×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Marnowanie żywności

Dr n. med. Dominika Wnęk, dietetyk

Zgodnie z definicją żywność zmarnowana to "żywność wytworzona dla celów konsumpcyjnych, która nie została spożyta przez człowieka". Natomiast według raportu Marnowanie żywności w Polsce i Europie, opublikowanego przez Federację Polskich Banków Żywności w 2012 roku, „Marnotrawstwo żywności zakłada świadome działanie niespożytkowania żywności zgodnie z jej pierwotnym przeznaczeniem na każdym etapie łańcucha żywnościowego”. Powyższa definicja nie obejmuje niejadalnych części produktów żywnościowych, takich jak: obierki, skorupki, pestki i skórki nienadające się do spożycia.

żywność w śmietniku
Fot. pixabay.com

Wyrzucanie żywności to problem, który dotyczy głównie krajów wysoko rozwiniętych. W tych krajach dostęp do żywności jest łatwiejszy i ludność często kupuje zbyt dużo produktów żywnościowych. Według najnowszych danych w Polsce na jednego Polaka przypada średnio 235 kg żywności zmarnowanej w ciągu roku. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w krajach głodujących. Na przykład jeden mieszkaniec Afryki Subsaharyjskiej w ciągu roku wyrzuca ok. 6–11 kg.

Należy pamiętać, że wyrzucanie żywności niekorzystnie wpływa na środowisko naturalne. Wyrzucona żywność to także straty ogromnej ilości wody i energii, które uprzednio wykorzystano do produkcji, transportu, właściwego przechowywania, a następnie przygotowania jej do spożycia. Najważniejszy w tym aspekcie, a jednocześnie zasmucający jest fakt, że – jak wskazują najnowsze statystyki epidemiologiczne FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nation – Organizacja Narodów Zjednoczonych ds Wyżywienia i Rolnictwa) – z powodu niedożywienia cierpi 794,6 mln ludzi, co stanowi 10,9% światowej populacji.

Ile żywności marnuje się na świecie?

Według raportu FAO z 2013 roku na świecie marnuje się ponad 1,3 mld ton żywności rocznie. Niestety najwięcej odpadów produkują konsumenci (53%), dużo mniej przetwórcy (19%). W Polsce dane na ten temat nie są aktualne, ale z raportu Eurostatu z 2006 roku wynika, że w Polsce marnowało się 9 mln ton jedzenia rocznie. Z kolei dane z 2018 roku Instytutu Kantar Millward Brown, przygotowane na zlecenie Federacji Polskich Banków Żywności, wskazują, że do wyrzucania żywności przyznaje się aż 42% społeczeństwa. Trzeba pamiętać, że temat wyrzucania żywności jest dość wstydliwy, może się więc zdarzyć, że liczba osób, które rzeczywiście żywność marnują, przekracza liczbę osób, które się do tego przyznały. Wśród najczęściej wyrzucanych produktów żywnościowych wymieniano: pieczywo (49%), owoce (46%), wędliny (45%), warzywa (37%) i jogurty (27%).

Jakie są przyczyny marnowania żywności w gospodarstwach domowych?

Najczęściej Polacy wyrzucają produkty żywnościowe, ponieważ przeoczyli termin przydatności do spożycia (29%). W następnej kolejności przyczynę stanowi zakup zbyt dużej ilości jedzenia (20%). Inny deklarowany powód wyrzucania żywności to przygotowywanie zbyt obfitych posiłków (15%) i zakup złego jakościowo produktu (15%). Rzadsze przyczyny obejmują niewłaściwe przechowywanie żywności (13%) oraz brak wiedzy/pomysłu jak wykorzystać pozostałe składniki do innych dań (5%). Pojedyncze osoby wskazywały także na brak przygotowanej listy zakupów (1%).

O czym należy pamiętać, aby nie marnować żywności

Co pozwoli ograniczyć marnowanie żywności:

  • Należy zwracać uwagę na termin przydatności do spożycia, aby dany produkt mógł być zjedzony przed jego upływem
  • Warto stosować zasadę FIFO (first in, first out), czyli „pierwsze przyszło, pierwsze wyszło”. Zgodnie z nią produkty w lodówce czy szafkach kuchennych ustawia się zgodnie z terminem przydatności. To z kolei ułatwi zjedzenie w pierwszej kolejności tych artykułów spożywczych, które mają krótszy termin do spożycia.
  • Przed zakupami należy dokładnie przejrzeć lodówkę, a przed wyjściem do sklepu przygotować listę tych produktów, które są naprawdę potrzebne i na pewno będą wykorzystane. Staramy się nie robić zakupów na „pusty żołądek”, istnieje bowiem ryzyko, że wtedy zakupy zrobimy większe niż rzeczywiste potrzeby.
  • Należy przygotowywać tyle jedzenia, ile jesteśmy w stanie zjeść. Posiłki najlepiej podawać na większych półmiskach, aby każdy nałożył sobie na talerz taką porcje, którą może zjeść.
  • To, co zostanie, należy przechowywać w lodówce, żeby zachowało świeżość i nie uległo zepsuciu.
  • Większą ilością jedzenia najlepiej podzielić się z innymi.

Źródło

Raport „Nie marnuję jedzenia 2018”, Kantar Millward Brown na zlecenie FPBŻ
Raport Federacji Polskich Banków Żywności. Marnowanie żywności w Polsce i Europie, 2012 rok, Warszawa.
Kasprowicz D.: Zjawisko wielokrotnego obciążenia niedożywieniem w krajach rozwijających się. Probl. Hig. i Epidemiol. 2016; 97 (1): 6–13
30.08.2019
Zobacz także
  • Nie obędzie się bez zmiany diety
  • Głód i niedożywienie nadal trapią ludzi na świecie
  • Europejczycy jedzą zbyt mało owoców i warzyw
  • Zdrowa dieta sprzyja niezależności seniorów
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta