„Numerologia” cukrzycy, czyli co lekarz rodzinny powinien wiedzieć o rozpoznawaniu i leczeniu cukrzycy w 2016 roku
„Numerologia” cukrzycy, czyli co lekarz rodzinny powinien wiedzieć o rozpoznawaniu i leczeniu cukrzycy w 2016 roku. Zasady postępowania zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (2016)
06.12.2016
dr n. med. Ireneusz Szymczyk
Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze
Wybrane treści dla pacjenta
-
Neuropatia cukrzycowa
Przyczyną neuropatii cukrzycowej jest duże stężenie glukozy we krwi, w wyniku którego tworzą się tzw. końcowe produkty glikacji wywołujące zmiany w nerwach, takie jak zanik osłonek nerwów (demielinizacja) czy zmiany w samych włóknach nerwowych.
-
Cukrzycowa choroba nerek (CChN; dawniej nefropatia cukrzycowa)
Cukrzycowa choroba nerek (dawniej nefropatia cukrzycowa) to uszkodzenie nerek, dotyczące zarówno ich struktury, jak i funkcjonowania, które rozwija się w wyniku przewlekłej hiperglikemii, czyli zwiększonego stężenia glukozy we krwi. Cukrzycowa choroba nerek jest powikłaniem cukrzycy typu 1 i 2. W cukrzycowej chorobie nerek w moczu znajduje się nadmierna ilość białka – albuminy. Leczenie polega przede wszystkim na odpowiednim leczeniu cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i otyłości, a także stosowaniu leków chroniących nerki, ograniczaniu w diecie białka i sodu.
-
Dieta cukrzycowa
Dieta jest bardzo istotnym elementem terapii cukrzycy. Warunkuje ona utrzymanie właściwego stężenia glukozy i tłuszczów (lipidów) we krwi oraz optymalne wartości ciśnienia tętniczego. Dobrze dobrana dieta zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań cukrzycy, jak również redukuje ryzyko chorób naczyniowych. Właściwy model żywienia odgrywa także ważną rolę w prewencji i leczeniu przewlekłych powikłań cukrzycy (mikroangiopatii, retinopatii i nefropatii cukrzycowej).
-
Szczegółowe zalecenia dietetyczne w stanie przedcukrzycowym
Stan przedcukrzycowy ma często charakter odwracalny, w przeciwieństwie do cukrzycy. Dlatego też Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) u osób ze stanem przedcukrzycowym zaleca redukcję masy ciała poprzez modyfikację stylu życia, obejmującą aktywność fizyczną i zmniejszenie kaloryczności diety.
-
Stopa cukrzycowa
Stopa cukrzycowa należy do przewlekłych powikłań cukrzycy. Występuje zarówno u chorych na cukrzycę typu 1, jak i typu 2. Jest to owrzodzenie (płytkie albo głębokie przerwanie ciągłości skóry) zlokalizowane zwykle na części podeszwowej lub grzbietowej stopy.
-
Cukrzyca MODY
Cukrzyca MODY to rzadko występująca postać cukrzycy (ok. 2% wszystkich przypadków). Jest to tzw. graniczna postać cukrzycy, która występuje w młodym wieku (typowym dla cukrzycy typu 1), ale charakteryzuje się przebiegiem klinicznym podobnym do cukrzycy typu 2.
-
Choroby towarzyszące cukrzycy typu 1
Wśród chorób towarzyszących cukrzycy typu 1 należy zwrócić uwagę szczególnie na choroby o podłożu autoimmunologicznym, w tym na najczęściej występujące limfocytarne zapalenie tarczycy (do 20–40%) oraz chorobę trzewną – celiakię (do 10%).
-
Inne choroby związane z zaburzeniem metabolizmu węglowodanów
Coraz szerzej stosowane w diagnostyce cukrzycy badania genetyczne i immunologiczne pozwalają na bardziej precyzyjne różnicowanie typów cukrzycy.
-
Zmiany w układzie ruchu związane z cukrzycą
Zaburzenia w układzie ruchu w przebiegu cukrzycy zależą od typu cukrzycy, czasu trwania choroby, średniego stężenia glukozy we krwi oraz rodzaju stosowanego leczenia. Ponadto stanowią wypadkową innych procesów patologicznych, często występujących z cukrzycą, takich jak zaburzenia gospodarki lipidowej, wapniowo-fosforanowej, otyłość i nadciśnienie tętnicze.
-
Makulopatia cukrzycowa
Makulopatia u chorych na cukrzycę.
