Minuta medycznej prasówki – 22.01.2018

22.01.2018

Nasi redaktorzy polecają lekturę najciekawszych artykułów, które ukazały się ostatnio w prasie medycznej.

Porównanie stosowania igieł do nakłucia lędźwiowego – atraumatycznej i standardowej

Nath S., Koziarz A., Badhiwala J.H. i wsp.: Atraumatic versus conventional lumbar puncture needles: a systematic review and meta-analysis. Lancet, 2017 Dec 6. pii: S0140-6736(17)32451-0. doi: 10.1016/S0140-6736(17)32451-0. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 29223694
Picture of an atraumatic and a conventional needle

Atraumatyczna i standardowa igła

Po wykonaniu nakłucia lędźwiowego za pomocą igły atraumatycznej (ze stożkowatym zakończeniem) zaobserwowano mniejszą częstość bólów głowy i innych skutków niepożądanych procedury, w porównaniu ze stosowaniem igły standardowej. Standardowe igły do nakłucia lędźwiowego mają ostro zakończoną końcówkę z otworem pośrodku, natomiast końcówka igły atraumatycznej jest łagodnie stożkowato zakończona, a otwór znajduje się z boku.

W metaanalizie uwzględniono 110 badań klinicznych, obejmujących >31 400 pacjentów poddanych procedurze nakłucia lędźwiowego. W większości przypadków nakłucie wykonywano w celu znieczulenia podpajęczynówkowego, a u pozostałych chorych najczęściej ze wskazań diagnostycznych, w tym w celu wykonania mielografii. Ból głowy wystąpił u 4,2% pacjentów poddanych nakłuciu lędźwiowemu z użyciem igły atraumatycznej i u 11% pacjentów poddanych tej procedurze z użyciem igły standardowej (ryzyko względne [RR]: 0,40; 95% CI: 0,34–0,47).

Konieczność dożylnego podawania płynów lub leczenia przeciwbólowego kontrolowanego przez pacjenta zmniejszyła się z 4,5% do 2,2%, a konieczność wykonania zewnątrzoponowego nastrzyknięcia krwią własną, tzw. łaty z krwi własnej (epidural blood patch – EBP), zmniejszyła się z 3,0% do 1,1%. Rodzaj użytej igły nie wpływał na powodzenie wykonania nakłucia lędźwiowego podczas pierwszej próby, odsetek niepowodzeń i wystąpienie bólu pleców lub krwawienia wskutek nakłucia lędźwiowego.

Nieopublikowane dane zebrane przez autorów sugerują, że świadomość większych korzyści z zastosowania igieł atraumatycznych – w porównaniu ze stosowaniem igieł standardowych – jest większa wśród anestezjologów niż wśród internistów lub neurologów.

Fototerapia jasnym światłem w przypadku depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych

Sit D.K., McGowan J., Wiltrout C. i wsp.: Adjunctive Bright Light Therapy for Bipolar Depression: A Randomized Double-Blind Placebo-Controlled Trial. Am. J. Psychiatry, 2017 Oct 3: appiajp201716101200. doi: 10.1176/appi.ajp.2017.16101200 [Epub ahead of print] PubMed PMID: 28969438
Picture of Carex Day-Light Classic

Carex Day-Light Classic. www.carex.com.

Fototerapia jasnym światłem w godzinach południowych może przynieść duże korzyści pacjentom z epizodem depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.

W badaniu, obejmującym 46 pacjentów z epizodem depresji o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego i rozpoznanymi afektywnymi zaburzeniami dwubiegunowymi, losowo wyodrębniono grupę poddaną fototerapii jasnym światłem i grupę placebo z naświetlaniem światłem czerwonym. Fototerapię stosowano między godziną 12:00 a 14:30 w ciągu od 15 minut (początkowo) do 60 minut dziennie (czas naświetlania wydłużano co tydzień o 15 minut). Używano światła o temperaturze 4000 K z zakresu szerokiego pasma światła białego jarzeniowego (Carex Day-Light Classic) o natężeniu 7000 lx oraz światła czerwonego o natężeniu 50 lx w grupie kontrolnej.

Między 4. a 6. tygodniem leczenia odsetek remisji depresji wynosił 68,2% w grupie leczonej jasnym światłem, w porównaniu z 22,2% w grupie kontrolnej. Nie wystąpiły epizody hipomanii ani inne zmiany fazy w zakresie afektu. Uzyskane wyniki wskazują, że 1 na 2 pacjentów może odnieść korzyść z tego typu leczenia.

Całkowita kontrola ciężkiej hemofilii A po jednorazowym wstrzyknięciu leku

Rangarajan S., Walsh L., Lester W. i wsp.: AAV5-Factor VIII Gene Transfer in Severe Hemophilia A. A. N. Engl. J. Med., 2017 Dec 28; 377 (26): 2519–2530. doi: 10.1056/NEJMoa1708483. Epub 2017 Dec 9. PubMed PMID: 29224506
van den Berg H.M.: A Cure for Hemophilia within Reach. N. Engl. J. Med., 2017 Dec 28; 377 (26): 2592–2593. doi: 10.1056/NEJMe1713888. Epub 2017 Dec 9. PubMed PMID: 29224412

Hemofilię A można w pełni kontrolować przez przynajmniej rok po jednorazowym wstrzyknięciu leku.

W badaniu mającym na celu ustalenie dawki leku wzięło udział 9 chorych na ciężką hemofilię A, którzy otrzymali jednorazowe wstrzyknięcie leku kodującego czynnik VIII (dla zainteresowanych: poddany procesowi optymalizacji kodonów wektor w postaci wirusa towarzyszącego adenowirusom o serotypie 5 [AAV5], kodujący pozbawiony domeny B ludzki czynnik VIII). Jeden pacjent otrzymał małą dawkę leku, a jeden dawkę średnią. Dużą dawkę leku podano 7 pacjentom; u wszystkich uczestników badania z tej grupy aktywność czynnika VIII wzrosła z <1 IU/dl do >5 IU/dl w ciągu 9 tygodni, a u 6 z 7 uczestników osiągnęła prawidłowy poziom (>50 IU/dl), który utrzymywał się przez rok.

Przed włączeniem do badania wszyscy pacjenci otrzymywali profilaktyczne leczenie czynnikiem VIII, a mediana wskaźnika rocznej częstości krwawień, która wynosiła 16 epizodów, po podaniu badanego leku zmniejszyła się do 1 krwawienia na rok. Stosowanie czynnika VIII przerwano u wszystkich uczestników przed upływem 22. tygodnia badania.

Zobacz także

Profesor Andrzej Szczeklik

Profesor Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, pisarz eseista i filozof medycyny, wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności, animator Akademii Młodych "PAUeczka Akademicka".