Jak ułożyć kalendarz szczepień dla wcześniaka? - część I

24.10.2016
dr n. med. Hanna Czajka
Poradnia Chorób Zakaźnych Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego im. św. Ludwika w Krakowie

Skróty: DTPa – bezkomórkowa szczepionka przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi, IVH – krwawienie dokomorowe, MCV-C – skoniugowana szczepionka przeciwko meningokokom grupy C, MenB – meningokoki grupy B, MenC – meningokoki grupy C, OITN – Oddział Intensywnej Terapii Noworodka, NOP – niepożądany odczyn poszczepienny, PCV – skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom, WZW – wirusowe zapalenie wątroby

Opis przypadku

Na szczepienie zgłosili się rodzice z dzieckiem urodzonym w 28. tygodniu ciąży, z urodzeniową masą ciała 950 g i oceną w skali Apgar 7, 7, 8, 8 punktów. Przez pierwsze 4 tygodnie życia chłopiec przebywał na OITN, a przez kolejne 3 tygodnie na oddziale patologii noworodka. Ze względu na zaburzenia oddychania w pierwszych dniach życia konieczne było stosowanie wentylacji mechanicznej, dziecko przebyło zakażenie paciorkowcem grupy B, IVH I stopnia oraz typowe dla wcześniaków zaburzenia okresu adaptacyjnego.

W trakcie pobytu na oddziale wykonano pierwsze szczepienie przeciwko WZW typu B po osiągnięciu masy ciała 1250 g oraz szczepienie BCG po osiągnięciu masy ciała 2000 g. Jeszcze przed wypisem ze szpitala chłopcu podano drugą dawkę szczepionki przeciwko WZW typu B oraz pierwszą dawkę PCV, a po 7 dniach pierwszą dawkę szczepionki DTPa-IPV-Hib. Chłopca wypisano z oddziału patologii noworodka 3 dni po ostatnim szczepieniu w 8. tygodniu życia, z masą ciała 2500 g.

Rodziców dziecka skierowano do poradni konsultacyjnej ds. szczepień, na którą zgłosili się po 4 tygodniach (w 12. tż.), gdy masa ciała dziecka wynosiła już 3300 g. Wcześniej chłopiec przeszedł badanie kontrolne USG mózgowia, konsultację okulistyczną oraz kontrolę w poradni patologii noworodka. W trakcie badania kwalifikacyjnego do szczepień stwierdzono prawidłowy rozwój w stosunku do wieku urodzeniowego. Dziecko jest leczone z powodu niedokrwistości oraz rehabilitowane z uwagi na asymetrię i zaburzenia napięcia mięśniowego.

Po omówieniu aktualnego PSO rodzicie zdecydowali się nie tylko kontynuować rozpoczęty PSO dla wcześniaków, ale także rozszerzyć zakres ochrony dziecka o inne szczepienia zalecane.

Omówienie – kontynuacja szczepień „krok po kroku”

W trakcie pierwszej wizyty w 12. tygodniu życia, z uwagi na małą masę mięśniową oraz krótszy niż 4 tygodnie odstęp od ostatniego szczepienia DTPa-IPV-Hib, dziecku podano drugą dawkę PCV, trzecią dawkę szczepionki przeciwko WZW typu B i pierwszą dawkę zalecanego szczepienia przeciwko RV. Ustalono termin kolejnej wizyty szczepiennej za 2 tygodnie, informując rodziców o postępowaniu na wypadek wystąpienia NOP.

Podczas drugiej wizyty w 14. tygodniu życia rodzice zgłosili, że dziecko przeszło konsultację neurologiczną. Badanie to nie wykazało odchyleń od normy, kolejną wizytę u neurologa wyznaczono wraz z kontrolnym badaniem USG mózgowia za kolejne 3 miesiące. Dziecko dobrze przybierało na masie, po poprzednich szczepieniach nie odnotowano żadnych zdarzeń niepożądanych, dlatego podano mu drugą dawkę szczepionki DTPa-IPV-Hib i ustalono termin wizyty w poradni szczepień za 6 tygodni.

