Czy u małych dzieci (<3. roku życia) z podejrzeniem alergicznego zapalenia spojówek można stosować krople na bazie kromoglikanu sodu?

dr n . med. Urszula Jedynak-Wąsowicz
Oddział Pulmonologii, Alergologii i Dermatologii Kliniki Chorób Dzieci Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie

Alergiczne zapalenie spojówek najczęściej stwierdza się u dzieci w wieku szkolnym i młodych dorosłych, z reguły współwystępuje z alergicznym nieżytem nosa. U dzieci poniżej 3. roku życia choroba ta występuje rzadko, a jej objawy zwykle są łagodne lub umiarkowane. W leczeniu zazwyczaj wystarczająco skutecznie działa przemywanie spojówek sztucznymi łzami (przechowywanymi w lodówce) lub chłodzącymi okładami.1 U młodszego dziecka zawsze należy zatem ustalić, czy obserwowane objawy zapalenia spojówek rzeczywiście mają tło alergiczne, ponieważ najczęściej mają tło wirusowe lub są skutkiem podrażnienia.

Leki stabilizujące błonę komórkową mastocytu znane są od lat 70. ubiegłego wieku. Obecnie na polskim rynku są dostępne: kromoglikan sodowy (Allergocrom, CromoHexal, Cussicrom, Polcrom) oraz lodoksamid (Alomide). Preparaty dospojówkowe najczęściej są zarejestrowane do stosowania u dzieci powyżej 3. lub 4. roku życia. W Stanach Zjednoczonych lodokamid jest zarejestrowany od 2. roku życia (w Polsce >4. rż.).2

Taka rejestracja preparatu wiąże się najczęściej z brakiem badań klinicznych oceniających skuteczność i bezpieczeństwo stosowania danego preparatu w określonym przedziale wiekowym. W tym przypadku ten brak jest zrozumiały, gdyż alergiczne zapalenie spojówek u tak małych dzieci występuje rzadko, o czym już pisałam we wstępie.

Stabilizatory błony komórkowej mastocytu – preparaty bardzo dobrze tolerowane i stosowane miejscowo – są pozbawione działania ogólnoustrojowego. Efekt terapeutyczny następuje po około 3–5 dniach od rozpoczęcia leczenia.3,4 Lek stosuje się kilka razy na dobę (najczęściej 4 razy po 1–2 krople), zwykle profilaktycznie w celu zapobiegania objawom; preparaty są mało skuteczne w przypadku objawów ostrych. Konieczność wielokrotnego stosowania kropli w ciągu doby jest bardzo uciążliwa dla małego dziecka, co znacząco ogranicza ich zastosowanie.

Podsumowując: dla większości preparatów na bazie kromoglikanu sodu nie określono profilu bezpieczeństwa i skuteczności u dzieci poniżej 4. roku życia. Dodatkowo po uwzględnieniu faktu, że objawy alergicznego zapalenia spojówek u małych dzieci są łagodne, a stosowanie stabilizatorów komórki tucznej uciążliwe, należy uznać, że postępowanie objawowe oparte na okładach chłodzących lub przemywaniu spojówek sztucznymi łzami jest wystarczające.

W mojej praktyce alergologicznej u małych dzieci z uciążliwymi ostrymi objawami stosuję krótkotrwale leki przeciwhistaminowe z właściwościami stabilizatora błony komórkowej mastocytu, np. opatadynę (w Polsce rejestracja od 3. rż., w Stanach Zjednoczonych od 2. rż.) lub ketotifen (rejestracja od 3. rż.). Jeśli zakrapianie oczu nie jest możliwe (dziecko nie toleruje tego sposobu leczenia) – zalecam doustnie lek przeciwhistaminowy. (2015)

Piśmiennictwo

  1. Bilkhu P.S., Wolffsohn J.S., Naroo S.A. i wsp.: Effectiveness of nonpharmacologic treatments for acute seasonal allergic conjunctivitis. Ophthalmology, 2014; 121 (1): 72–78
  2. Allergic conjunctivitis: Management. UpToDate 2015
  3. Nizami R.M.: Treatment of ragweed allergic conjunctivitis with 2% cromolyn solution in unit doses. Ann. Allergy, 1981; 47: 5 
  4. Berdy G.J., Smith L.M., George M.A.: The effects of disodium cromoglycate in the human model of acute allergic conjunctivitis. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci., 1989; 30 Suppl.: 503

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej