Czy szczepić przeciwko pneumokokom dziecko, u którego stwierdzono nosicielstwo S. pneumoniae?

Data utworzenia:  16.03.2017
Aktualizacja: 09.04.2019
dr n. med. Joanna Stryczyńska-Kazubska
Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

dr hab. n. med. Leszek Szenborn, prof. nadzw.
Katedra i Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Czy dziecko w wieku 3 lat, będące zdrowym nosicielem szczepu S. pneumoniae wrażliwego tylko na ketolidy, należy zaszczepić przeciwko pneumokokom? Jaką szczepionką?

Skróty: Hib – Haemophilus influenzae typu b, IChP – inwazyjna choroba pneumokokowa, PCV – skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom, PPSV-23 – 23-walentna polisacharydowa szczepionka przeciwko pneumokokom

U każdego niezaszczepionego wcześniej dziecka do ukończenia 5. roku życia istnieją wskazania do szczepienia przeciwko pneumokokom. Kolonizacja górnych dróg oddechowych przez S. pneumoniae potwierdza, że u dzieci w tym wieku ryzyko zakażenia nie jest tylko teoretyczne. Głównym celem szczepienia jest zmniejszenie ryzyka rozwoju IChP, w tym zapalenia płuc. Aktualnie dostępne szczepionki skoniugowane są skuteczne także w zapobieganiu kolonizacji błony śluzowej. Podobnie jak w przypadku szczepienia przeciwko Hib, także PCV zmniejszają ryzyko nosicielstwa tych bakterii na błonie śluzowej dróg oddechowych, jeśli dziecko zaszczepiono przed kolonizacją preparatem obejmującym dany typ serologiczny. Od kilku lat pojawia się jednak coraz więcej doniesień o zjawisku zastępowania serotypów wyeliminowanych przez PCV z błony śluzowej dróg oddechowych przez typy nieuwzględnione w szczepionkach, które również mają potencjał inwazyjny, choć – jak się na razie wydaje – mniejszy niż serotypy objęte spektrum PCV.

Dziecko, o którym mowa w pytaniu, należy zaszczepić szczepionką skoniugowaną PCV, ponieważ tylko taki preparat jest przeznaczony dla dzieci zdrowych. Nie wykazano, aby szczepionki polisacharydowe PPSV-23 wpływały na ograniczenie nosicielstwa nosogardłowego pneumokoków.

Przy okazji warto przypomnieć, że wykonywanie posiewu wymazu z gardła jest uzasadnione jedynie u chorych z ostrym zapaleniem gardła i/lub migdałków w celu potwierdzenia zakażenia Streptococcus pyogenes.

Zaskakuje wrażliwość wyizolowanego pneumokoka jedynie na ketolidy. Antybiotyki te nie są w Polsce praktycznie stosowane. Ich zaletą jest działanie na szczepy oporne na makrolidy, które są mało skuteczne w leczeniu zakażeń pneumokokowych. Nie dysponujemy informacją, na jakie inne antybiotyki szczep był także badany. W przypadku amoksycyliny wrażliwość zależna jest od dawki.

Piśmiennictwo:

1. Dagan R., Givon Lavi N., Zmir O. i wsp.: Reduction of nasopharyngeal carriage of Streptococcus pneumoniae after administration of a 9-valent pneumococcal conjugate vaccine to toddlers attending day care centres. J. In-fect. Dis., 2002; 185: 927–936
2. Mbelle N., Huebner R., Wasa A.D. i wsp.: Immunogenicity and impact on nasopharyngeal carriage of a nonavalent pneumococcal conjugate vaccine. J. Infect. Dis., 1999; 180: 1171–1176
3. Revai K., McCormick D.P., Patel J. i wsp.: Effect of pneumococcal conjugate vaccine on nasopharyngeal bacterial colonization during acute otitis media. Pediatrics, 2006; 117: 1823–1829
4. Vissers M., Wijmenga-Monsuur A.J., Knol M.J.: Increased carriage of non-vaccine serotypes with low invasive disease potential four years after switching to the 10-valent pneumococcal conjugate vaccine in The Netherlands. PLoS ONE, 2018; 13: e0194823; https://doi.org/10.1371/journal.pone.0194823
5. Southern J., Andrews N., Sandu P. i wsp.: Pneumococcal carriage in children and their household contacts six years after introduction of the 13-valent pneumococcal conjugate vaccine in England. PLoS ONE 13 (5): e0195799 (https://doi.org/10.1371/journal.pone.019579)
Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Pokrzywka u dzieci
  • Kamica pęcherzyka żółciowego u dzieci
  • Moczenie u dzieci
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Choroby pasożytnicze układu oddechowego
  • Cukrzyca u dzieci
  • Autyzm
  • Opryszczka u dzieci
  • Łojotokowe zapalenie skóry u dzieci (wyprysk łojotokowy)
  • Leczenie w zakażeniach paciorkowcowych

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań