Pytanie nadesłane do redakcji
Mam 20 lat, jestem weganinem i zrobiłem ostatnio bardzo dokładne badania krwi. W dniu odebrania wyników poszedłem do lekarza, który skomentował moje wyniki jako bardzo dobre, ale jednocześnie zaniepokoił go ekstremalnie niski poziom lipoproteiny LDL. Mój lipidogram wygląda tak: CHOL – 127,96; HDL – 60,02; LDL – 54,1; triglicerydy – 69,02. Lekarz powiedział, że nigdy w swojej karierze nie widział tak niskiego poziomu LDL, a średnia dla osób w moim wieku wynosi 130. Wszystkie inne wyniki łącznie z wit. B12, homocysteiną, morfologią w normie, oprócz podwyższonego żelaza (180 ľg). Pierwsze podejrzenie padło na uszkodzenie wątroby, np. marskość, lecz szybko zostało odrzucone, gdyż próby wątrobowe wyszły idealnie, a inne wartości lipidogramu w normie. Kolejnym podejrzanym był stan zapalny, ale i on okazał się nietrafiony, bo wyniki Ob (=1) i CRP w normie. Zawsze słyszałem, że poziom LDL powinien być jak najniższy, ale czy może być zbyt niski?
Małe stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL cholesterolu może być spowodowane różnymi czynnikami. Takie zmiany stężenia cholesterolu występują w dużym uszkodzeniu wątroby (zwykle w zaawansowanej marskości) oraz w przebiegu ciężkich zakażeń o charakterze posocznicy. W chorobach powodujących wyniszczenie również obserwuje się zmniejszone stężenie cholesterolu. Hipocholesterolemia (zmniejszone stężenie cholesterolu) należy też do obrazu klinicznego nadczynności tarczycy.
U osób stosujących dietę wegańską, zawierającą znikome ilości cholesterolu można spodziewać się małego stężenia cholesterolu całkowitego i frakcji LDL cholesterolu. Dodatkowym czynnikiem powodującym utrzymywanie się małych stężeń tych frakcji lipidowych może być intensywna aktywność fizyczna.
Nie ma normy, który określałaby, jakie stężenie cholesterolu LDL jest małe, przyjmuje się, że jeśli stężenie cholesterolu LDL wynosi mniej niż 40 mg/dl, to jest bardzo małe. Kwestia tego, jak tak małe stężenie cholesterolu wpływa na zdrowie, wciąż stanowi przedmiot badań.
Wydaje się, że bardzo małe stężenie cholesterolu LDL może się wiązać ze zwiększonym ryzykiem niektórych chorób, takich jak m.in. nowotwory złośliwe, depresja, zaburzenia lękowe, udar mózgu. Nie mamy jednak pewności, na czym dokładnie polega ta zależność. Nie jest także jasne, czy to małe stężenie cholesterolu powoduje konkretną chorobę, czy jest jednym z towarzyszących jej objawów.
Przeczytaj również: Zalecenia żywieniowe dla wegan i wegetarian
Na podstawie wykonanych badań wykluczono poważne uszkodzenie wątroby oraz zakażenie. Z treści pytania nie wynika, by młody człowiek stosujący dietę wegańską był wyniszczony przez ciężką, przewlekłą chorobę. Należałoby zatem wykonać badania oceniające czynność tarczycy. Gdy nadczynność tarczycy się nie potwierdzi, należy uznać, że małe stężenie cholesterolu całkowitego i LDL jest związane z dietą.
Analizując stężenie frakcji LDL cholesterolu, należy też wziąć pod uwagę zastosowaną metodę laboratoryjną. Niektóre laboratoria nie oznaczają bezpośrednio tej frakcji cholesterolu, lecz wyliczają tę wartość po oznaczeniu stężenia cholesterolu całkowitego, HDL i triglicerydów z użyciem odpowiednich wzorów. Oznaczenie stężenia LDL taką metodą może być obarczone błędem.
