Choroby przewodu pokarmowego – postępy 2017/2018. Cz. 2
07.12.2018
dr hab. n. med. Edyta Zagórowicz, dr n. med. Anna Pietrzak, lek. Andrzej Pawełas, dr hab. n. med. Michał F. Kamiński, prof. dr hab. n. med. Jarosław Reguła
Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Onkologii Klinicznej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
Klinika Gastroenterologii Onkologicznej, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa
Wybrane treści dla pacjenta
-
Biegunki wywołane przez szczepy z rodzaju Shigella (szigeloza, czerwonka bakteryjna)
Najważniejszą cechą pałeczek Shigella jest bardzo duża zaraźliwość, zjadliwość i zdolność do inwazji tkankowej. Głównym rezerwuarem pałeczek Shigella są chorzy, którzy wydalają z kałem najwięcej drobnoustrojów w ostrej fazie czerwonki bakteryjnej. Z tego powodu najskuteczniejszym sposobem opanowania zakażeń jest izolowanie chorych.
-
Biegunka
Biegunka jest często występującym objawem, który zazwyczaj trwa krótko. Przewlekła biegunka może wskazywać na potencjalnie poważne choroby, dlatego zawsze należy ja zdiagnozować. Podczas biegunki należy dbać o odpowiednie nawodnienie i równowagę elektrolitową.
-
Biegunka ostra
Najczęstszą przyczyną ostrej biegunki u dzieci jest zakażenie wirusowe. Dlatego biegunce często towarzyszą wymioty i gorączka, a choroba może się rozprzestrzeniać (w rodzinie, żłobku, przedszkolu).
-
Zespół rozrostu bakteryjnego
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) to stan, w którym w jelicie cienkim występuje zwiększona liczba bakterii, co powoduje objawy i może prowadzić do zaburzeń trawienia i wchłaniania. Głównymi objawami są: wzdęcie brzucha, biegunki, ból brzucha. Nieleczone SIBO pociąga za sobą niekorzystne skutki zdrowotne (m.in. niedobór witaminy B12, A i D, niedożywienie).
-
Zatrucie pokarmowe
Większość przypadków zatrucia pokarmowego ustępuje w ciągu paru dni bez konieczności zgłaszania się do lekarza. Podstawowe znaczenie ma nawadnianie doustne. Jeżeli zatrucie przebiega ciężko, lekarz może zdecydować o leczeniu szpitalnym i nawadnianiu dożylnym. W niektórych rodzajach zakażeń bakteryjnych przewodu pokarmowego lekarz może wyjątkowo zlecić antybiotyki.
-
Biegunka wirusowa
Na całym świecie ostre biegunki wywołane przez czynniki zakaźne, głównie wirusy i bakterie, rzadziej pierwotniaki, są po zakażeniach górnych dróg oddechowych najczęstszą chorobą ludzi w każdym wieku. Biegunki wirusowe występują ze zbliżoną częstością zarówno w krajach rozwijających się, jak i rozwiniętych, gdyż są znacznie bardziej zaraźliwe od biegunek bakteryjnych – do zakażenia wystarcza spożycie już 10–100 wirusów.
-
Biegunki wywołane przez pałeczki Salmonella (salmonellozy)
Wszystkie zakażenia pałeczkami Salmonella zaczynają się od ich spożycia z zanieczyszczonym pokarmem lub wodą. Do zakażenia potrzeba dużej liczby bakterii, dlatego zwiększona podatność na salmonellozy dotyczy osób o zmniejszonej kwasowości soku żołądkowego, z zaburzoną florą bakteryjną jelit po antybiotykach lub z uszkodzoną barierą jelitową.
-
Giardioza (lamblioza)
Gardioza (lamblioza) to choroba pasożytnicza dwunastnicy i jelita cienkiego wywołana przez pierwotniaka Giardia duodenalis przebiegająca z przewlekłą biegunką. Jest najczęstszym zarażeniem pierwotniakowym na świecie. Większość przypadków zarażenia nie powoduje żadnych objawów i ulega samoistnemu wyleczeniu
-
Gazy jelitowe
Gazy jelitowe są naturalnie obecne w jelitach. Pochodzą z powietrza połykanego podczas posiłków, podczas mówienia, a także jako produkt fermentacji jelitowej, głównie w jelicie grubym. Gromadzeniu się gazów w jelitach sprzyja spożywanie niektórych pokarmów (np. roślin strączkowych, kapusty), a także niektóre choroby, np. zespół rozrostu bakteryjnego (SIBO) lub zespół jelita drażliwego. Leczenie jest zależne od przyczyny, w pierwszej kolejności należy przeanalizować, czy gazy nie stanowią skutku diety.
-
Biegunka bakteryjna
Zakażenia bakteryjne umiejscawiają się głównie w jelicie grubym, dlatego stolce w biegunkach bakteryjnych zwykle są niezbyt obfite, natomiast zawierają patologiczne domieszki, takie jak śluz, ropę lub krew. Biegunki bakteryjne przenoszą się drogą pokarmową i są znacznie mniej zaraźliwe niż biegunki wirusowe.
