×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Kompleksy immunologiczne

Kompleksy immunologiczne to cząsteczki powstałe z połączenia antygenu z przeciwciałami, czasem dodatkowo z tzw. dopełniaczem.

Antygen to substancja, która ma zdolność wywołania odpowiedzi układu odpornościowego oraz łączenia się z przeciwciałami.

Przeciwciała to najważniejsze cząsteczki układu odpornościowego mające zdolność do łączenia się z antygenem. Przeciwciała biorą udział w ochronie organizmu przed zakażeniami, a w niektórych sytuacjach mogą odpowiadać za rozwój stanów chorobowych.

Dopełniacz (inaczej komplement) jest jednym z elementów układu odpornościowego, współdziała z przeciwciałami. Zadaniem kompleksów jest hamowanie lub pobudzanie odpowiedzi immunologicznej.

W niektórych chorobach kompleksy immunologiczne mogą się odkładać w ścianach drobnych naczyń krwionośnych skóry, nerek, stawów i prowadzić do uszkodzenia tychże narządów.

Wyróżnia się dwa typy reakcji patologicznych zależnych od działania kompleksów.

Typ pierwszy polega na powstawaniu reakcji patologicznej w miejscu podania lub wniknięcia antygenu, np. po wstrzyknięciu antygenu (leku) do krwi, w której krążą przeciwciała zdolne do połączenia się z tym antygenem, po 4–8 godzinach w miejscu wstrzyknięcia rozwija się stan zapalny, charakteryzujący się powstaniem rumienia, obrzęku, a w niektórych przypadkach martwicy skóry.

Innym przykładem tego typu reakcji jest tzw. zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych - płuco rolników, choroba stolarzy i pracowników papierni, choroba robotników produkujących środki piorące, gorączka młynarzy, choroba browarników, choroba serowarów, choroba drwali odkorowujących klony, choroba hodowców gołębi, choroba hodowców pieczarek. W przypadku wymienionych chorób antygenami są cząsteczki pyłów organicznych znajdujących się w powietrzu środowiska pracy (np. pleśnie, białka występujące w wydalinach ptaków, bakterie, mikrospory promieniowców itp.).

Pyły organiczne poprzez wdychanie dostają się do oskrzelików i pęcherzyków płucnych, w których łączą się z przeciwciałami wytworzonymi w trakcie poprzedniego kontaktu z tymi antygenami. Wytworzone kompleksy zapoczątkowują stan zapalny w pęcherzykach płucnych.

Typ drugi reakcji to krążące we krwi kompleksy, które odkładają się w różnych tkankach, inicjując w nich procesy zapalne. Ten typ reakcji prowadzi między innymi do rozwoju tzw. choroby posurowiczej. Objawy kliniczne występują po okresie 4–14 dni od podania tzw. białka obcogatunkowego, np. surowicy przeciwtężcowej.

Odkładanie się kompleksów immunologicznych w naczyniach krwionośnych skóry, stawów, kłębuszków nerkowych może prowadzić do rozwoju niektórych typów kłębuszkowego zapalenia nerek, tocznia układowego, zapalenia naczyń, reumatoidalnego zapalenia stawów.

Materiałem, w którym oznacza się kompleksy immunologiczne jest krew. Badanie nie wymaga wcześniejszego specjalnego przygotowania badanego. Tak jak w innych badaniach laboratoryjnych krew pobiera się na czczo.

Jakie są przeciwwskazania do badania?

Nie ma przeciwwskazań do wykonania badania.

Jakie powikłania mogą wystąpić po wykonaniu badania?

Prawidłowa procedura pobierania krwi zabezpiecza chorego oraz personel medyczny przed możliwością zakażenia.

Jedyne możliwe zdarzenia niepożądane to wystąpienie niewielkiego wynaczynienia krwi w okolicach miejsca przekłucia naczynia krwionośnego (siniak). Objaw ten zmniejsza uciśnięcie bezpośrednio po zabiegu miejsca nakłucia.

Lekarz specjalista z zakresu pediatrii, chorób płuc, medycyny rodzinnej oraz alergologii. Absolwentka wydziału lekarskiego Pomorskiej Akademii Medycznej (obecnie Pomorski Uniwersytet Medyczny).
Od 1993 r. pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry i Zakładu Medycyny Rodzinnej PUM. Pozostałe miejsca pracy to poradnia alergologiczna „Podgórna” oraz poradnia alergologiczna w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Szczecinie.
Od 2009 r. sekretarz Zachodniopomorskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, we wcześniejszych latach członek Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego Pulmonologicznego oraz Magnezologicznego.
Autorka około 30 prac naukowych, publikowanych w czasopismach polskich i zagranicznych współautorka 1 książki. Recenzentka pracy magisterskiej z zakresu profilaktyki zdrowotnej realizowanej w ramach POZ.
Uczestniczka licznych kursów, w tym w 2019 r. kursu instruktora symulacji medycznej zakończonego uzyskaniem certyfikatu.
Propagatorka wiedzy medycznej, m.in. na łamach serwisu Medycyny Praktycznej.
Wyróżniona licznymi nagrodami krajowymi, jak nagrody Rektora PUM za działalność naukową i dydaktyczną.
31.05.2021
Zobacz także
  • Dopełniacz
  • Alergie skórne - testy
  • Rozpoznanie alergii
Wybrane treści dla Ciebie
  • Astma aspirynowa
  • Pokrzywka
  • Inne badania wykonywane u chorych na astmę
  • Próba prowokacyjna z alergenem
  • Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja)
  • Alergia na leki
  • Alergia na jad owadów u dzieci
  • Atopowe zapalenie skóry
  • Testy skórne
  • Nadwrażliwość zębów
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta