60 proc. pacjentów, którzy wzięli udział w badaniu dotyczącym POZ, krytycznie ocenia działanie tej części systemu – wynika z raportu Fundacji MyPacjenci. Równocześnie jednak 60 proc. pozytywnie ocenia swojego lekarza rodzinnego. Raport jest częścią współfinansowanego ze środków UE projektu „Razem dla Zdrowia” w którym uczestniczą przedstawiciele pacjentów, a także samorządy lekarski i pielęgniarski.
Fot. Anna Kraśko / Agencja Gazeta
Jego celem jest m.in. przeprowadzenie konsultacji społecznych dotyczących systemu, a następnie przedstawienie ich resortowi zdrowia. Wyniki ankiety wraz z rekomendacjami zostaną przedstawione resortowi w czwartek, tuż przed konferencją uzgodnieniową dotyczącą ustawy o POZ.
Zaledwie 50 proc. badanych jest przekonana, że samodzielnie wybrała swojego lekarza rodzinnego (mimo że zakłada to konstrukcja systemu), pacjenci twierdzą, też, że w POZ napotykają liczne bariery dostępu: mniej więcej dwóch z pięciu pacjentów deklaruje, że ma problem z telefonicznym zapisaniem się do lekarza pierwszego kontaktu, albo jest zmuszona czekać w długiej kolejce „po numerek”.
Natomiast na długie terminy w oczekiwaniu na wizytę narzeka aż 60 proc. respondentów. Równocześnie zapytani, ile taki przeciętny czas oczekiwania wynosi, przyznają (80 proc.), że w „ich przychodni” najczęściej do lekarza dostają się tego samego dnia, najwyżej w ciągu jednego-dwóch dni. – Mamy problem z oceną tych wyników. Naszym zdaniem generalną ocenę „długiego oczekiwania” zgłaszają wszyscy pacjenci, natomiast o jednym-dwóch dniach mówią ci, którzy faktycznie w ostatnim czasie korzystali z pomocy lekarza POZ – mówi Ewa Borek, prezes Fundacji My Pacjenci.
Jest jeszcze inne tłumaczenie: – W każdej przychodni POZ problemy organizacyjne stwarza zapewnienie opieki nad pacjentami, którzy przyszli z wizytą nagłą, oczekując natychmiastowej pomocy. Jeśli te osoby zostaną odesłane na odległy termin, to nie tylko będą się czuły pokrzywdzone i potraktowane niesprawiedliwie, ale też opowiedzą o tym rodzinie i znajomym, wpływając na negatywną atmosferę wokół ochrony zdrowia – mówił Artur Prusaczyk z Centrum Medyczno-Diagnostycznego w Siedlcach (prowadzi POZ na wschodnim Mazowszu).
Jego zdaniem rozwiązaniem może być rozdzielenie dwóch strumieni pacjentów, tych przyjmowanych przed i po południu, zależnie od charakteru wizyty.
Podobna sprzeczność występuje w ocenia samego POZ. Z jednej strony 60 proc. badanych ocenia ten segment krytycznie. Z drugiej strony zaś, ponad 60 proc. pacjentów deklaruje, że jest ze swojego lekarza zadowolona i nawet poleca go znajomym. – To naturalne, że ocena systemu znacznie różni się od oceny osoby, która bezpośrednio otacza nas opieką – mówi Ewa Borek.
Zaskakujące są natomiast wnioski z badania dotyczące zorganizowania systemu: prawie trzy czwarte pacjentów umawia wizytę telefonicznie, prawie jedna trzecia, aby dostać się do lekarza pierwszego kontaktu wciąż czeka od rana w długiej kolejce „po numerek” – jeszcze przed otwarciem przychodni. Co piąty na wizytę zapisuje się osobiście. Z zapisów przez internet korzysta zaledwie co dziesiąty uczestnik badania.
Z odpowiedzi pacjentów wynika też, że ich poradnia POZ na badania profilaktyczne zaprasza ich „rzadko lub nigdy” (80 proc. odpowiedzi). Co czwarty badany deklaruje, że w razie potrzeby może skontaktować się ze swoim lekarzem telefonicznie.
– W tym badaniu istnieje pewna nadreprezentacja wykształconych ludzi z dużych miast. Tymczasem w małych miasteczkach i na wsi POZ działa na zupełnie innych zasadach. Lekarz zna swoich pacjentów i oni go znają. Wiele z wymienionych problemów nie występuje, inne są też oczekiwania pacjentów dotyczące np. informatyzacji. Tam działanie POZ jest dużo bardziej skuteczne, a jego ocena dużo bardziej pozytywna – podkreślał dr Prusaczyk.
Rozwiązania, które budzą największe emocje to te, które są bezpośrednio związane z przygotowywaną ustawą o POZ. Z badania Fundacji wynika, że ponad 90 proc. pacjentów oczekiwałoby, że ich chorobę przewlekłą będzie leczył lekarz specjalista, nawet jeśli połowa respondentów równocześnie przyznaje, że prawdopodobnie z tym wyzwaniem poradziłby sobie także lekarz POZ. Powszechnie też (97 proc. badanych) oczekują zachowania prawa do wyboru lekarza, 43 proc. nie chce, by specjalistę wskazywał im lekarz rodzinny.
- Wniosek płynący z badania jest jednoznaczny: pacjenci chcą, by lekarz POZ wystawiał im skierowanie do specjalisty, ale nie wybierał go za nich. Równocześnie niemal wszyscy badani oczekują, że ich lekarz POZ z wybranym przez nich specjalistą będzie się lepiej komunikować – mówi Ewa Borek.
Rekomendacje autorów badania dotyczą zarówno spraw organizacyjnych – np. większego włączenia do zapisywania się do lekarza formularzy on-line, lepszy kontakt telefoniczny, aktywne przypominanie o badaniach profilaktycznych, jak merytorycznych. W tej drugiej grupie jest m.in. rozszerzenie zespołu POZ tak, by współtworzył go nie tylko lekarz, pielęgniarka i położna, ale też dietetyk, fizjoterapeuta czy psycholog.
Autorzy badania uważają też, że w system wynagrodzeń powinny być włączone elementy oceny jakości pracy: nie tylko lekarza, ale też pozostałych członków zespołu POZ.
Wśród rekomendacji znalazły się też rozwiązania, które podejmuje ustawa o POZ– np. lepsza jakość konsultacji między lekarzem POZ i specjalistą. – To najważniejsza zmiana, której mogą spodziewać się pacjenci po wejściu w życie ustawy – mówi Ewa Borek.
