Niestety za pieniądze, które mamy dzisiaj do dyspozycji, nie potrafimy dobrze zorganizować systemu – powiedział podczas debaty z okazji Światowego Dnia Chorego p.o. prezesa NFZ Andrzej Jacyna. I zaapelował do decydentów o zwiększenie nakładów na zdrowie przy okazji zmiany modelu finansowania systemu.
Andrzej Jacyna. Fot. akademia.nfz.gov.pl
Szef NFZ wskazał, że największym wyzwaniem stojącym przed płatnikiem są zmiany demograficzne. – Pacjentów będzie coraz więcej. Reprezentuję te roczniki, które zbliżają się do wieku wzmożonych potrzeb zdrowotnych, czyli wyż powojenny – mówił Andrzej Jacyna. – Przez wiele lat politycy zajmujący się finansami państwa nie zwracali uwagi na te zjawiska. Nadal oczekiwania w tej sprawie zarówno resortu zdrowia, jak i płatnika napotykają na duży opór. Niestety za te pieniądze, które mamy dzisiaj, nie potrafimy dobrze zorganizować systemu. Wszyscy wokół nas wydają na zdrowie dużo więcej.
Andrzej Jacyna dodał, że „równie biedne państwa otaczające Polskę, takie jak: Litwa, Łotwa, Słowacja wydają budżet zbliżający się do 13–15 proc. dochodów osobistych obywateli”. – My próbujemy to zrobić za 9 proc. – mówił. – To jest cud, że jakoś się to udaje. Mam nadzieję, że ta wiedza wreszcie dotrze do osób, które podejmują w tej sprawie decyzje.
Zdaniem szefa NFZ wyż powojenny już wnosi większe zapotrzebowanie na świadczenia. – Mimo znaczących wzrostów ilości kupowanych świadczeń, wciąż mamy problemy z zaspokojeniem potrzeb – zaznaczył. – Bez wzrostu środków tego nie pokonamy. Mam nadzieję, że reforma systemu finansowania zapewni wzrost nakładów ogółem na służbę zdrowia, bo – to jasno trzeba powiedzieć – bez tego postępu nie będzie.
– Dzisiaj próbujemy pewnych działań, które wzmacniają i poprawiają dostęp w niektórych zakresach świadczeń – mówił Jacyna i dodał: – Są to jednak działania doraźne, które dają efekty w określonych chorobach, ale nie rozwiązują całości problemów.
Katastrofa kadrowa małych szpitali
Innym problemem wskazanym przez Andrzeja Jacynę są braki kadrowe w Polsce: – Kadry rozjeżdżają się ze zjawiskiem demograficznym. Wchodzimy w okres dołka, jeśli chodzi o liczbę osób wykonujących zawody medyczne i to też jest ważny element, od którego zależy to, co będziemy mieli do zaoferowania pacjentom.
Prezes NFZ wskazał, że liczba chorych rośnie i „będzie znacząco rosła w ciągu najbliższych 10–15 lat, natomiast liczba lekarzy w systemie może poprawić się pod jednym warunkiem: że młodzi lekarze nie będą wyjeżdżać z Polski”. – O ile nie poprawią się warunki pracy i płacy, to lekarze niestety będą podejmowali decyzje o wyjeździe – ubolewał szef NFZ.
– Obserwujemy, szczególnie na obrzeżach województw, w małych szpitalach powiatowych znaczące braki kadrowe, które czasowo uniemożliwiają wykonywanie świadczeń – mówił. – Niektóre oddziały są zamykane, przerywana jest działalność na kilkutygodniowe, a nawet kilkumiesięczne okresy. To zjawisko coraz bardziej powszechne.
0,2 procenta rocznie
Obecny na debacie minister zdrowia Konstanty Radziwiłł zapewnił, że nakłady na zdrowie będą rosnąć. Zaznaczył jednak, że jeszcze ostatecznych rozwiązań dotyczących przepływu środków nie ma. Podkreślił także, że planowana ustawa dotycząca zmiany systemu finansowania ochrony zdrowia nie przewiduje podwyższenia obciążeń podatników.
– Jednym z elementów tej ustawy jest zaprojektowanie rozwiązania, które potraktuje publiczne wydatki na zdrowie jako jeden z fundamentów publicznych wydatków w ogóle – powiedział Radziwiłł. – Należy zwrócić uwagę, że takie rozwiązanie już jest dla obrony narodowej. Potraktowaliśmy ją jako pewną oczywistość, która musi być finansowana minimum na poziomie 2 proc. PKB brutto. Chciałbym, żebyśmy w podobny sposób potraktowali wydatki na zdrowie, które dla przytłaczającej większości Polaków są priorytetem.
– Poziom 6 proc. PKB, który planujemy docelowo, nie jest do osiągnięcia dzisiaj, kiedy wydatki na zdrowie wynoszą ok. 4,5 proc. PKB – mówił minister. – Łatwo obliczyć, że brakuje ok. 40 mld zł rocznie. Tak kwota nie jest do nadrobienia z dnia na dzień. W związku z tym planowana jest mapa drogowa, która zapewni systematyczny wzrost nakładów na zdrowie o ok. 0,2 proc. PKB rocznie, tak żeby w roku 2025 osiągnąć poziom 6 proc.
Debatę "Polski Pacjent. Wczoraj. Dzisiaj. Jutro" zorganizował Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie z udziałem Fundacji The Institute of Strategy and Development.
