×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Reakcje krzyżowe u chorych z uczuleniem na alergeny pyłku roślin

dr n. med. Piotr Rapiejko
Ośrodek Badania Alergenów Środowiskowych

O reaktywności krzyżowej mówimy, gdy jedno przeciwciało reaguje z dwoma alergenami. Krzyżowa reaktywność dotyczy najczęściej jednej grupy alergenów (np. pyłku traw), ale może również występować pomiędzy różnymi grupami, np. pyłkiem drzew (leszczyna, brzoza), warzywami (seler) i owocami (jabłko, orzechy).

Zagadnienie reaktywności krzyżowej jest niezwykle złożone. Często reaktywność krzyżowa jest mylona ze współwystępowaniem uczulenia na kilka alergenów.

Panalergeny

Duże znaczenie odgrywają panalergeny, czyli grupy białek występujące zarówno w ziarnach pyłku jak i innych częściach roślin (również owocach i warzywach spożywanych przez człowieka).

Związane są z nim dwa zjawiska. Pierwsze polega na tym, że pomiędzy licznymi produktami pochodzenia roślinnego (nawet przy braku bliskiego spokrewnienia botanicznego) zachodzą reakcje krzyżowe. W następstwie odczynów krzyżowych pomiędzy niektórymi alergenami wziewnymi a pokarmami, kontakt chorego z pierwszymi powoduje powstanie nadwrażliwości na drugie. Klinicznie obserwujemy to zjawisko w zespole alergii błony śluzowej jamy ustnej (ang. Oral Allergy Syndrome). U części chorych (ok. 15–20%) z nadwrażliwością na alergeny pyłku leszczyny obserwuje się nadwrażliwość na niektóre owoce (głównie jabłka, gruszki, brzoskwinie) oraz, co wydaje się bardziej zrozumiałe, na alergeny orzechów laskowych.

U około 10% chorych z alergią na pyłek olszy obserwuje się nadwrażliwość na niektóre owoce (głównie jabłka, gruszki, brzoskwinie). Nie można jednoznacznie rozstrzygnąć, czy jest to wynik współwystępowania uczulenia na alergeny pyłku olszy i brzozy (ok. 95% chorych uczulonych na alergeny pyłku olszy reaguje również na alergeny pyłku brzozy), czy może efekt reakcji krzyżowych pomiędzy alergenami pyłku olszy i alergenami zawartymi w jabłku.

Uwaga na świeże owoce

Z uwagi na wrażliwość cieplną alergenów odpowiedzialnych za reakcje miejscowe na błonie śluzowej jamy ustnej, objawy występują wyłącznie po spożyciu świeżych owoców. Objawy nie występują po spożyciu owoców przetworzonych termicznie (pieczone owoce, kompoty, ciasta i przetwory owocowe, pasteryzowane soki).

Z obserwacji chorych wynika, że największa ilość alergenów zlokalizowana jest pobliżu skórki owoców. Owoce obrane ze skórki wywołują słabiej nasilone objawy. Istnieją też różnice pomiędzy różnymi odmianami tego samego gatunku. Chorzy często dobrze tolerują jedną odmianę jabłek, a po spożyciu innej mają silne objawy. Warto więc obserwować reakcje swojego organizmu, zapisywać je i porozmawiać o nich z prowadzącym lekarzem alergologiem lub laryngologiem.

17.10.2011
Zobacz także
  • Kalendarz pylenia roślin
  • Alergia na pyłek traw
  • Uczulenie na jabłko
  • Uczulenie na seler
  • Alergeny wziewne
Wybrane treści dla Ciebie
  • Próba prowokacyjna z alergenem
  • Kontrowersje wokół spożycia mleka krowiego i jego przetworów
  • Pokrzywka u dzieci
  • Alergiczny nieżyt nosa
  • Obrzęk naczynioruchowy
  • Nadwrażliwość na pokarmy
  • Nieżyt nosa
  • Dieta w eozynofilowym zapaleniu przełyku
  • Badanie cytologiczne wymazu z nosa
  • Testy skórne
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta