×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Bronchoskopia

Co to jest bronchoskopia?

Bronchoskopia to badanie przeprowadzane za pomocą cienkiego, elastycznego bronchoskopu, określanego jako bronchofiberoskop. Pozwala ona na wzrokową ocenę wyglądu błony śluzowej tchawicy i oskrzeli oraz strun głosowych.

Podczas bronchoskopii można pobrać materiał do badania bakteriologicznego (w celu ustalenia, jakie bakterie powodują chorobę, np. zapalenie płuc) oraz pobrać wycinki błony śluzowej do badania histopatologicznego. W czasie bronchoskopii można również wykonać biopsję węzła chłonnego przez ścianę oskrzela, a także pobrać do badania drobny fragment miąższu płuc za pomocą transbronchialnej (przezoskrzelowej) biopsji płuca. Obecnie bronchoskopię najczęściej wykonuje się z użyciem bronchofiberoskopu, ale niekiedy wykonuje się tzw. bronchoskopię sztywną za pomocą metalowego bronchoskopu (najczęściej u chorych na zaawansowanego raka płuc w celu udrożnienia oskrzela zatkanego przez nowotwór).

Jakie są wskazania do bronchoskopii?

Bronchoskopia jest bardzo ważna w diagnostyce wielu objawów ze strony układu oddechowego, takich jak krwioplucie, duszność, przewlekły kaszel i nawracające zapalenia płuc. Dokładne wskazania zależą od sytuacji klinicznej i może je ocenić jedynie lekarz. Bronchoskopię wykonuje się też w ramach diagnostyki zmian stwierdzanych w badaniach obrazowych płuc (RTG i lub TK), takich jak guzy, zmiany naciekowe lub zmiany śródmiąższowe w płucach. Prawidłowy wynik tych badań nie wyklucza w wielu sytuacjach konieczności wykonania bronchoskopii.

Bronchoskopię wykonuje się również w celach leczniczych, takich jak odsysanie wydzieliny z oskrzeli u chorych, którzy mają trudności z jej odkrztuszaniem, podejrzenie zachłyśnięcia lub konieczność usunięcia ciała obcego, czy udrożnienie zwężonego oskrzela.

Do eksperymentalnych metod leczenia, wykorzystywanych podczas bronchoskopii głównie w badaniach naukowych, należy termoplastyka mięśni oskrzeli, stosowana w leczeniu ciężkiej astmy, i wszczepianie zastawek powodujących niedodmę (zapadnięcie części płuca) u chorych z rozedmą.

Badania dodatkowe wykonywane podczas bronchoskopii

Podczas bronchoskopii można wykonać szereg badań dodatkowych, które opisano poniżej:

  • Badanie popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych (bronchoalveolar lavage – BAL) polega na podaniu do oskrzeli pewnej ilości (zwykle 200 ml) roztworu fizjologicznego roztworu NaCl i odessaniu go. Wraz z płynem odsysane są również komórki znajdujące się w oskrzelach i pęcherzykach. Analiza rodzaju tych komórek oraz substancji zawartych w odessanym płynie pomaga w diagnostyce niektórych chorób płuc (np. sarkoidozy). Ilość płynu podawanego do oskrzeli nie jest duża i nie powoduje niekorzystnych następstw dla wydolności oddechowej.
  • Biopsja błony śluzowej – za pomocą szczypczyków wprowadzanych do oskrzeli przez fibroskop pobiera się drobne fragmenty błony śluzowej do badania histopatologicznego. Badanie wykorzystuje się najczęściej w diagnostyce chorób nowotworowych, ale również sarkoidozy i innych chorób płuc.
  • Biopsja węzłów chłonnych – za pomocą specjalnej igły wprowadzanej przez kanał roboczy fiberoskopu lekarz przebija ścianę oskrzela i pobiera materiał z węzła chłonnego. Skuteczność tej metody zwiększa zastosowanie ultrasonografii wewnątrzoskrzelowej (endobronchial ultrasound – EBUS), pozwalającej na wybranie miejsca biopsji za pomocą sondy USG wprowadzanej przez fiberoskop. Biopsję węzłów chłonnych wykorzystuje się w diagnostyce powiększenia węzłów chłonnych śródpiersia (np. w sarokoidozie lub nowotworach układu chłonnego) oraz w celu stwierdzenia przerzutów w węzłach chłonnych u chorych na raka płuc kwalifikowanych do operacji.
  • Biopsja płuca – za pomocą drobnych szczypiec wprowadzonych przez kanał roboczy fibroskopu lekarz pobiera do badania drobny fragment miąższu płuc. Powikłaniem badania może być odma opłucnowa. Metoda wykorzystywana jest w diagnostyce śródmiąższowych chorób płuc, np. sarkoidozy, alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych i innych.

