Opracowały: mgr Małgorzata Ściubisz, lek. Iwona Rywczak
W amerykańskim badaniu obserwacyjnym oceniono wpływ szczepień na ryzyko wystąpienia chorób demielinizacyjnych – ostrego rozsianego zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego (ADEM) oraz poprzecznego zapalenia rdzenia kręgowego (TM). Badanie przeprowadzono metodą case-centered, która polega na porównaniu obserwowanej szansy ekspozycji na określony czynnik (np. szczepienie) w okresie ryzyka z oczekiwaną (spodziewaną) szansą ekspozycji w tym samym czasie. W badaniu wykorzystano dane z 6 instytucji udzielających świadczeń zdrowotnych, które zgłosiły się do udziału w projekcie Vaccine Safety Datalink mającym na celu monitorowanie bezpieczeństwa szczepień. Populację badania stanowiły dzieci i dorośli, którzy otrzymali co najmniej 1 szczepionkę w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2012 r. W tym czasie podano prawie 64 miliony dawek szczepionek uwzględnionych w amerykańskim programie szczepień dla dzieci i dorosłych. Osoby, które zachorowały na ADEM lub TM (przypadki), porównano z pozostałymi osobami z analizowanej populacji zaszczepionymi taką samą szczepionką oraz dopasowanymi pod kątem wieku i płci. Za okres ryzyka (ekspozycji) uznano 5–28 dni po szczepieniu i odnotowano w nim 7 zachorowań na TM i 8 zachorowań na ADEM, natomiast za okres kontrolny przyjęto przedział czasu od 43 dni do 9 miesięcy po szczepieniu. Łącznie w ciągu 9 miesięcy po szczepieniu zidentyfikowano odpowiednio 67 i 47 przypadków. U osób, które zachorowały na TM, nie stwierdzono częstszej ekspozycji na szczepienia w okresie ryzyka. Nawet jeśli szczepienia miałyby związek z TM, ryzyko zachorowania wyniosłoby <2/milion dawek „żywej” szczepionki przeciwko grypie lub szczepionki przeciwko półpaścowi oraz <1/milion dawek pozostałych szczepionek. W przypadku ADEM również nie stwierdzono statystycznie istotnego związku ze szczepieniami, z wyjątkiem dTpa. W analizie uwzględniającej 2 przypadki ADEM stwierdzono większe ryzyko ekspozycji na dTpa w okresie ryzyka (OR: 15,8 [95% CI: 1,2–471,6]), co oznacza dodatkowe 0,4 przypadku/milion dawek dTpa. Biorąc pod uwagę górną granicę przedziału ufności, ryzyko wystąpienia ADEM nie powinno przekraczać 1,16 zachorowań/milion dawek dTpa.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepienia nie zwiększają ryzyka wystąpienia TM. Zaobserwowane ryzyko zachorowania na ADEM po szczepieniu dTpa było bardzo małe.