Co to jest białko C?
Białko C to prawidłowo występujące we krwi białko hamujące proces krzepnięcia krwi. Wytwarzane jest w wątrobie z udziałem witaminy K.
W badaniach laboratoryjnych oznacza się stężenie białka C, co świadczy o zdolności wątroby do jego produkcji oraz aktywność białka C, która informuje o prawidłowej budowie i pełnej funkcjonalności jako czynnik spowalniający krzepnięcie krwi.
Jakie są wskazania do oznaczania białka C?
Wskazania do wykonania badania białka C obejmują:
- niewyjaśniony incydent zakrzepowo-zatorowy, szczególnie u osób młodszych (poniżej 50. rż.):
- zatorowość płucna
- zakrzepica żył głębokich
- żylna choroba zakrzepowo-zatorowa - podejrzenie trombofilii z powodu dziedzicznego bądź nabytego niedoboru białka C lub białka S
- ciężkie zaburzenia krzepnięcia u noworodka – zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC), plamica piorunująca
- osoby posiadające bliskich krewnych ze stwierdzonym znacznym niedoborem białka C.
Jak przygotować się do badania?
Badanie stężenia i aktywności białka C wymaga tymczasowego odstawienia leczenia doustnymi antykoagulantami, czyli lekami spowalniającymi krzepnięcie krwi – zawsze po konsultacji z lekarzem zlecającym badanie oraz odczekania kilku dni po ostatnim epizodzie zakrzepowo-zatorowym.
Jakie są przeciwwskazania do badania białka C?
Nie ma przeciwwskazań do oznaczenia stężenia i aktywności białka C we krwi. Wystarczy pobranie niewielkiej ilości krwi żylnej.
Interpretacja wyników badania białka C
Norma stężenia białka C we krwi: 3–6 mg/l
Norma aktywności białka C we krwi: 70–140% normy (średniej aktywności osób zdrowych)
Przyczyny zmniejszonej aktywności lub stężenia białka C:
- wrodzone, uwarunkowane genetycznie: niedobór białka C, wytwarzanie białka C o nieprawidłowej budowie i funkcji
- zaburzenie syntezy białek w wątrobie – niewydolność wątroby, marskość
- stosowanie leków, np. asparaginazy, warfaryny, acenokumarolu, doustnej antykoncepcji
- niedobór witaminy K
- obecność przeciwciał przeciwko białku C
- niedobór białka S
- posocznica meningokokowa (sepsa)
- nowotwory
- ciężkie infekcje
- ciąża.
Zwiększone stężenie białka C nie ma wartości diagnostycznej.