Pytanie nadesłane do redakcji
W jakim okresie po użądleniu przez pszczołę można przeprowadzić diagnostykę alergii na tego owada?
Odpowiedziała
dr n. med. Agnieszka Padjas
specjalista chorób wewnętrznych
Klinika Alergii i Immunologii Collegium Medicum UJ
Szanowny Panie/Pani,
diagnostykę alergii na owady błonkoskrzydłe powinno się wykonywać u osób, które po użądleniu przez owada (pszczołę lub osę) przebyły uogólnioną reakcję alergiczną. Oznacza to, że po użądleniu miały duszność, obrzęk gardła lub języka, cierpiały na dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (nudności, biegunkę, ból brzucha), miały uczucie ucisku w klatce piersiowej, zawroty głowy lub doszło u nich do groźnego dla życia spadku ciśnienia tętniczego krwi (czyli wstrząsu anafilaktycznego).
Diagnostyka alergii na jad owadów ma na celu wyłonienie osób kwalifikujących się do leczenia metodą swoistej immunoterapii (czyli tzw. odczulania). Ustalenie alergii na jad wspomnianych owadów jest szczególnie ważne u chorych, którzy mają dodatkowe czynniki ryzyka, na przykład duże narażenie na użądlenie przez owady (np. pszczelarze) lub silne poczucie lęku przed użądleniami upośledzające jakość życia.
Warto pamiętać, że nie ma wskazań do wykonywania jakichkolwiek specjalistycznych badań alergologicznych u osób nieużądlonych, osób użądlonych, ale niezgłaszających żadnych objawów po epizodzie użądlenia oraz osób, u których po użądleniu stwierdzono jedynie dużą reakcję miejscową (tj. obrzęk i zaczerwienienie w miejscu ukąszenia).
Oprócz szczegółowego wywiadu lekarskiego badania, które służą do wykrywania alergii na jady owadów błonkoskrzydłych to testy skórne punktowe (podobne do tych wykonywanych z alergenami inhalacyjnymi i pokarmowymi) oraz badania z krwi, czyli oznaczanie stężenia tzw. swoistych dla jadu przeciwciał IgE. Badania te przeprowadza się najwcześniej 4–6 tygodni po przebyciu uogólnionej reakcji alergicznej po użądleniu przez pszczołę lub osę. Testy wykonane wcześniej mogą wypaść fałszywie ujemne, gdyż po użądleniu przez owada, dochodzi do „zużycia” składowych układu immunologicznego, które biorą udział w reakcji alergicznej i pomimo uczulenia wyniki testów nie potwierdzają alergii.
