunastu miesiącach doświadczyła w swoim miejscu pracy agresji ze strony pacjentów. W raporcie NIL podkreśla, że odpowiedzi twierdzących zanotowano znacząco mniej niż w 2013 roku (wówczas – 67 proc.). Ale trzy lata temu pytanie było sformułowane znacznie szerzej – pytano o to, czy lekarz był świadkiem agresji w miejscu pracy (niekoniecznie skierowanej przeciw niemu).

W zdecydowanej większości przypadków tych, którzy odpowiedzieli twierdząco tym razem, była to agresja słowna (45 proc.). Ale 3 proc. lekarzy zadeklarowało, że spotkali się osobiście z agresją fizyczną. Potocznie uważa się, że miejscem w którym lekarz jest szczególnie narażony na agresję ze strony pacjenta jest Szpitalny Oddział Ratunkowy, jednak z rozmów, jakie toczyły się w kuluarach konferencji można wnioskować, że na agresję pacjenta równie często narażeni są specjaliści dyżurujący w poradniach, zwłaszcza ci, do których najtrudniej się zapisać.

07.03.2016
Zobacz także
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta