Opracowała: dr n. med. Bożena Dubiel
Skróty: CI – przedział ufności, MMR – skojarzona szczepionka
przeciwko odrze, śwince i różyczce, MMRV – skojarzona szczepionka
przeciwko odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej, OR – iloraz szans,
V – szczepionka przeciwko ospie wietrznej
Metodyka: badanie kohortowe
Populacja: 226 267 dzieci w wieku 11.–23. mż. (mediana 12. mż.) urodzonych w Niemczech między 1.01.2004 r. a 31.12.2008 r., które otrzymały pierwszą dawkę jednej z ocenianych szczepionek
Interwencja: szczepionka MMRV (Priorix-Tetra; 82 656 dzieci)
Kontrola: szczepionka MMR (111 241) albo szczepionki MMR +V podane podczas jednej wizyty, ale w oddzielnych wstrzyknięciach (32 370); dzieci stanowiące grupę kontrolną dobierano dla każdego dziecka z grupy MMRV pod względem płci, wieku oraz miesiąca kalendarzowego w chwili szczepienia
Punkty końcowe: (1) hospitalizacja z powodu drgawek gorączkowych do 30 dni po pierwszej dawce szczepionki (z wykluczeniem wszystkich drgawek o innej ustalonej etiologii), (2) hospitalizacja z powodu drgawek gorączkowych do 30 dni po pierwszej dawce szczepionki (z wykluczeniem drgawek związanych z chorobą ośrodkowego układu nerwowego)
Wyniki: Ryzyko hospitalizacji z powodu drgawek gorączkowych 5–12 dni po podaniu pierwszej dawki MMRV było większe niż po pierwszej dawce MMR (OR: 4,1 [95% CI: 1,3–12,7]) oraz po pierwszej dawce MMR lub MMR +V ocenianych łącznie (OR: 4,1 [95% CI: 1,5–11,1]). Podobne wyniki uzyskano, gdy analizowano częstość drgawek gorączkowych z wykluczeniem jedynie tych o organicznej przyczynie neurologicznej.
Wnioski: U dzieci <5. rż. ryzyko wystąpienia drgawek gorączkowych po podaniu pierwszej dawki szczepionki MMRV (Priotix-Tetra) jest większe niż po pierwszej dawce MMR lub MMR +V (dodatkowo 1 epizod drgawek gorączkowych na 2747 dawek MMRV).
Komentarz redakcji: Wyniki komentowanego badania dowodzą, że w przypadku obu szczepionek MMRV (Priorix-Tetra i ProQuad [niedostępna w Polsce – przyp. red.]) mamy do czynienia z efektem grupowym w odniesieniu do gorączki i drgawek gorączkowych, a ryzyko bezwzględne (przypisane) dla obu szczepionek jest podobne (p. także Wpływ skojarzonej szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej (MMRV) na ryzyko wystąpienia drgawek gorączkowych – przyp. red.]). Można to tłumaczyć większą dawką atenuowanych wirusów świnki w Priorix-Tetra, w porównaniu z MMR, i ospy wietrznej w ProQuad w stosunku do nieskojarzonej szczepionki przeciwko ospie wietrznej. We wcześniejszym badaniu wykazano ponadto, że stężenie swoistych przeciwciał przeciwko wirusowi odry po podaniu MMRV (Priorix-Tetra) jest znamiennie większe niż po MMR (silniejsza odpowiedź immunologiczna).
W przypadku Priorix-Tetra to zwiększone ryzyko drgawek gorączkowych po pierwszej dawce w praktyce oznacza 1 dodatkowy epizod na ponad 2700 szczepionych dzieci w 2. rż., w porównaniu z podaniem MMR lub MMR +V (analizowanych łącznie), jest więc bardzo małe. Ryzyko to w porównaniu z MMR +V było również ponad 3-krotnie zwiększone, ale badanie nie miało wystarczającej mocy statystycznej, aby wykazać znamienną różnicę (OR: 3,5 [95% CI: 0,7–19]), bo kohorta dla tego porównania była ponad 2-krotnie mniejsza niż w pozostałych analizach.
Nieznacznie większe ryzyko drgawek gorączkowych to cena za zmniejszenie liczby wstrzyknięć i uproszczenie programu szczepień dzięki MMRV, ale decyzję muszą podjąć rodzice. To badanie powinno pomóc w rzeczowej rozmowie o ryzyku i korzyściach.
