×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Hemoglobina glikowana (HbA1c)

lek. Magdalena Wiercińska

Badanie stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c) to badanie krwi, które obrazuje średnie stężenie we krwi ciągu ostatnich 2–3 miesięcy. Badanie to jest pomocne w diagnostyce cukrzycy oraz monitorowaniu leczenia cukrzycy

Co to jest badanie stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c)?

Badanie stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c) to badanie krwi, które obrazuje średnie stężenie we krwi w ciągu ostatnich 2–3 miesięcy. Badanie to jest przydatne do:

  • diagnostyki cukrzycy
  • monitorowania leczenia cukrzycy.

Hemoglobina glikowana (HbA1c) powstaje w procesie glikacji, czyli przyłączania reszt węglowodanowych (cukrowych) i gromadzi się w krwince czerwonej (erytrocycie). Proces ten jest bardziej nasilony u osób ze zwiększoną wartością glikemii, czyli stężenia glukozy we krwi.

Hemoglobina glikowana obrazuje średnie stężenie glukozy w ciągu 2–3 miesięcy poprzedzających badanie, co się wiąże z długością życia erytrocyta, które wynosi ok. 120 dni.

Hemoglobina glikowana – normy

Jeśli badanie stężenia hemoglobiny glikowanej wykonuje się w celach diagnostycznych, czyli u osób bez stwierdzonych zaburzeń gospodarki węglowodanowej:

  • prawidłowy wynik to: <5,7% (39 mmol/mol)
  • wynik: 5,7–6,4% (39–46 mmol/mol) oznacza stan przedcukrzycowy
  • wynik: ≥6,5% (48 mmol/mol) oznacza cukrzycę.

U osób chorych na cukrzycę, przyjmuje się, że ogólnie o prawidłowym leczeniu świadczy stężenie ≤7,0% (53 mmol/mol).

Szczegółowe kryteria przyjęto u:

  • chorych na cukrzycę typu 1, osób z niedawno rozpoznaną cukrzycą typu 2, a także u dzieci i młodzieży chorych na cukrzycę – wówczas stężenie hemoglobiny glikowanej powinno wynosić ≤6,5% (48 mmol/mol)
  • kobiet z cukrzycą przedciążową planujących ciążę i w I trymestrze ciąży – wówczas stężenie hemoglobiny glikowanej powinno wynosić ≤6,5% (48 mmol/mol)
  • w II i III trymestrze ciąży stężenie hemoglobiny glikowanej powinno wynosić <6,0% (42 mmol/mol)
  • chorych w podeszłym wieku lub z cukrzycą powikłaną makroangiopatią (np. retinopatia cukrzycowa, czyli uszkodzenie siatkówki w oku) i/lub innymi ciężkimi chorobami powinno wynosić ≤8,0% (64 mmol/mol).

Prawidłowy poziom hemoglobiny glikowanej zmniejsza ryzyko rozwoju odległych powikłań cukrzycy – nerkowych, ocznych czy sercowych.

Jakie są wskazania do badania stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c)?

Wskazania do badania obejmują:

  • kontrolowanie prawidłowego wyrównania cukrzycy
  • podejrzenie cukrzycy
  • świeżo rozpoznana cukrzyca
  • brak samodzielnego kontrolowania przez pacjenta glikemii
  • cukrzyca ciężarnych
  • chwiejne wartości glikemii w domowych pomiarach
  • przed modyfikacją leczenia cukrzycy, np. przed włączeniem insuliny.

Jak przebiega badanie stężenia hemoglobiny glikowanej?

Do badania hemoglobiny glikowanej pobiera się krew, zwykle z żyły łokciowej.

Jak należy przygotować się do badania stężenia hemoglobiny glikowanej?

Należy pozostać na czczo. Poza tym badanie nie wymaga specjalnego przygotowania.

Jakie są powikłania po badaniu stężenia hemoghlobiny glikowanej?

Brak specyficznych dla tego badania powikłań. Po pobraniu krwi mogą wystąpić ból w miejscu wkłucia, obrzęk, krwiak, uszkodzenie naczynia.

Stany, które mogą wpłynąć na wynik badania hemoglobiny glikowanej

Wynik badania stężenia hemoglobiny glikowanej może nie być wiarygodny, jeśli występują następujące stany lub choroby:

  • hemoglobinopatie
  • niedokrwistości
  • stan po przetoczeniu koncentratu krwinek czerwonych (czyli po przetoczeniu krwi)
  • hipertriglicerydemia, czyli zwiększone stężenie trójglicerydów we krwi
  • hiperbilirubinemia, czyli zwiększone stężenie bilirubiny we krwi
  • niewydolność nerek
  • dializoterapia (czyli leczenie dializami)
  • stosowanie erytropoetyny
  • marskość wątroby
  • przyjmowanie salicylanów w dużych dawkach.

06.02.2024
Wybrane treści dla Ciebie
  • Cukrzyca typu 2
  • Cukrzyca MODY
  • Cukrzyca – typy cukrzycy, badania i sposoby leczenia
  • Cukrzyca typu 1
  • Niedocukrzenie (hipoglikemia)
  • Makulopatia cukrzycowa
  • Cukrzyca typu 1 – LADA
  • Cukrzyce wtórne
  • Zespół hiperglikemiczno-hiperosmolalny
  • Cukrzyca u dzieci
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta