Pytanie nadesłane do redakcji
Co ma zrobić lekarz rodzinny lub pediatra w POZ, jeśli trafia do niego noworodek lub niemowlę karmione piersią, które otrzymało po urodzeniu witaminę K doustnie w dawce 2 mg? Jakie preparaty polecić do kontynuacji profilaktyki doustnej zgodnie z aktualnie obowiązującymi wytycznymi?
Odpowiedź
Zgodnie z aktualną wiedzą i nowymi wytycznymi doustną (p.o.) profilaktykę krwawienia z niedoboru witaminy K (VKDB) powinno się stosować wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach przeciwwskazań do wstrzyknięć domięśniowych (i.m.) lub gdy rodzice odmówią zgody na podanie witaminy K i.m.1,2,3 W takim przypadku, aby profilaktyka późnej postaci VKDB była skuteczna, noworodki i niemowlęta karmione piersią wymagają dodatkowo przedłużonej suplementacji witaminy K p.o. do ukończenia 3. miesiąca życia, według jednego z dwóch zalecanych schematów (p. Jak należy aktualnie realizować profilaktykę krwawienia z niedoboru witaminy K u noworodków i niemowląt?):
1 mg witaminy K p.o. 1 raz w tygodniu (tzn. co 7 dni)1,2,3
2 mg witaminy K p.o.: jeden raz w 4.–6. dnia życia oraz drugi raz w 4.–6. tygodnia życia.1,2
W przypadku choroby grożącej tak poważnymi konsekwencjami, jak krwawienie do ośrodkowego układu nerwowego i zgon, w zapobieganiu należy wykorzystywać preparaty witaminy K zarejestrowane jako leki (podlegające zewnętrznej kontroli jakości), a nie suplementy diety lub żywność specjalnego przeznaczenia (ich jakość i skład nie podlega kontroli niezależnych instytucji krajowych). Lekami, które są przeznaczone do profilaktyki VKDB u noworodków i niemowląt, nadającymi się do podawania i.m., i.v., jak i p.o., są preparaty Konakion MM lub Konakion Prima Infanzia dopuszczone do obrotu w Polsce na podstawie okresowo odnawianego czasowego zezwolenia Ministra Zdrowia. W 1 ampułce w objętości 0,2 ml znajduje się dawka 2 mg witaminy K w postaci micelarnej. W tym przypadku precyzyjne odmierzenie dawki 1 mg lub 2 mg jest łatwe i bezpieczne, wystarczy bowiem zastosować dołączoną do opakowania specjalną strzykawkę-aplikator. Jest ona przeznaczona do podawania witaminy K p.o. Koszt opakowania Konakionu MM (5 ampułek po 2 mg) wynosi ponad 40 zł, a lek wydawany jest na receptę z odpłatnością 100% (nie jest refundowany).
W aptekach w Polsce dostępny jest także preparat lekowy witaminy K w postaci tabletki drażowanej po 10 mg (Vitacon). Podzielenie takiej tabletki na proszki zawierające dawkę 1 mg lub 2 mg witaminy K jest teoretycznie możliwe, ale zależy od decyzji farmaceuty w aptece (a wobec braku oficjalnej informacji producenta o takiej możliwości, decyzje są różne). Na pewno absolutnie przeciwwskazane jest samodzielne dzielenie tabletki w domu. Opakowanie Vitaconu (30 tabl.) kosztuje 3,20 zł (opłata ryczałtowa), ale do tego trzeba doliczyć opłatę za przygotowanie proszków. W sytuacji, gdy w sprzedaży bez problemów (po wcześniejszym uprzedzeniu apteki przez lekarza) jest dostępny niewiele droższy preparat z aplikatorem specjalnie przeznaczony do podawania p.o. noworodkom i niemowlętom, „kombinowanie” z ucieraniem tabletki drażowanej na proszki wydaje się być ryzykownym sposobem, którego osobiście nie polecam.
Piśmiennictwo
Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek,
zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.
Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.
Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej