Jak postępować z niemowlęciem, u którego wykryto „termolabilną” mutację genu reduktazy metylotetrahydrofolianu (MTHFR) C677T?

prof. nadzw. dr hab. n. med. Jolanta Sykut-Cegielska
Zakład Badań Przesiewowych Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie

Obecność często występującego polimorfizmu C677T genu MTHFR powoduje zwiększoną termolabilność reduktazy metylotetrahydrofolianu (MTHFR), enzymu zaangażowanego w procesy przemiany homocysteiny do metioniny. Prowadzi to do tzw. łagodnej hiperhomocysteinemii. Zwiększeniu stężenia homocysteiny sprzyja zwłaszcza niedobór kwasu foliowego. Łagodną hiperhomocysteinemię definiuje się zwykle jako stężenie całkowitej homocysteiny we krwi w zakresie 12–30 µmol/l. Szacuje się, że łagodna hiperhomocysteinemia dotyczy od 5 do 10% osób w populacji europejskiej.

W wielu badaniach dowiedziono, że polimorfizm C677T w genie MTHFR stanowi niezależny czynnik ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, szczególnie u osób z niedoborem kwasu foliowego. W części badań nie potwierdzono jednak takiej zależności. Wykazano, że wariant homozygotyczny polimorfizmu C677T wpływa na ryzyko rozwoju niektórych złośliwych nowotworów – zwiększa ryzyko w przypadku np. raka żołądka, ale zmniejsza ryzyko raka okrężnicy i odbytu. Zgodnie z ostatnimi doniesieniami – zwiększone ryzyko wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych i epizodów zakrzepowo-zatorowych u osób z deficytem MTHFR wiąże się z dodatkowymi czynnikami, jak hiperlipidemia czy obecność mutacji czynnika V Leiden.

Ponadto wykazano, że polimorfizm C677T w genie MTHFR może wywoływać zwiększoną wrażliwość na niektóre chemioterapeutyki, np. 5-fluorouracyl i metotreksat. W przypadku metotreksatu (leku z grupy antagonistów kwasu foliowego) udowodniono, że polimorfizm C677T modyfikuje wrażliwość określonych typów komórek nowotworowych na ten lek.

W metaanalizie opublikowanej w Cochrane Library w 2009 roku, oceniającej wyniki ośmiu badań klinicznych z randomizacją, nie udowodniono skuteczności interwencji prowadzonych w celu zmniejszenia stężenia homocysteiny. Analizowano wpływ suplementacji witaminami B6, B9 i B12 w różnych dawkach, stosowanych zarówno łącznie, jak i oddzielnie, i porównywano z placebo. Żadna z analizowanych interwencji nie zapobiega wystąpieniu zdarzeń sercowo-naczyniowych ani nie zmniejsza śmiertelności u osób ze zidentyfikowanym polimorfizmem w genie MTHFR. Niektórzy autorzy sugerują jednak, że w pewnej wyselekcjonowanej grupie osób interwencje w celu zmniejszenia stężenia homocysteiny mogą być wskazane.

Podsumowując: kliniczne efekty obecności polimorfizmu C677T w genie MTHFR nie są jeszcze do końca poznane. Na podstawie dotychczasowych obserwacji za wskazane uważa się dążenie do utrzymania prawidłowego stężenia kwasu foliowego we krwi i okresowe monitorowanie stężenia homocysteiny całkowitej. Dotychczas nie udowodniono jednak, że suplementacja wybranymi witaminami z grupy B wpływa na zmniejszenie stężenia homocysteiny. (2015)

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej