Opracowali: lek. Magdalena Miernik-Jaeschke, lek. Rafał Jaeschke
Konsultowała prof. dr hab. n. med. Dominika Dudek, Klinika Psychiatrii Dorosłych Katedry Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Skróty: ER (extended release) – postać leku o przedłużonym uwalnianiu, IR (immediate release) – postać leku o natychmiastowym uwalnianiu, ITT (intention-to-treat) – analiza wyników w grupach wyodrębnionych zgodnie z zaplanowanym leczeniem, LPD – leki przeciwdepresyjne, MDD (major depressive disorder) – duża depresja, SSRI (selective serotonin reuptake inhibitors) – selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Wprowadzenie
Dyskusja na temat zależności między przyjmowaniem LPD a ryzykiem podjęcia próby samobójczej przez osoby z MDD toczy się od początku lat 90. XX wieku, tj. od momentu, gdy przedstawiono wnioski płynące z opisu serii 6 przypadków, zgodnie z którymi przyjmowanie fluoksetyny miałoby się wiązać z większą skłonnością do wykazywania zachowań agresywnych, w tym samobójczych (Teicher i wsp., 1990). Na podstawie wyników badań sugerujących, że adolescenci przyjmujący SSRI obarczeni są większym ryzykiem występowania myśli samobójczych lub podejmowania prób samobójczych, eksperci Food and Drug Administration (2004) oraz European Medicines Agency (2005) zalecili szczególną ostrożność w przepisywaniu leków z tej grupy osobom w tym przedziale wiekowym. Warto zaznaczyć, że wniosek ten sformułowano w oparciu o wyniki studiów obejmujących niewielkie grupy uczestników, a ponadto dane zgromadzone w kolejnych latach zdają się podawać w wątpliwość to zalecenie. Po dokonaniu analizy informacji uzyskanych od 82 285 osób Simon i wsp. (2006) stwierdzili, że stosowanie LPD nie zwiększa ryzyka samobójczego (niezależnie od wieku chorych przyjmujących te leki). Na podstawie wyników przeglądu systematycznego Möller i wsp. (2008) uznali, że osoby w wieku <25 lat, które stosują SSRI, obarczone są niewielkim ryzykiem wystąpienia myśli samobójczych, a wraz z wiekiem ryzyko to dodatkowo się zmniejsza. Zdaniem Yerevaniana i wsp. (2007) podejmowanie prób samobójczych przez przyjmujących LPD adolescentów z rozpoznaniem MDD jest czynnikiem ryzyka konwersji diagnozy w kierunku zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.
