Gorączka po szczepieniu MMR

15.02.2017
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

U 15-miesięcznego dziecka w ciągu 2,5 tygodnia po szczepieniu MMR wystąpiła gorączka – pierwszy raz 7 dni po szczepieniu i utrzymywała się przez 4 dni, a następnie 19 dni po szczepieniu. Czy drugi epizod gorączki może mieć związek ze szczepieniem?

Szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR) zawiera atenuowane wirusy. Ponieważ najbardziej reaktogenny jest atenuowany wirus odry, niepożądany objaw poszczepienny w postaci gorączki najczęściej występuje w okresie odpowiadającym jego replikacji, tzn. między 5. a 12. dniem po szczepieniu, podobnie jak obserwowano u opisanego dziecka (pierwszy epizod gorączki). Jest to stosunkowo częsty objaw, bo dotyczy 5–15% szczepionych, a gorączka może wynosić 39,5°C lub więcej. U większości szczepionych gorączka jest jedynym objawem niepożądanym. Drugi epizod gorączki w 19. dniu (trzeci tydzień) po szczepieniu także można powiązać przyczynowo ze szczepieniem, gdyż 1–3 tygodni po szczepieniu przeciwko różyczce może wystąpić gorączka, powiększenie węzłów chłonnych i ból stawów, które utrzymują się przez 1 dzień do 3 tygodni i rzadko nawracają. Te objawy wiążą się z kolei z atenuowanym wirusem różyczki zawartym w szczepionce. Przyczyną drugiego epizodu gorączki może być także koincydencja z zakażeniem, na przykład wirusowym (dziecko mogło się zarazić w poczekalni w dniu szczepienia lub przy okazji kolejnych konsultacji lekarskich), a nie zdarzenie niepożądane przyczynowo powiązane z podaniem MMR. U opisanego dziecka na brak związku przyczynowego ze szczepieniem MMR wskazuje to, że gorączka po szczepieniu przeciwko różyczce występuje albo 12–14 dni po zabiegu i towarzyszy jej osutka skórna, albo 1–3 tygodni po zabiegu i towarzyszy jej ból lub zapalenie stawów (zwykle u dorosłych, zwłaszcza u kobiet). Z kolei trzeci składnik szczepionki, atenuowany wirus świnki, może wywoływać u niektórych dzieci objawy przypominające świnkę w postaci gorączki i obrzęku ślinianek. Objawy te występują 2–3 tygodni po szczepieniu.

Podsumowując, najbardziej prawdopodobnym wytłumaczeniem drugiego epizodu gorączki jest koincydencja z zakażeniem wirusowym, choć nie można wykluczyć niepożądanego odczynu poszczepiennego przyczynowo związanego z podaniem MMR.

Piśmiennictwo:

1. Prevention of measles, rubella, congenital rubella syndrome, and mumps, 2013: summary recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2013; 62: 1–34
2. Charakterystyka Produktu Leczniczego Priorix, MMRVaxPro
3. www.immunizationinfo.org/vaccines/measles
4. CDC The Pink Book Measles. www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/meas.html
5. Wise R.P., Bonhoeffer J., Beeler J. i wsp.: Thrombocytopenia: case definition and guidelines for collection, analysis, and presentation of immunization safety data. Vaccine, 2007; 25: 5717–5724
6. Measles vaccine. W: Plotkin S.A., Orenstein W.A., Offit P.A. (red.): Vaccines. Wyd. 6. 2013: 352–387
7. CDC The Pink Book Rubella. www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/rubella.html
Wybrane treści dla pacjenta
  • Bostonka – kiedy można się zarazić? Objawy bostonki u dziecka i dorosłego
  • Szczepienie przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Hib)
  • Szczepienie przeciwko gruźlicy
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce
  • Gorączka krwotoczna z zespołem nerkowym
  • Gorączka okopowa
  • Szczepienie przeciwko meningokokom
  • Różyczka u dorosłych
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Zatrucie pokarmowe

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań