Ocena rokowania u pacjentów z COVID-19 na podstawie wyników badań hematologicznych i układu krzepnięcia

31.07.2020
Liao D. i wsp.: Haematological characteristics and risk factors in the classification and prognosis evaluation of COVID-19: a retrospective cohort study
Opracowała: dr n. med. Anna Kuna
Klinika Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych, Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej, Gdański Uniwersytet Medyczny
Lancet Haematol 2020 Published online July 10, 2020 https://doi.org/10.1016/ S2352-3026(20)30217-9

Skróty: APTT (activated partial thromboplastin time) – czas częściowej tromboplastyny po aktywacji, ARDS (acute respiratory distress syndrome) – zespół ostrej niewydolności oddechowej, COVID-19 (coronavirus disease) – choroba spowodowana przez SARS-CoV-2, DIC (disseminated intravascular coagulation) – rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe, ISTH (International Society of Thrombosis and Haemostasis) – Międzynarodowe Stowarzyszenie Zakrzepicy i Hemostazy, j, PT (prothrombin time) – czas protrombinowy, SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) – koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2, SIC (sepsis-induced coagulopathy) - koagulopatia indukowana przez sepsę

W czasopiśmie „The Lancet Haematology“ opublikowano rezultaty wieloośrodkowego, retrospektywnego badania kohortowego, w którym Danying Liao i współautorzy podjęli próbę ustalenia wskaźników prognostycznych w COVID-19 na podstawie analizy wyników badań hematologicznych i koagulologicznych u chorych hospitalizowanych w ośrodkach Wuhan Union Hospital.

Ciężkość przebiegu choroby u osób z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 najczęściej klasyfikuje się pod kątem zaburzeń wydolności układu oddechowego i obecności zmian patologicznych w płucach, które oceniane są na podstawie częstości oddechu, wysycenia tlenem hemoglobiny krwi tętniczej oraz radiologicznego obrazu płuc. W badaniu przeprowadzonym w 3 szpitalach w Wuhan, przeanalizowano dane 380 chorych z COVID-19 w celu oceny hematologicznych oraz koagulologicznych czynników ryzyka krytycznego przebiegu zakażenia. Do badania autorzy wykorzystali klasyfikację przebiegu choroby zgodnie z wytycznymi Chińskiej Narodowej Komisji Zdrowia (łagodny, umiarkowany, ciężki, krytyczny), natomiast do analizy wyników badań krwi zastosowano model liniowy mieszany, skalę oceny SIC (koagulopatia indukowana przez sepsę) oraz skalę oceny ostrego DIC według Międzynarodowego Stowarzyszenia Zakrzepicy i Hemostazy (ISTH).

Autorzy pracy podkreślają, że ciężkiemu i krytycznemu przebiegowi choroby często towarzyszą powikłania w postaci wstrząsu septycznego, uszkodzenia mięśnia sercowego, DIC, niedokrwienia kończyn, udaru mózgu i zakrzepicy żylnej. Skalę do oceny SIC oraz ostrego DIC opublikowało ISTH i dostępna jest, m.in jako kalkulatory w internecie. Skala SIC jest systemem punktowym, w którym ocenia się wartość INR, liczbę płytek krwi oraz liczbę punktów w skali SOFA. Z kolei skala DIC opiera się na liczbie płytek krwi, stężeniu dimeru D lub produktów degradacji fibryny, czasie protrombinowym i stężeniu fibrynogenu.

Skala SIC powstała w celu umożliwienia wcześniejszego rozpoznawania wtórnych zaburzeń krzepnięcia w zakażeniach o ciężkim przebiegu i zastosowania leków przeciwkrzepliwych w fazie choroby, w której skuteczność takiego leczenia wydaje się największa. W opisywanym badaniu u chorych na COVID-19 w stanie krytycznym SIC rozpoznawano w przypadku uzyskania ≥4 punktów w skali SIC, a ostre DIC u pacjentów, u których stwierdzono ≥5 punktów w odpowiedniej skali. W badaniach krwi obwodowej u analizowanych chorych w stanie krytycznym, w porównaniu z ciężkim, stwierdzono:
- mniejszą liczbę eozynofili
- mniejszą liczbę płytek krwi
- dłuższy czas protrombinowy
- większe stężenie dimeru D i produktów rozpadu fibryny
- wydłużony APTT
- mniejsze stężenie fibrynogenu
- częściej mniejszą aktywność antytrombiny III.

Wśród analizowanych chorych 55 zmarło, najczęściej w stanie krytycznym choroby (96%). Do częstych powikłań należał ARDS (69%), wstrząs septyczny (20%), a także DIC (15%), zakrzepica żylna (5%), krwawienie z górnej części przewodu pokarmowego (5%), ostry zawał serca (4%), krwiomocz (4%) i udar mózgu (2%). Z ryzykiem zgonu związany był zwiększony stosunek neutrofili do limfocytów, zwiększone stężenie dimeru D (>2mg/l), małopłytkowość (<100x109/l) i wydłużony czas protrombinowy (>16 s).

strona 1 z 2
Wybrane treści dla pacjenta
  • Koronawirus (COVID-19) a grypa sezonowa - różnice i podobieństwa
  • Przeziębienie, grypa czy COVID-19?
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!