Jakie się przygotować do bronchoskopii?

Przed bronchoskopią pacjent musi pozostawać na czczo. W dniu badania nie wolno przyjmować żadnych pokarmów ani płynów. Pierwszy posiłek może zjeść co najmniej 2 godziny po badaniu (w czasie bronchoskopii znieczulana jest krtań, dlatego jedzenie lub picie od razu po zabiegu grozi zachłyśnięciem!).

Przebieg bronchoskopii



Fot. 1. Bronchoskopia – prawidłowy obraz oskrzeli

Przed bronchoskopią konieczne jest założenie dostępu do żyły, tzw. wenflonu. Pacjent otrzymuje dożylnie leki uspokajające i nasenne oraz działające przeciwkaszlowo i przeciwbólowo. Gardło oraz przewody nosowe znieczula się roztworem lidokainy. Badanie wykonuje się w pozycji leżącej.

Lekarz wprowadza bronchofiberoskop przez nos lub usta pacjenta. W zależności od badań wykonywanych podczas bronchoskopii procedura trwa od kilku do kilkunastu minut. Mimo znieczulenia wprowadzanie bronchofiberoskopu przez nos jest dla pacjenta nieprzyjemne. Po wprowadzeniu bronchofiberoskopu do tchawicy i oskrzeli może pojawić się kaszel i duszność. W czasie badania błona śluzowa oskrzeli jest znieczulana miejscowo roztworem lidokainy, a w razie potrzeby pacjentowi podaje się tlen.

Percepcja zabiegu jest różna w zależności od indywidualnej reakcji na leki podawane w czasie zabiegu, które znacznie zmniejszają nieprzyjemne doznania. Część pacjentów przesypia większość zabiegu, a po jego zakończeniu nie pamięta, że przebyła bronchoskopię.

Po zabiegu pacjent może się skarżyć na ból gardła lub chrypkę, które powinny ustąpić w ciągu 24 godzin. Jeżeli chrypka utrzymuje się dłużej, należy się zgłosić do lekarza. Jeżeli podczas bronchoskopii wykonywano biopsję, po zabiegu może wystąpić niewielkie krwioplucie.

Czy bronchoskopia jest bezpieczna?

Bronchoskopia jest zabiegiem bezpiecznym. Poważne powikłania zdarzają się rzadko. Ryzyko ich wystąpienia zależy od wykonywanych podczas bronchoskopii zabiegów oraz od stanu ogólnego badanego. Możliwe powikłania to krwawienie z nosa, uszkodzenie strun głosowych (bardzo rzadko), nasilenie niewydolności oddechowej u ciężko chorych, odma opłucnowa (głównie wskutek biopsji płuca, u chorych poddawanych biopsji płuca jest to częste powikłanie), krwawienie z dróg oddechowych (u chorych poddawanych biopsji płuca lub błony śluzowej), skurcz oskrzeli (u chorych na astmę), przeniesienie zakażenia (w praktyce bardzo rzadko spotykane).

Data aktualizacji: 29.08.2018
29.08.2018
Wybrane treści dla Ciebie
  • Proces zapalny w oskrzelach
  • Podstawowe ćwiczenia oddechowe, fonacyjne i artykulacyjne dla osób pracujących głosem
  • Rehabilitacja głosu
  • Spirometria u chorych na astmę
  • Próba rozkurczowa u chorych na astmę
  • Spirometryczna próba prowokacyjna
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta