Wprowadzenie szczepień przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV) ograniczyło częstość występowania zakażeń typami wirusa uwzględnionymi w szczepionkach (p. Program szczepień przeciwko HPV zmniejszył częstość zakażeń tym wirusem i Czy powszechne szczepienie przeciwko HPV wpłynęło na częstość zakażeń tym wirusem?) i zmniejszyło ryzyko rozwoju zmian dysplastycznych szyjki macicy (p. Czy szczepienie dziewcząt przeciwko HPV wpłynęło na wyniki przesiewowych badań cytologicznych?). Oprócz szczepionki 2-walentnej (skierowanej przeciwko typom 16 i 18 wirusa) i 4-walentnej (HPV-4, przeciwko typom 6, 11, 16, 18), od 2015 roku dostępna jest szczepionka 9-walentna (HPV-9), obejmująca dodatkowo typy 31, 33, 45, 52 i 58. Na podstawie badań epidemiologicznych szacuje się, że wirusy uwzględnione w HPV-9 odpowiadają za około 90% przypadków raka szyjki macicy, 90% przypadków raka sromu i pochwy związanych z zakażeniem HPV, 70–85% zmian dysplastycznych szyjki macicy dużego stopnia i około 90% raka odbytu i brodawek płciowych związanych z HPV u kobiet i mężczyzn. W badaniu opublikowanym w 2015 roku stwierdzono, że szczepienie HPV-9 jest skuteczne w zapobieganiu zmianom przedrakowym szyjki macicy i zewnętrznych narządów płciowych, związanym z zakażeniem HPV tych typów, których antygeny wchodzą w skład szczepionki (p. Co wiadomo o skuteczności nowej szczepionki przeciwko HPV?). Nowe dane o skuteczności HPV z okresem obserwacji obejmującym 6 lat od pierwszego szczepienia opublikowano 5 września w czasopiśmie „The Lancet”.
W wieloośrodkowym badaniu z randomizacją przeprowadzonym metodą podwójnie ślepej próby z placebo uczestniczyły zdrowie kobiety w wieku 16–26 lat. 7106 kobiet otrzymało HPV-9, a 7109 zaszczepiono HPV-4. W populacji per-protocol w grupie zaszczepionej HPV-9 zapadalność na zmiany dysplastyczne dużego stopnia (śródnabłonkowa neoplazja 2 lub 3 stopnia, rak in situ, rak inwazyjny) w obrębie szyjki macicy, sromu i pochwy związane z typami HPV 31, 33, 45, 52 i 58 wyniosła 0,5 przypadku na 10 000 osobolat, a w grupie HPV-4 – 19,0/10 000 osobolat, co wskazuje na skuteczność HPV-9 sięgającą 97,4% (95% CI: 85–99,9). Immunogenność HPV-9 była podobna do immunogenności HPV-4. Nie odnotowano również istotnych różnic pomiędzy grupami w zakresie zdarzeń niepożądanych.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że HPV-9 skutecznie zapobiegała chorobom żeńskich narządów płciowych związanych z zakażeniem typami wirusa uwzględnionymi wyłącznie w HPV-9 w ciągu 6 lat po szczepieniu. Szczepionka ta może zaoferować szerszą ochronę i zapobiec 90% przypadków raka szyjki macicy.
