medycyna praktyczna dla lekarzy
medycyna praktyczna dla lekarzy
Autorzy pracy w sposób zwięzły i przystępny przedstawili bardzo ciekawe zagadnienie, jakim niewątpliwie są skórne zespoły paranowotworowe towarzyszące nowotworom złośliwym układu rozrodczego oraz rakowi piersi.
W artykule dokonano przeglądu dostępnych technik mastektomii i rekonstrukcji piersi oraz ich wpływu na częstość występowania oraz prawdopodobne lokalizacje wznów lokoregionalnych. Dokonano także przeglądu badań obrazowych i danych odnoszących się do ich stosowania w trakcie obserwacji po zakończeniu leczenia i rekonstrukcji piersi.
Do grupy neurologicznych zespołów paranowotworowych zalicza się zespoły, które występują jako powikłanie choroby nowotworowej niespowodowane występowaniem zmian/nacieków nowotworowych w obrębie ośrodkowego układu nerwowego (OUN), toksycznym działaniem leków przeciwnowotworowych, zmianami naczyniowymi ani współistniejącymi zakażeniami.
Pojęcie "nadwykrywalność" odnosi się do sytuacji, kiedy rozpoznawana jest choroba, która i tak nie spowodowałaby objawów klinicznych ani śmierci, nawet gdyby nie była rozpoznana. Do nadwykrywalności nowotworów dochodzi, gdy: 1) nigdy nie dojdzie do progresji nowotworu (lub ulegnie on regresji) albo 2) progresja nowotworu będzie przebiegała na tyle wolno, że chory umrze z innego powodu, zanim ujawnią się objawy nowotworu. W artykule szczegółowo omówiono zjawisko nadwykrywalności oraz jego wpływ na prowadzenie badań zmierzających do wczesnego wykrywania nowotworów złośliwych (skryningu).
Radykalna limfadenektomia szyjna pozostaje standardem postępowania z węzłami chłonnymi szyi, zarówno zmienionymi – wyczuwalnymi w badaniu dotykiem, jak i niewyczuwalnymi, ale mogącymi zawierać przerzuty nowotworów obszaru głowy i szyi. Jednak niekwestionowanym problemem związanym z tą operacją są związane z nią istotne powikłania. W artykule omówiono ogólnoonkologiczne zasady kwalifikacji chorych do tej operacji z uwzględnieniem wpływu niektórych elementów opieki okołooperacyjnej na ryzyko powikłań. Ponadto przedstawiono aspekty techniki chirurgicznej pozwalające uniknąć najczęstszych powikłań.
Mięsaki macicy występują rzadko i stanowią 4–9% wszystkich nowotworów złośliwych macicy. Charakteryzuje je agresywny przebieg kliniczny, z wyraźną skłonnością do tworzenia wznów miejscowych i przerzutów odległych.
Guzy neuroendokrynne to nowotwory, które mogą produkować różne peptydy i aminy biogenne, występują rzadko, rosną powoli, niemniej jednak wszystkie są potencjalnie złośliwe.
Obrazowanie optyczne wykorzystuje właściwości światła emitowanego między innymi przez źródło promieniowania podczerwonego do obrazowania cech anatomicznych lub właściwości chemicznych materii. Obecnie w obrazowaniu optycznym używa się 3 głównych rodzajów znaczników: białek fluorescencyjnych, znaczników bioluminescencyjnych i barwników fluorescencyjnych. Ta ostatnia grupa jest stosunkowo łatwa do uzyskania, co stwarza to możliwość szybszego - w porównaniu z metodami wymagającymi inżynierii genetycznej - wprowadzenia barwników fluorescencyjnych do zastosowań klinicznych. W niniejszym artykule przedstawiono aktualne zastosowania kliniczne barwników fluorescencyjnych, ze szczególnymi uwzględnieniem biopsji węzła wartowniczego.