Na trzeciej wizycie w poradni konsultacyjnej ds. szczepień w 20. tygodniu życia odnotowano dalszy prawidłowy rozwój dziecka – masa ciała wynosiła 4600 g. W wywiadzie nie stwierdzono NOP po ostatnich szczepieniach. W trakcie tej wizyty chłopcu podano trzecią dawkę PCV, trzecią dawkę DTPa-IPV-Hib oraz drugą dawkę szczepionki przeciwko RV.

Chłopiec otrzymał także pierwszą dawkę szczepionki MCV-C, zgodnie ze schematem 1+1 zarejestrowanym po ukończeniu 4. miesiąca życia. Rodzice postanowili zapewnić dziecku także ochronę przed zakażeniem MenB, a w celu podania szczepionki ustalono termin odrębnej wizyty za 5 tygodni.

Na czwartej wizycie po ukończeniu 6 miesięcy dziecko ważyło 5500 g. Nadal prowadzono rehabilitację. W wywiadzie stwierdzono dobrą tolerancję dotychczasowych szczepień. Podano pierwszą dawkę szczepionki przeciwko MenB oraz ustalono termin następnej wizyty w poradni za kolejne 2 miesiące. Rodziców poinformowano o postępowaniu na wypadek wystąpienia gorączki lub większej drażliwości i płaczliwości, ustalając dawkowanie paracetamolu.

Po zgłoszeniu się na piątą wizytę w sierpniu, w 9. miesiącu życia dziecka, w celu podania drugiej dawki szczepionki przeciwko MenB, rodziców poinformowano o możliwości przeprowadzenia immunoprofilaktyki grypy.

Na kolejnej wizycie, która odbyła się pod koniec września, w 11. miesiącu życia dziecka, podano pierwszą dawkę inaktywowanej szczepionki przeciwko grypie, wyznaczając termin kolejnej wizyty za miesiąc.

W 12. miesiącu życia chłopcu podano drugą dawkę szczepionki przeciwko grypie. W trakcie tej samej wizyty dziecko otrzymało czwartą dawkę szczepionki przeciwko WZW typu B.

Na kolejnej wizycie w 13. miesiącu życia dziecko otrzymało czwartą dawkę PCV oraz drugą dawkę szczepionki MCV-C.

Po upływie kolejnego miesiąca przeprowadzono szczepienie MMR, a za następne 4 tygodnie chłopca zaszczepiono przeciwko ospie wietrznej.

Na kolejnej wizycie w 18. miesiącu życia dziecku podano czwartą dawkę szczepionki DTPa-IPV-Hib, a miesiąc później – trzecią dawkę szczepionki przeciwko MenB.

Przed ukończeniem 24. miesiąca życia chłopiec zgłosił się do poradni w celu podania drugiej dawki szczepionki przeciwko ospie wietrznej.

Piśmiennictwo:

1. Szczapa J., Jackowska T., Szenborn L. i wsp.: Szczepienie dzieci przedwcześnie urodzonych oraz z małą urodzeniową masą ciała. Zalecenia polskiej grupy ekspertów. Pediatria Polska, 2011; 86: 506–516 (p. Med. Prakt. Szczepienia 1/2012, s. 32–43 – przyp. red.)
2. Immunization in preterm and low birth weight infants. W: Red Book: Report of the Committee on Infectious Diseases. Wyd. 30., AAP, 2015 www.gov.uk/government/collections/immunisation-against-infectious-disease-the-green-book
3. Canadian Immunization Guide, part 3. Vaccination of specific populations – immunization of infants born prematurely. www.phac-aspc.gc.ca/publicat/cig-gci/p03-05-eng.php
4. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2015 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2016. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, poz. 63 (19 października 2015 r.)
5. D’Ango C.T., Hall C.B.: Timing of vaccination in premature infants. BioDrugs, 2000; 13: 335–346
6. Kroger A.T., Sumaya C.V., Pickering L.K., Atkinson W.L., Centers for Disease Control and Prevention: General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2011; 60: 1–60
Zobacz także
  • Jak ułożyć kalendarz dla wcześniaka - cz. II
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienia obowiązkowe dla podróżnych
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Północnej
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Południowej
  • Szczepienie przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Hib)
  • Szczepienie przeciwko meningokokom
  • Szczepienie przeciwko gruźlicy
  • Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
  • Szczepienia przed wyjazdem na Karaiby (Wyspy Karaibskie)
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań