Zapytaj eksperta. Problemy w gastroenterologii

06.03.2008

prof. dr hab. med. Witold Bartnik, dr med. Krzysztof Przytulski, dr med. Tomasz Wocial
Klinika Gastroenterologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Od Redakcji: Przedstawiamy odpowiedzi na wybrane pytania dotyczące problemów gastroenterologicznych, zadane wykładowcom podczas VI Krajowej Konferencji Szkoleniowej Towarzystwa Internistów Polskich "INTERNA 2007", która odbyła się 15 i 16 czerwca br. w Sali Kongresowej Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.

Skróty:
ASA – kwas acetylosalicylowy,
Hp – Helicobacter pylori,
IPP – inhibitor pompy protonowej

1. Choroba refluksowa przełyku

Pytanie 1.1
Jak długo stosować inhibitor pompy protonowej (IPP) w leczeniu choroby refluksowej przełyku? Jeśli po odstawieniu IPP stosowanego przez kilka miesięcy dolegliwości nawracają, to czy ponownie zastosować IPP i kontynuować leczenie bezterminowo, czy kierować pacjenta do chirurgicznego leczenia antyrefluksowego?
Odpowiedź: Rozpoznanie choroby refluksowej przełyku oznacza przeważnie konieczność długoterminowego leczenia. Tylko nieliczni chorzy mają trwałą remisję objawów lub zapalenia przełyku po 6–8-tygodniowym stosowaniu IPP; pozostali wymagają leczenia ciągłego, przerywanego lub metodą "na żądanie". Dawka leku oraz sposób leczenia muszą być ustalone empirycznie i zależą od długości remisji. Jeżeli objawy szybko nawracają po zakończeniu poprzedniego leczenia, uzasadnione jest stałe leczenie podtrzymujące najmniejszą skuteczną dawką IPP. Dłuższe okresy remisji pozwalają na stosowanie IPP w sposób przerywany, czyli przez 2–4 tygodni z użyciem takiej dawki leku, która wcześniej była skuteczna. U osób bez zapalenia przełyku możliwe jest także stosowanie IPP jedynie "na żądanie". Długość okresu leczenia jest wtedy określana indywidualnie przez samych chorych. Leczenie chirurgiczne choroby refluksowej nie jest alternatywą przewlekłego stosowania IPP, ale powinno być brane pod uwagę w przypadku nieskuteczności farmakoterapii lub nietolerancji leków.

Wybrane treści dla pacjenta

Dieta w chorobie refluksowej W kontrolowaniu objawów refluksowej choroby przełyku istotne znaczenie ma modyfikacja stylu życia i zmiana nawyków żywieniowych. Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju tej choroby należą: nadmierna masa ciała, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, stres oraz brak aktywności fizycznej.
Zakażenia wywołane przez pałeczki Campylobacter (kampylobakterioza) Bakterie z rodzaju Campylobacter mogą wywoływać zakażenia umiejscowione w różnych narządach, jednak najczęściej wywołują ostre biegunki zwane kampylobateriozami. Pałeczki Campylobacter są jedną z najczęstszych przyczyn biegunek bakteryjnych w krajach uprzemysłowionych.
Kaszel w pozycji leżącej, czy to objaw kaszlu refluksowego? Od 4 miesięcy kaszlę, w dzień kaszel jest mokry, odkrztuszający, wieczorem suchy. Co może być przyczyną?
Biegunka ostra Najczęstszą przyczyną ostrej biegunki u dzieci jest zakażenie wirusowe. Dlatego biegunce często towarzyszą wymioty i gorączka, a choroba może się rozprzestrzeniać (w rodzinie, żłobku, przedszkolu).
Biegunki wywołane przez pałeczki Salmonella (salmonellozy) Wszystkie zakażenia pałeczkami Salmonella zaczynają się od ich spożycia z zanieczyszczonym pokarmem lub wodą. Do zakażenia potrzeba dużej liczby bakterii, dlatego zwiększona podatność na salmonellozy dotyczy osób o zmniejszonej kwasowości soku żołądkowego, z zaburzoną florą bakteryjną jelit po antybiotykach lub z uszkodzoną barierą jelitową.
Biegunka podróżnych Biegunka podróżnych jest jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych u turystów w tropiku i w krajach, w których panują złe warunki sanitarne. Przed egzotyczną wycieczką warto poznać zasady zapobiegania biegunce podróżnych, a także zwalczania jej objawów.
Biegunka przewlekła Biegunka przewlekła jest to stan chorobowy polegający na oddawaniu większej liczby stolców o luźnej lub wodnistej konsystencji, niekiedy z obecnością krwi lub śluzu, utrzymujący się powyżej 2 tygodni (wg innych autorów – powyżej 4 tyg.), doprowadzający często do niedożywienia.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest chorobą zapalną błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w cięższych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit o niewyjaśnionej przyczynie. Głównym objawem choroby jest biegunka, często z domieszką krwi. Choroba przebiega z rzutami (zaostrzeniem objawów) i remisją. Leczenie colitis ulcerosa ma charakter przewlekły i polega na zapobieganiu nawrotom oraz na łagodzeniu przebiegu zaostrzeń.
Rak żołądka Rak żołądka to choroba, która na początku zwykle przebiega bezobjawowo. Może także powodować niecharakterystyczne objawy, takie jak dyskomfort w górnej części brzucha, odbijanie, wzdęcia. Im wcześniej rak żołądka zostanie wykryty, tym większe są szanse na wyleczenie. Rokowanie zależy od wielu czynników – wielkości i rozległości guza, a także obecności ewentualnych przerzutów.
Biegunka Biegunka jest często występującym objawem, który zazwyczaj trwa krótko. Przewlekła biegunka może wskazywać na potencjalnie poważne choroby, dlatego zawsze należy ja zdiagnozować. Podczas biegunki należy dbać o odpowiednie nawodnienie i równowagę elektrolitową.