×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Jak podawać choremu na cukrzycę preparaty insuliny ludzkiej?

Pytanie nadesłane do redakcji

Jak podawać choremu na cukrzycę insuliny ludzkie, czy w czasie posiłku, czy przed posiłkiem? Proszę o informację.

Odpowiedział

lek. med. Wojciech Głodzik
specjalista chorób wewnętrznych i diabetologii
Ośrodek Leczenia Schorzeń Cywilizacyjnych ZPS Kraków

Insulina ludzka na potrzeby przemysłu farmaceutycznego otrzymywana jest metodą inżynierii genetycznej. Sama cząsteczka insuliny ludzkiej jest w każdym preparacie identyczna z hormonem produkowanym w trzustce zdrowego człowieka. Poprzez dodatek substancji modyfikujących można jednak zmieniać jej działanie farmakologiczne. Preparaty insuliny ludzkiej mogą być krótko działające lub mogą mieć (przy dodatku protaminy i cynku) wydłużony czas działania - taki lek nazywamy insuliną ludzką o pośrednim czasie działania (bądź insuliną izofanową lub insuliną NPH). Są to dwa odrębne typy insuliny, różnica polega na odmiennym sposobie ich działania i podawania. Wyżej wymienione preparaty insuliny ludzkiej aplikowane są zwykle w różne okolice ciała i mają inne zadania. Ponadto stosowane są mieszaniny ww. insulin ludzkich.

Insulina ludzka krótko działająca (nazwy handlowe: Actrapid Penfill, Gensulin R, Humulin R, Insuman Rapid, Polhumin R) stosowana jest zwykle 30 min przed głównymi posiłkami w celu pokrycia wzrostu glikemii związanego z jedzeniem. Jest to tzw. insulina prandialna (posiłkowa). Jej działanie zaczyna się 20-30 min po iniekcji, szczyt aktywności następuje po 2-3 h, a całkowity czas działania wynosi (w zależności od dawki) 6-9 h. Po podaniu tej insuliny należy spożyć posiłek główny i zwykle po około 2,5 h przekąskę. Dobrze wyedukowany pacjent powinien modyfikować odstęp: iniekcja insuliny prandialnej - posiłek w zależności od wartości glikemii przedposiłkowej oraz indeksu glikemicznego spożywanego pokarmu - może on wynosić w tym przypadku od 15 min do nawet 45-60 min.

Inne zastosowanie insuliny ludzkiej krótko działającej to doraźne korygowanie wysokich wartości stężenia glukozy, wtedy jej podanie nie jest związane ze spożyciem pokarmu.

Insulina ludzka o pośrednim czasie działania to tzw. insulina bazowa (bazalna), której zadaniem jest utrzymanie prawidłowego poziomu glikemii w okresie międzyposiłkowym i w nocy. Jej stosowanie nie jest związane bezpośrednio ze spożywanym pożywieniem. Zwykle insulina bazowa izofanowa (nazwy handlowe dostępnych na rynku polskim preparatów to: Gensulin N, Humulin N, Insulatard Penfill, Insuman Basal, Polhumin N) podawana jest około godziny 22:00, czasem również w drugim wstrzyknięciu rano około 8:00. Przy jej stosowaniu przed snem, w razie właściwego poziomu glikemii, nie należy spożywać posiłku. Niekiedy tylko przy małym stężeniu glukozy przed snem (celem prewencji nocnego niedocukrzenia) trzeba spożyć drobną przekąskę. Działanie tej insuliny po podaniu podskórnym zaczyna się po 0,5-1,5 h, szczyt występuje między 3. a 12. h, a całkowity czas działania wynosi około 18-22 h. W przypadku insuliny NPH duże znaczenie ma prawidłowa technika iniekcji, podanie jej domięśniowo (zamiast podskórnie) może spowodować hipoglikemię.

Insuliny dwufazowe, tzw. mieszanki ludzkich insulin (gotowe preparaty: Gensulin M30, Gensulin M40, Gensulin M50, Humulin M3, Insuman Comb 25, Mixtard30 Penfill, Mixtard40 Penfill, Mixtard50 Penfill, Polhumin Mix2, Polhumin Mix3, Polhumin Mix4, Polhumin Mix5) to z kolei połączenia wcześniej opisanej insuliny krótko działającej z insuliną o przedłużonym działaniu w odpowiedniej proporcji. Mieszaniny te mają cechy obu preparatów. Czas ich maksymalnego działania determinuje zawartość insuliny NPH. Występują 2 szczyty aktywności, o sile działania zależnej od proporcji poszczególnych składników. Stosowane są zwykle 2 razy/dobę, 30 minut przed śniadaniem i kolacją, co około 10-12 h. Liczba zalecanych posiłków przy stosowaniu mieszanek insulin ludzkich to zwykle 5-6/ dobę.

Należy wspomnieć, że obecnie, oprócz ww. insulin ludzkich (o jednakowej budowie samej cząsteczki insuliny), dostępne są też insuliny nowszej generacji tzw. analogowe w postaci insuliny prandialnej, bazowej, mieszanek. W razie stosowania tej postaci insuliny zalecany rozkład posiłków oraz sposób podawania jest inny niż przedstawiony powyżej. Jest to grupa niejednakowa, poszczególne preparaty różnią się miedzy sobą budową samej cząsteczki insuliny i działaniem.

Dostępne dawniej insuliny zwierzęce (historycznie pierwsze wprowadzone) zostały wycofane już z rynku i nie są obecnie stosowane.

Zobacz w bazie leków:

insulina ludzka, insulina neutralna (insulin human, insulin neutral injection)
insulina ludzka, insulina izofanowa (insulin human, insulin isophane)
insulina ludzka, insulina dwufazowa (insulin human, insulin biphasic injection)

15.04.2015
Zobacz także
  • Jak i kiedy należy stosować insulinę Gensulin N oraz Gensulin R?
  • Insulina
Wybrane treści dla Ciebie
  • Cukrzyca ciążowa – rozpoznanie, normy, skutki, poród, leczenie
  • Cukrzyca typu 1
  • Cukrzyca u kobiet w ciąży
  • Hiperglikemia poranna
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta