10 procent rezydentów i 4 proc. wszystkich lekarzy wypowiedziało klauzule opt-out i zamierza pracować w systemie publicznym w wymiarze 48 godzin tygodniowo. Ministerstwo Zdrowia przyznało w środę podczas posiedzenia sejmowej Komisji Zdrowia, że akcja wypowiadania klauzul ma charakter rozwojowy.
Wiceminister Józefa Szczurek-Żelazko poinformowała posłów, że wypowiedzianych umów o pracę ponad ustawowy limit ciągle przybywa. W tej chwili najtrudniejsza sytuacja jest na Dolnym Śląsku.
- Minister zdrowia z wielką troską i bardzo poważnie podchodzi do problemów pojawiających się w niektórych jednostkach w kraju, w związku z masowym wypowiadaniem klauzul opt-out. Są jednostki, gdzie problemu nie ma w ogóle. W niektórych miejscach zjawisko jest nasilone – mówiła Józefa Szczurek-Żelazko.
Posłowie usłyszeli, że protest lekarzy zdumiewa kierownictwo resortu zdrowia, bo negocjacje ze środowiskiem trwają od wielu miesięcy. Józefa Szczurek-Żelazko podkreśliła, że cały czas o problemach ochrony zdrowia dyskutuje zespół ds. usług publicznych Rady Dialogu Społecznego, w którym biorą udział rezydenci jako przedstawiciele Porozumienia Zawodów Medycznych, a prace kończy powołany przez ministra zdrowia zespół, który do 15 grudnia przedstawi raport.
- Bardzo dużą wolę pracy w kierunku poprawy sytuacji w ochronie zdrowia wykazały środowiska pacjenckie – mówiła Józefa Szczurek-Żelazko, dodając, że wnioski z prac zespołu zostaną przedstawione ministrowi zdrowia. Będą one dotyczyły m.in. problemu braku kadr medycznych. Zespół zarekomendował przegląd kompetencji tradycyjnych zawodów medycznych (czyli przede wszystkim lekarzy i pielęgniarek) i delegowanie ich części innym zawodom – mówiła wiceminister. Problem polega na tym, że w pracach ministerialnego zespołu nie uczestniczy zdecydowana większość organizacji skupiających pracowników medycznych. Zespół zbojkotowały m.in. związki zawodowe i samorząd lekarski.
Wiceminister zdrowia przypominała również, że choć minister zdrowia ponosi odpowiedzialność za funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia, zgodnie z przepisami znacząca część odpowiedzialności za zabezpieczenie dostępu do świadczeń medycznych spoczywa również na samorządach terytorialnych, a także dyrektorach poszczególnych placówek medycznych. – Bez dialogu i współpracy między tymi trzema podmiotami nie da się rozwiązać problemu – mówiła Józefa Szczurek-Żelazko.
- Z dużym zdumieniem słuchałem, jak pani minister mówiła, iż od kilku miesięcy trwają negocjacje czy rozmowy między ministerstwem a rezydentami. Bo od kilku miesięcy żadne rozmowy właśnie nie trwają – mówił Marcin Sobotka z Porozumienia Rezydentów OZZL. – Nie ma żadnych rozmów. Ostatnie spotkanie odbyło się w październiku. Zespół RDS się spotyka, są przedstawiciele ministerstwa, ale tam nie padają żadne konkrety. Widać zgodę i porozumienie co do postulatów dotyczących zmian w ochronie zdrowia między związkami zawodowymi a pracodawcami, ale ministerstwo nie wychodzi naprzeciw tym postulatom. Głos strony społecznej nie jest słuchany i uwzględniany.
Przedstawiciel młodych lekarzy powtórzył to, co PR OZZL mówi od października: nie chodzi tylko o podwyżki płac dla lekarzy czy personelu medycznego. – Mamy problem z prawem pracy. Klauzule opt-out to wierzchołek góry lodowej – mówił, dodając że akcja wypowiadania klauzul pokazuje, jak dużym problemem w ochronie zdrowia jest przestrzeganie Kodeksu pracy.
Prof. Marian Zembala (PO) długo przekonywał posłów, przedstawicieli resortu zdrowia i samych rezydentów że zasady przyjmowania na rezydentury powinny zostać zmienione. Jego zdaniem przyjęcie na specjalizację nie powinno zależeć wyłącznie od liczby punktów zdobytych na egzaminie lekarskim. Zmiany wymagają także programy szkolenia rezydentów.
- Teraz jest czas, żeby zacząć dyskutować na temat kształcenia rezydentów – wtórowali mu inni posłowie, w tym wiceprzewodniczący Komisji Zdrowia Tomasz Latos (PiS). - Jeśli mówimy o kwestiach związanych z rezydenturami, to musimy na to popatrzeć z pewnością w szerszym kontekście, nie tylko tak fragmentarycznie, jak ta dyskusja w ostatnim czasie się odbywała – stwierdził. Latos ubolewał, że przedstawiciele rezydentów i ministerstwa nie potrafią nawet jednym głosem odpowiedzieć na pytanie w sprawie tego, czy między nimi trwa dialog, czy nie. – Trudno być w takiej sytuacji optymistą i wierzyć, że porozumienie będzie. A ono musi być dla dobra wszystkich. Latos odniósł się również do działań samorządu lekarskiego w sprawie ograniczania czasu pracy przez lekarzy. - Izby Lekarskie mają w tej sprawie dużą role do odegrania i to inną niż sobie same wybrały. Apeluję o bycie pośrednikiem i szukanie porozumienia - dodał.
Bartosz Arłukowicz zwrócił się o przedstawienie listy działań, jakie resort zdrowia podejmie, jeśli kryzys związany z wypowiadaniem opt-outów nasili się na tyle, że zagrozi bezpieczeństwu pacjentów.
- Rozumiem, że troska wynika z pana doświadczenia. My robimy wszystko, żeby do takiej sytuacji nie doszło – stwierdziła wiceminister Józefa Szczurek-Żelazko. – Przygotowujemy akty prawne dotyczące wymogów przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w obszarze czasu pracy lekarzy. Nie mamy zamiaru obniżać jakości świadczeń, ale pewne zmiany są potrzebne. Myślę, że w najbliższym czasie pojawią się projekty, które w pewnym stopniu uwolnią potencjał kadr medycznych.
Padła też deklaracja, że minister Radziwiłł jest gotowy do dalszych rozmów z rezydentami. – Czekamy na wolę współpracy – stwierdziła wiceszefowa resortu zdrowia. – Odbieramy to jako zaproszenie, oczekujemy na rozmowy – mówili rezydenci.
Czy to oznacza przełom? Niekoniecznie, bo resort zdrowia nie zmienia retoryki: nakłady na ochronę zdrowia rosną, wprowadzane są zmiany w szkoleniu specjalizacyjnym, czyli postulaty rezydentów cały czas są realizowane.
