Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (zwiększonym stężeniem glukozy we krwi) spowodowaną zaburzeniami wydzielania i/lub działania insuliny.
Tak więc cukrzyca charakteryzuje się stężeniami glukozy ponad normę wskutek braku wydzielania insuliny przez trzustkę (cukrzyca typu 1) lub zmniejszonym oddziaływaniem insuliny na tkanki obwodowe (cukrzyca typu 2).
Cukrzyca to choroba przewlekła, postępująca. Szkodliwy wpływ na stan ogólny pacjenta wyraża się rozwojem w jej przebiegu tzw. przewlekłych powikłań, czyli zmian dotyczących różnych narządów (zobacz: Powikłania). Głównym celem leczenia cukrzycy jest zapobieganie rozwojowi tych powikłań. Osiąga się to poprzez utrzymanie stężeń glukozy w zalecanych granicach.
Cukrzyca została zaliczona do tzw. chorób cywilizacyjnych. Według dostępnych danych w 2003 r. na cukrzycę chorowało 189 mln osób między 20. a 79. rokiem życia, czyli około 5% ludności świata. Zachorowalność na cukrzycę ciągle się zwiększa – zgodnie z prognozami w 2025 r. liczba chorych wyniesie 324 mln, czyli zwiększy się aż o 72%.
Liczbę chorych na cukrzycę Polaków szacuje się na około 2 mln, czyli 4% społeczeństwa. Należy jednak podkreślić, że około 1 mln osób ma rozpoznaną cukrzycę, a kolejny milion osób choruje, ale nie zdaje sobie z tego sprawy, tzn. choroba nie została jeszcze u nich zdiagnozowana.
Szkodliwy wpływ hiperglikemii (dużych stężeń glukozy we krwi) na ludzki organizm wyraża się niszczeniem śródbłonka naczyń krwionośnych. Rozwój przewlekłych powikłań jest wynikiem braku uzyskania zalecanych stężeń glukozy we krwi oraz predyspozycji genetycznej.
Wyróżnia się 2 główne typy cukrzycy: typ 1 i typ 2, oraz inne, rzadziej występujące, takie jak cukrzyca ciążowa i cukrzyce wtórne (np. polekowe, po usunięciu trzustki, w przebiegu zapaleń trzustki) oraz rzadkie postacie związane z mutacją pojedynczych genów (MODY).
