Świetnie pamiętam, jak moja chrzestna ze swoim synem jechali z Rzeszowa do Krakowa na spotkanie z Clivem Harrisem.
Marcin urodził się w połowie lat 70. z dziecięcym porażeniem mózgowym. To była epoka, kiedy niepełnosprawnych chowało się „do szafy”, państwo dokładało wszelkich starań, by o nich zapomnieć. A Harris miał uczynić cud i z wózka inwalidzkiego postawić Marcina na nogi gotowe do biegu, jazdy na rowerze, wędrowania po górach. Był stan wojenny, przed kościołem, w którym bioenergoterapeutyczne energie miał przez chrome ciała przepuszczać uzdrowiciel z Anglii, zebrał się dziki tłum ludzi.
Minęło ponad 30 lat, Harris od dawna nie żyje, mój kuzyn nadal nie porusza się samodzielnie, a każda kolejna dekada rodzi swojego „magika”, który przyciąga zdesperowanych do świątyń, na stadiony i gabinetów medycyny alternatywnej.
W kraju nad Wisłą AD 2017 w triumfalnym pochodzie popularności maszeruje nie żaden już „magik”, lecz Jerzy Zięba, absolwent AGH, człowiek wielu umiejętności, jak wymienia Wikipedia na pierwszym miejscu: biznesmen i znachor, potem naturoterapeuta i hipnoterapeuta, dalej publicysta i działacz społeczny, w końcu youtuber (ważne dla ducha czasu). Na Facebooku jego oficjalny profil obserwują dziesiątki tysięcy osób, a wykłady z nim w roli głównej są organizowane w uniwersyteckich aulach, pomimo sprzeciwów środowiska akademickiego.
Zięba jest pierwszorzędnym retorem, przekonująco mówiącym o sprawach krytykowanych przez medycynę tradycyjną, m.in. uznaje dobroczynne działanie suplementów w czasie terapii przeciwnowotworowej. Jego znak firmowy to „wysokie dawki witaminy C” (WDWC) – największy bodziec dla samoleczenia się organizmu. Lwią część drugiej części bestsellerowych „Ukrytych terapii” Zięba poświęca właśnie WDWC. Pod marką Visanto Zięba sprzedaje też nie tylko witaminę C, ale również „strukturyzator wody”, który „przywraca wodzie utraconą pamięć magnetyczną, porządkując jej dipole” (cena 2500 zł) itp., itd.
Zięba oprócz fenomenalnej głowy do interesów, porusza też sprawy ważkie dla ratowania ludzkiego zdrowia – choćby to, że nawołuje rodzimych decydentów do legalizacji marihuany medycznej. W każdym razie można się w jego poglądach pogubić, z sensem oddzielając to, co wartościowe, od tego, co podbite melodią populizmu.
Onkolodzy biją na alarm: „...nie słuchajcie Zięby, on was okłamuje, odwodzi sprzed naszych gabinetów, naciąga na potężne wydatki, obiecuje cuda niewidy, jest przeciwnikiem chemii – łgarz i hochsztapler”. Zięba przechodzi do defensywy, twierdzi, że niczego takiego nie propaguje, że suplementy mają wyłącznie wspomagać leczenie tradycyjne, a nie je zastępować. A na fakt, że ludzie jego słowa reinterpretują, nie ma żadnego, ale to żadnego wpływu.
Wojna między medycyną tradycyjną a alternatywną, znachorami a utytułowanymi lekarzami, trwa i trwać będzie jak świat stary. Trzeba się jednak zastanowić, jakiej lekcji udziela Zięba, bo bez wątpienia to robi.
Po pierwsze, rozmawia z chorymi przyjaźnie i na pewno dłużej niż onkolog, który na skołowanego pacjenta przeznacza przysłowiową minutę. Po drugie, wlewa w ludzkie serca nadzieję, że uczyni ich odpornymi na działanie czasu, słowem, zbiera plon obfitości kultury wiecznie młodych, niestarzejących się, ślicznych, uśmiechniętych, witalnych. Po trzecie, w leczeniu tradycyjnym rosną piramidy porażek, mimo że lekarze stwarzali szansę na wyleczenie – historia medycyny pokazuje, że to zawiła ścieżka wzlotów i upadków, wymagająca pokory wobec mocy płynącej z ludzkiego rozumu. Po czwarte i ostatnie, jak się jest chorym, niełatwo zachować przytomność umysłu. Wówczas każdą możliwość – tę tradycyjną i alternatywną – wykorzystuje się byle tylko wyzdrowieć. I nie cierpieć.
Katarzyna Kubisiowska - dziennikarka związana z redakcją Tygodnika Powszechnego.
Autorka książek m.in. "Rak po polsku: i „Pilch w sensie ścisłym”.
