Oczekiwana długość życia Polaków jest nadal krótsza od średniej w państwach UE. W przypadku mężczyzn różnica wynosi 4,5 roku, dla kobiet prawie 2 lata. Na to, jak długo żyjemy, silnie wpływa także nasz poziom wykształcenia, płeć i miejsce, w którym mieszkamy – wynika z informacji, jaką posłowie z Komisji Zdrowia usłyszeli od przedstawicieli rządu.
Fot. Adam Stępień / Agencja Gazeta
W czwartek 8 lipca podkomisja ds. zdrowia publicznego zajmowała się omówieniem raportu „Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania” oraz jego wpływu na kreowanie polityki zdrowotnej. Tytuł posiedzenia daleko wybiegał poza rzeczywiste zainteresowanie posłów, zmęczonych najwyraźniej maratonem posiedzeń Komisji Zdrowia, których w środę i czwartek łącznie zwołano siedem. Posłów na sali nie było wielu, a o głos w dyskusji prosili wyłącznie przedstawiciele organizacji społecznych.
Dane, które posłużyły do stworzenia raportu pochodzą z wielu źródeł, m.in. z krajowego rejestru nowotworów, badań chorobowości szpitalnej (ze szczególnym uwzględnieniem lecznictwa psychiatrycznego), meldunków epidemiologicznych oraz europejskiego badania stanu zdrowia ludności.
– Przed nami negatywne zjawiska demograficzne. Liczba ludności Polski w latach 2009-2019 zmniejszała się, przyrost naturalny w miastach był ujemny, natomiast dodani na wsiach – mówił dr hab. Grzegorz Juszczyk, dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny. Zwracał uwagę, że przeciętnie ludność polska jest młodsza niż w większości krajów Europy, ale z danych Eurostatu wynika, że ta korzystna różnica się kurczy i będzie zanikać. – W ciągu ostatnich trzech lat zahamowaniu uległ wzrost oczekiwanej długości życia. W 2019 r. oczekiwana długość życia dla mężczyzn wynosiła 74,01 lat, dla kobiet 81,11. Oczekiwana długość życia kobiet miała w ostatnich latach trend spadkowy – przyznał. Z pewnością ani rok 2020, ani 2021 tych danych nie poprawią.
Tymczasem oczekiwana długość życia Polaków jest nadal krótsza od unijnej średniej. W przypadku mężczyzn różnica wynosi 4,5 roku, dla kobiet prawie 2 lata. Z raportu wynika – i jest to potwierdzenie wcześniejszych tego typu opracowań – że ten kluczowy w ocenie polityki zdrowotnej, jej jakości i skuteczności wskaźnik jest silnie uwarunkowany czynnikami społecznymi: mężczyźni z wyższym wykształceniem żyją odpowiednio o 7 i 11 lat dłużej od mężczyzn z wykształceniem średnim i gimnazjalnym. W przypadku kobiet różnice nie są tak znaczące. Najmniej sprzyjającym otoczeniem dla długiego życia są miejscowości poniżej 5 tysięcy mieszkańców. To ich mieszkańcy żyją najkrócej. Wyjątkiem jest Łódź, której mieszkańcy żyją nawet krócej niż Polacy mieszkający poza dużymi miejskimi aglomeracjami.
Wśród najczęściej odnotowywanych przyczyn zgonów przodują schorzenia układu sercowo-naczyniowego i jest to zjawisko utrzymujące się od lat. W 2018 r. były odpowiedzialne za 40,05 proc. wszystkich zgonów. Co warte odnotowania, choroby układu krążenia zabijają mężczyzn już w wieku produkcyjnym (powyżej 40 lat), ale kobiety umierają z ich powodu dopiero w wieku senioralnym (powyżej 70 lat).
– Druga duża kategoria zgonów to nowotwory złośliwe. Odpowiadały za 24,5 proc. wszystkich zgonów w 2018 r. – mówił Grzegorz Juszczyk. Z raportu wynika, że ogółem nowotwory stanowią większy problem zdrowotny dla mężczyzn, wśród nich nadumieralność z tej przyczyny jest większa.
W tej kategorii największym zabójcą pozostaje rak płuca. Zachorowalność na nowotwory jednak rośnie. Najczęstsze wśród mężczyzn są rak płuca, gruczołu krokowego i jelita grubego, u kobiet piersi, jelita grubego i płuca.
Dyrektor NIZP-PZH dodał również, że wśród zgonów poniżej 75. roku życia aż dwóch trzecich z nich można było uniknąć poprzez zapobieganie lub skuteczne leczenie.
Jako największe zagrożenie systemowe dla zdrowia publicznego autorzy raportu wskazali braki kadrowe i lukę pokoleniową wśród lekarzy i pielęgniarek.
