O programie wykorzystania mechanicznego wspomagania krążenia ECMO na terenie Wielkopolski rozmawiamy z jego współtwórcami Mateuszem Puśleckim i Markiem Dąbrowskim.
Fot. www.istockphoto.com
Czy wielkopolski program ECMO jest gotów do transportowania pacjentów po NZK do pobrania narządów?
Przede wszystkim trzeba wyjaśnić, że celem programu nie jest tylko pobieranie narządów. Wręcz odwrotnie – służy przede wszystkim leczeniu pacjentów. Pozyskiwanie narządów do transplantologii jest ostatnim elementem tego programu – w przypadku wyczerpania możliwości terapeutycznych.
Merytorycznie i organizacyjnie program jest gotowy. Możliwy jest transport pacjenta na terenie Poznania oraz województwa Wielkopolskiego z wykorzystaniem transportowego systemu ECMO celem leczenia wszelkich stanów krytycznych niewydolności oddechowej i krążenia, leczenia zatruć (kilka przypadków w ciągu roku) i – szczególnie w okresie zimowym – hipotermii. Można również transportować chorych po NZK w celu zapewnienia najlepszej opieki szpitalnej z uwzględnieniem wysokokosztowej terapii perfuzyjnej ECMO (E-CPR). W przypadku zaś braku skuteczności terapii, w sytuacji nieodwracalnego zatrzymania krążenia po stwierdzeniu zgonu zgodnie z ustawą transplantacyjną może być stosowana terapia perfuzyjna do kondycjonowania narządów mogących posłużyć transplantologii.
Są jeszcze braki techniczne – nie ma urządzeń do mechanicznej kompresji, pozwalających na transport pacjentów wymagających RKO w trakcie transportu.
Czy NFZ sfinansuje takie procedury?
Brak aktualnie procedur finansowych zapewniających utrzymanie organizacyjne i koordynacyjne. Opieramy się na wolontariacie. Udział w takim przedsięwzięciu zależy od współpracy wielu instytucji, m.in. Wojewódzkich Stacji Pogotowia Ratunkowego (oddziałów i klinik Kardiochirurgii i Transplantologii), oddziałów Intensywnej Terapii oraz SOR.
Co ratownicy medyczni powinni wiedzieć o ECMO?
ECMO jest coraz powszechniej stosowaną techniką wspomagania krążenia pozwalającą na skuteczne leczenie hipotermii, odwracalnej niewydolności oddechowej, innych stanów krytycznej niewydolności krążenia, w zatruciach. W przypadku braku skuteczności terapii do kondycjonowania narządów mogących posłużyć transplantacji. Procedura ECMO wpina się w dobrze funkcjonujący łańcuch przeżycia. Obejmuje procedurę identyfikacji kandydata do terapii ECMO, powiadomienia wykwalifikowanych jednostek szpitalnych, zastosowania procedur przedszpitalnego zabezpieczenia pacjenta oraz jego transportu do ośrodka zajmującego się terapią ECMO.
Nie możemy zapomnieć również o tym, by wiedzę o ECMO posiadali przede wszystkim lekarze różnych specjalności, m.in. pracujący na SOR i OIT.
Jak symulacja medyczna wpływa na umiejętności ratowników?
Pozwala na standaryzowane szkolenia, podnoszenie umiejętności i testowanie procedur – zarówno nowych, jak i trenowanie i doskonalenie umiejętności stosowanych powszechnie. Pozwala skupiać się na powielaniu scenariuszy, ale także na ćwiczeniu sytuacji i przypadków bardzo rzadkich. Zalety symulacji jako narzędzia edukacyjnego są nieocenione. Symulacja medyczna jest doskonałym narzędziem w procesie edukacji, który powinien byś faktycznym, pierwszym ogniwem łańcucha przeżycia w systemie ratowniczym. Konieczne jest stworzenie systemowych procedur oraz edukacja na wszystkich etapach - identyfikacji kandydata do terapii perfuzyjnej, sprawnej dyspozycji, powiadamiania, koordynacji transportu, stabilizacji stanu pacjenta, czy też prowadzenia szeroko pojętej terapii perfuzyjnej na najwyższym poziomie. Rola symulacji medycznej w procesie szkoleniowym jest nieoceniona, ale i wciąż niedoceniana.
Ile kosztuje szkolenie dla ratowników medycznych z wykorzystaniem symulacji medycznej wysokiej wierności?
Trudno odpowiedzieć na takie pytanie. Wynik ekonomiczny szkoleń symulacyjnych jest zoptymalizowanym kosztem doskonalenia umiejętności teoretycznych i praktycznych.
Jakie jeszcze możliwości ma symulacja medyczna dla ratownictwa medycznego?
Nieograniczone. Wszystko zależy od prowadzącego zajęcia.
Program „ECMO dla Wielkopolski”, koordynowany przez Klinikę Kardiochirurgii i Transplantologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, zakłada zaprojektowanie, rozpoczęcie wdrażania, monitorowanie oraz powszechne wykorzystanie zastosowania mechanicznego wspomagania krążenia ECMO (Extracorporeal Membrane Oxygenation), na terenie Wielkopolski w czterech obszarach:
- Zastosowanie ECMO u pacjentów z hipotermią,
- Zastosowanie ECMO w celu leczenia odwracalnej niewydolności oddechowej,
- Zastosowanie ECMO w celu leczenia innych stanów krytycznych,
- Zastosowanie ECMO u zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia (NHBD/DCD – non heart beating donors/donation after circulatory death) w celu pozyskiwania potencjalnych dawców narządów do transplantacji.
