Czy podawanie małemu dziecku preparatów zawierających spirulinę i chlorellę jest bezpieczne?

Spirulina – obecnie bardziej znana pod nazwą Arthrospira – to sinica zaliczana do alg. Uważa się, że algi morskie (w tym właśnie Arthrospira czy należąca do zielenic Chlorella) to żywność stosunkowo bezpieczna, o ograniczonej toksyczności. Nie są one jednak zalecane dla dzieci i kobiet w ciąży oraz w okresie laktacji.

Popularność kulinarną, zwłaszcza wśród wegetarian, algi zawdzięczają swemu unikatowemu składowi chemicznemu. Spirulina to m.in. bogate źródło:

1. białka (największa zawartość wśród naturalnej żywności, 55–70% suchej masy)

2. kwasu gamma-linolenowego

3. niektórych witamin (D, E, A oraz z grupy B)

4. żelaza.

Spirulinie przypisuje się liczne potencjalne korzyści zdrowotne; są to m.in. modulujący wpływ na układ immunologiczny, działanie przeciwwirusowe (w tym przeciwko wirusowi HIV) i przeciwbakteryjne, ochronny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, korzystne profilaktyczne i lecznicze działanie u osób z chorobami atopowymi (np. atopowym zapaleniem skóry), cukrzycą i niedokrwistością. Dowody naukowe potwierdzające te efekty są jednak ograniczone, a większość danych pochodzi z obejmujących małą liczbę uczestników badań o istotnych niedoskonałościach metodologicznych.

W Stanach Zjednoczonych FDA (Food and Drug Administration), instytucja odpowiedzialna za bezpieczeństwo żywności i suplementów diety dostępnych na rynku, spirulinę w formie suszonej biomasy zaliczyła do produktów „ogólnie uznanych za bezpieczne” dla człowieka. EFSA (European Food Safety Authority) natomiast nie sformułowała jednoznacznego stanowiska odnośnie do stosowania alg w codziennej diecie, ponieważ dane dotyczące ich skuteczności i bezpieczeństwa są nadal ograniczone.

Do najczęstszych działań niepożądanych spiruliny należą: bóle głowy, dolegliwości żołądkowo-jelitowe, ból mięśni, zaburzenia koncentracji. W piśmiennictwie znaleźć można jednak także ciężkie powikłania występujące u osób, które stosowały spirulinę jako suplement diety; są to toksyczne uszkodzenie wątroby, rabdomioliza czy wstrząs anafilaktyczny.

Zalecana dawka dzienna dla dorosłych wynosi ok. 1–10 g suchej masy. Ponieważ spirulina zwiększa stężenie kwasu moczowego, nie należy przekraczać dawki 30 g/dobę.

Zasadniczy problem z oceną bezpieczeństwa alg polega jednak na tym, że na rynku znajdują się liczne preparaty niewiadomego pochodzenia, o różnej zawartości suchej masy produktu i różnym składzie chemicznym. Ponadto są one często niewłaściwie przygotowywane, przechowywane i zanieczyszczone – np. glinem, w przypadku alg pochodzących z produkcji przemysłowej, czy grzybami, w tym pleśniami – dlatego mogą się stać niebezpieczne dla człowieka.

Podsumowując: uważam, że eksperymenty żywieniowe u dzieci mogą się okazać szkodliwe, proponuję zatem dobrze zbilansowaną dietę, bogatą w znane i bezpieczne źródła makro- i mikroelementów. Dla niemowląt z rodzin wegetariańskich dostępne są preparaty sojowe przeznaczone do stosowania w tym wieku i wzbogacane w niezbędne składniki gwarantujące prawidłowy rozwój dziecka. (2015)

Piśmiennictwo

1. www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/205
2. Sotiroudis T.G., Sotiroudis G.T.: Health aspects of Spirulina (Arthrospira) microalga food suplement. J. Serb. Chem. Soc., 2013; 78 (3): 395–405
3. Deng R., Chow T.J.: Hypolipidemic, antioxidant, and antiinflammatory activities of microalgae Spirulina. Cardiovascular Therapeutics, 2010; 28 (4): e33–45
4. Ngo-Matip M.E., Pieme C.A., Azabji-Kenfack M. i wsp.: Impact of daily supplementation of Spirulina platensis on the immune system of naive HIV-1 patients in Cameroon: a 12-months single blind, randomized, multicenter trial. Nutrition Journal, 2015; 14: 70