Skróty: ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) – Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) – koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2, COVID-19 (coronavirus disease) – choroba spowodowana przez SARS-CoV-2, RT-PCR (reverse-transcription polymerase chain reaction lub reverse-transcriptase polymerase chain reaction) – reakcja łańcuchowa polimerazy z odwrotną transkrypcją, LAMP (loop-mediated isothermal amplification) – izotermalna amplifikacja DNA za pośrednictwem pętli, RADTs (rapid antigen detection tests) – szybkie diagnostyczne testy antygenowe.
Kwarantanna i testowanie podróżnych mają na celu zmniejszenie ryzyka transmisji SARS-CoV-2 przed, w trakcie i po podróży. Obecnie największym problemem dotyczącym bezpieczeństwa podróży międzynarodowych w kontekście COVID-19 jest pojawienie się nowych wariantów wirusa i ich wpływ na sytuację epidemiologiczną w Europie: P1 opisany początkowo w Brazylii, B.1.351 w Republice Południowej Afryki oraz B.1.1.7 w Wielkiej Brytanii.1
Dalsze rozprzestrzenianie się nowych wariantów wirusa może być odwleczone w czasie poprzez ograniczenie przemieszczania się ludności, między innymi dzięki unikaniu zbędnych wyjazdów. Kwarantanna i testowanie podróżnych są istotnymi czynnikami ograniczającymi zawlekanie i ekspansję wirusa, choć ten wpływ jest ograniczony od chwili, gdy nowe mutacje są obecne w populacji w znacznym odsetku. Z uwagi na trwający program szczepień ochronnych, bardzo ważne jest opóźnienie pojawienia się nowych odmian wirusa, co pozwoliłoby na uodpornienie możliwie największej liczby osób. Jak dotąd, kraje EU/EEA wprowadziły następujące zalecenia dla podróżujących, mające ograniczyć transmisję wirusa:
- stosowanie środków ochrony osobistej
- monitorowanie objawów przed podróżą, w trakcie i po podróży
- kwarantanna
- testowanie podróżników przed wyjazdem lub po przyjeździe
- opieka nad pacjentami zakażonymi i osobami z kontaktu.
Kwarantanna i testowanie nie mogą być stosowane zamiennie ze środkami ochrony osobistej i zdrowia publicznego, a tylko je uzupełniać. Z kolei skuteczność pomiaru temperatury i kwestionariuszy osobowych dotyczących stanu zdrowia w prewencji COVID-19 nie jest w pełni poparta wynikami badań naukowych.
Wprowadzenie ograniczeń w podróżowaniu łączy się z jednej strony z wymiernymi korzyściami w zakresie zdrowia publicznego, ale może mieć także negatywny wpływ społeczny i ekonomiczny. Istotny jest stopień stosowania się obywateli do zaleceń ograniczających transmisję wirusa oraz koszt społeczny i ekonomiczny tych obostrzeń. U osób podróżujących, wymóg testowania nie może się wiązać z narażeniem ludzi na zakażenie w miejscu badania z powodu braku możliwości utrzymania dystansu społecznego, konieczna jest także skuteczna ochrona personelu wykonującego badanie.
W odpowiedzi na pojawienie się nowych wariantów SARS-CoV-2, ECDC zaleca wzmocnienie dotychczasowych zasad profilaktycznych, również dotyczących bezpiecznego podróżowania, przynajmniej do czasu zaszczepienia przeciw COVID-19 grup dużego ryzyka zachorowania i pracowników medycznych. Istotna jest także możliwość sekwencjonowania SARS-CoV-2 w celu wykrywania nowych mutacji patogenu i podjęcia działań zapobiegających ich dalszemu rozprzestrzenieniu. Jedną z opcji ułatwiających śledzenie kontaktów osoby chorej jest narzędzie Passenger Locator Forms (PLFs), szczególnie w formie elektronicznej.
Każda osoba zgłaszająca objawy zakażenia COVID-19 lub będąca na kwarantannie nie powinna podróżować. Ponadto, z uwagi na obecną sytuacje epidemiologiczną, należy unikać wszelkich wyjazdów, jeśli to możliwe. Informacja na temat sytuacji epidemiologicznej poszczególnych krajów i metod prewencji stosowanych w rejonie docelowym według zaleceń ECDC powinna być dostępna dla wyjeżdżającego jeszcze przed wyjazdem. W przypadku uzyskania wyniku potwierdzającego zakażenie SARS-CoV-2 u osoby przyjeżdżającej, kraj goszczący musi być przygotowany na leczenie chorego podróżnika.
