Pytanie nadesłane do redakcji:
Mój 12-letni syn od miesiąca jest odczulany szczepionką na roztocza. Jest uczulony na wiele alergenów. Po drugiej szczepionce dostał zapalenia spojówek, następnie piekło i bolało go gardło. Nikt nie wiedział dlaczego; zastanawiano się, czy to nie jest jakaś infekcja. Teraz boję się, czy kolejne reakcje nie będą jeszcze silniejsze. Poprzednia pani alergolog twierdziła, że syn nie nadaje się do odczulania, bo zbyt wiele alergenów go uczula (pyłki, pokarmy, sierść itd.). Alergolog, do której obecnie chodzimy, twierdzi, że trzeba. Nie wiem, co mam robić. Proszę o poradę.
Odpowiedział:
dr n. med. Wojciech Feleszko
Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Przede wszystkim warto wiedzieć, jakiego typu szczepionką dziecko jest odczulane - podskórną czy doustną, gdyż objawy opisane przez Panią można przypisać jednej albo drugiej szczepionce, bądź też mogą być wynikiem zwykłej infekcji. Rozstrzygnięcie w tym wypadku post factum może być niezwykle trudne lub wręcz niemożliwe - do momentu podjęcia jeszcze jednej próby odczulania zgodnie z założonym schematem.
Szczepionki podskórne mogą często dawać reakcje w miejscu wstrzyknięcia (np. ból, obrzęk, swędzenie) i niezwykle rzadko tzw. objawy ogólnoustrojowe (pokrzywka lub uogólniony świąd, objawy ze strony górnych dróg oddechowych, swędzenie nosa, kaszel, niekiedy duszność).
Z kolei szczepionki odczulające doustne mogą powodować objawy niepożądane pod postacią pieczenia jamy ustnej, obrzęku warg, podrażnienia gardła i zanikają w ciągu kilku/kilkudziesięciu minut po podaniu dawki.
Z Pani opisu nie wynika, o jaką szczepionkę chodzi. Nie mogę więc udzielić kompetentnej porady.
Proponowałbym indywidualnie z alergologiem omówić ryzyko kolejnego odczulania, a także przygotować pacjenta. Powinien on przyjąć lek przeciwhistaminowy co najmniej godzinę przed zastrzykiem, w dniu szczepienia nie powinien uprawiać ćwiczeń fizycznych, ani ulec przegrzaniu, a jeżeli przyjmuje szczepionkę doustną - w dniu szczepienia nie powinien mieć stanu zapalnego lub uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej. Należy też przede wszystkim niezwykle starannie zakwalifikować pacjenta do odczulania, będąc pewnym, że nie rozwija się aktualnie infekcja, której objawy mogłyby maskować niepożądane reakcje związane z odczulaniem.
Piśmiennictwo:
Phillips J.F., Lockey R.F., Fox R.W. i wsp.: Systemic reactions to subcutaneous allergen immunotherapy and the response to epinephrine. Allergy and Asthma Proceedings, 2011; 32 (4): 288-294