Pozytonowa tomografia emisyjna (positron emission tomography - PET) stanowi jeden z najważniejszych kroków naprzód w dziedzinie obrazowania w onkologii. W pierwszej części artykułu, opublikowanej w "Medycyny Praktycznej – Onkologii" 4/2010, omówiono zasadę działania PET, informacje uzyskiwane za pomocą tej metody obrazowania (także w przypadku skojarzenia z TK), jej ograniczenia oraz rodzaje stosowanych znaczników. W drugiej części, ukazującej się w bieżącym zeszycie, przedstawiono wyniki stosowania PET i PET/TK w przypadku konkretnych nowotworów złośliwych.
Artykuł dotyczy ważnego zagadnienia, jakim jest ustalenie właściwej szerokości marginesu operacyjnego w przypadku leczenia oszczędzającego podejmowanego u chorych na niezaawansowanego raka piersi. Na ocenę stanu marginesu operacyjnego duży wpływ ma technika patologiczna (zabarwienie krawędzi/prostopadłe przekroje lub styczne oddzielenie wierzchniej warstwy tkankowej), postępowanie pooperacyjne (wykonywanie mammografii preparatu operacyjnego z uciskiem) i inne czynniki. Nie ma dotąd powszechnie obowiązującej definicji "ujemnych" marginesów operacyjnych w przypadku raka naciekającego (nieobecność guza w zabarwionej powierzchni lub co najmniej kilkumilimetrowy odstęp pomiędzy krawędzią guza i krawędzią preparatu). Autorka analizuje dostępne dane naukowe i przedstawia proste zalecenia kliniczne na ten temat odnoszące się do naciekającego i przedinwazyjnego raka piersi.
Wyniki wielu badań wskazują, że leczenie oszczędzające stosowane po chemioterapii indukcyjnej jest możliwe u wybranych chorych na miejscowo zaawansowanego raka piersi, dla których alternatywą byłaby amputacja piersi. W artykule dokonano przeglądu danych dotyczących tego zagadnienia, zwrócono uwagę na aspekty praktyczne (np. konieczność oznaczenia położenia raka przed rozpoczęciem indukcyjnej chemioterapii), a także omówiono zagrożenia związane z nawrotem lokoregionalnym.
Zakażenia są jedną z najważniejszych przyczyn nowotworów złośliwych na świecie. Ostrożne szacunki wskazują, że w 2002 roku 18% nowotworów złośliwych można było przypisać czynnikom zakaźnym. Spośród związanych z zakażeniem najczęściej występują nowotwory złośliwe żołądka, wątroby i szyjki macicy. Wiele spośród tych zachorowań można przypisać zakażeniom wywołanym odpowiednio przez Helicobacter pylori, wirusy zapalenia wątroby typu B i C oraz ludzki wirus brodawczaka (human papilloma virus – HPV). W artykule pochodzącym z International Agency for Research on Cancer (IARC) przedstawiono bieżącą sytuację epidemiologiczną w odniesieniu do wymienionych zakażeń oraz omówiono charakter zależności łączącej czynniki zakaźne z występowaniem nowotworów złośliwych.
Pozytonowa tomografia emisyjna (positron emission tomography - PET) stanowi jeden z najważniejszych kroków naprzód w dziedzinie obrazowania w onkologii. W pierwszej części artykułu omówiono zasadę działania PET, informacje uzyskiwane za pomocą tej metody obrazowania (także w przypadku skojarzenia z tomografią komputerową [TK]), jej ograniczenia oraz rodzaje stosowanych znaczników. W drugiej części, która ukaże się w następnym numerze "Medycyny Praktycznej – Onkologii", przedstawione zostaną wyniki stosowania PET i PET/TK w przypadku konkretnych nowotworów złośliwych.
Leczenie zachowawcze dostępne dla chorych na rozsianego raka piersi obejmuje szeroki wachlarz możliwości, w tym chemioterapię, hormonoterapię, stosowanie przeciwciał skierowanych przeciw czynnikom wzrostu istotnym dla rozwoju raka, inhibitorów kinazy tyrozynowej oraz postępowanie wspomagające. Duża liczba możliwości leczniczych przyczyniła się do znacznej poprawy rokowania u części chorych na rozsianego raka piersi. W artykule przedstawiono trzeci, aktualny konsensus postępowania u chorych na rozsianego raka piersi opracowany w 2009 roku przez Central European Cooperative Oncology Group (CECOG).
Niniejszy artykuł dotyczy w szczególności guzów neuroendokrynnych o małym lub pośrednim stopniu złośliwości, które określa się odpowiednio jako typowe i atypowe rakowiaki. W tekście omówiono aktualne nazewnictwo tych guzów, ich cechy charakterystyczne i zasady klasyfikacji, a także aktualne możliwości leczenia.
Działania zmierzającego do ograniczenia liczby zachorowań na raka szyjki macicy mają długą historię i są względnie skuteczne w krajach dysponujących odpowiednimi środkami i infrastrukturą. Obecnie zarządzający publicznymi systemami ochrony zdrowia stoją przed wyborem optymalnych rozwiązań spośród szerokiej gamy dostępnych środków do walki z rakiem szyjki macicy. Celem tego artykułu jest omówienie przyszłych działań zmierzających do opanowania liczby zachorowań na raka szyjki macicy w Europie.
Wprowadzenie do praktyki klinicznej inhibitorów angiogenezy zwiększyło możliwości leczenia chorych na zaawansowane nowotwory. Niestety stosowanie tych leków łączy się z wystąpieniem powikłań, między innymi nadciśnienia tętniczego. U wielu chorych zaawansowane nowotwory współistnieją z nadciśnieniem tętniczym i innymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego, co wymaga ścisłej kontroli wartości ciśnienia krwi podczas stosowania inhibitorów angiogenezy. Autorzy artykułu omawiają patogenezę nadciśnienia tętniczego w tej grupie chorych, przedstawiają też zalecenia odnośnie do monitorowania wartości ciśnienia. Omówiono również szczegółowo zapobieganie i leczenie nadciśnienia tętniczego wywołanego przez inhibitory angiogenezy.
Onkologia, jak żadna inna dziedzina medycyny, jest bezpośrednio powiązana ze zmianami molekularnymi na poziomie komórki. Zgodnie z maksymą cancer is a genetic disease przyjmuje się, że różnego rodzaju zaburzenia materiału genetycznego są podstawą powstawania większości nowotworów.
Pierwotne guzy stanowią mniej niż 10% nowotworów kręgosłupa. Mimo że występują one rzadko, to mogą prowadzić do poważnych następstw, wynikających z miejscowego zniszczenia kości oraz naciekania otaczających struktur nerwowych i naczyniowych. Ich leczenie jest trudne nawet dla najbardziej doświadczonych lekarzy i wymaga wielospecjalistycznego postępowania w celu uzyskania jak najlepszego wyniku. W artykule omówiono najczęściej występujące pierwotne guzy kości i najnowsze osiągnięcia w zakresie ich leczenia operacyjnego i farmakologicznego, a także radioterapii.
W ciągu ostatniej dekady dokonał się ogromny postęp w zakresie technik pozwalających na analizę ekspresji genów. Analiza profili genowych (podpisu genowego) znalazła zastosowanie w diagnostyce nowotworów złośliwych, a także w ocenie rokowania i odpowiedzi na leczenie. W wyczerpującym artykule przeglądowym przedstawiono nowe biologiczne czynniki rokownicze: test Mammaprint, podpis "rotterdamski" i Oncotype Dx, a także opisano sposoby ich zastosowania w praktyce klinicznej. Użycie nowych metod oceny rokowania oraz spodziewanej odpowiedzi na leczenie umożliwi indywidualizację postępowania poprzez bardzo swoisty dobór terapii, zgodny z genetyczną charakterystyką komórek raka piersi.
