×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Kinaza kreatynowa

lek. Kornel Gajewski
Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
SP CSK im. prof. K. Gibińskiego SUM w Katowicach

Co to jest kinaza kreatynowa?

Kinaza kreatynowa (CK, CPK) to enzym pełniący ważną funkcję w procesach energetycznych w komórkach ciała. Występuje przede wszystkim w tkankach i komórkach o dużym zapotrzebowaniu na energię: mięśniach szkieletowych, sercu, mózgu, a także w plemnikach i komórkach światłoczułych siatkówki. Do krwi przedostają się niewielkie ilości kinazy kreatynowej. Jej zawartość, mierzona poziomem aktywności, zwiększa się w przypadku uszkodzenia komórek i wydostania się kinazy kreatynowej do krwiobiegu. Wyróżnia się kilka frakcji, czyli izoenzymów CK:

  • CK-MM – przeważający izoenzym w warunkach prawidłowych, pochodzący głównie z mięśni szkieletowych
  • CK-BB – występuje w mózgu
  • CK-MB – charakterystyczny dla mięśnia sercowego.

Jakie są wskazania do badania kinazy kreatynowej?

W zależności od choroby, którą lekarz próbuje zdiagnozować, badana jest całkowita aktywność kinazy kreatynowej lub aktywność poszczególnych frakcji CK, najczęściej CK-MB pochodzenia sercowego w diagnostyce zawału serca. Wykonuje się również badanie stężenia (masy) frakcji sercowej CK-MB mass, które stanowi alternatywę w przypadku braku możliwości oznaczenia troponin sercowych – najczulszych markerów zawału serca.

Wskazania do badania kinazy kreatynowej:

  • podejrzenie zawału serca, podejrzenie dorzutu zawału (kolejnego zawału serca w ciągu kilku dni od pierwotnego) i towarzyszące temu objawy: uciskowy ból w klatce piersiowej, duszność – CK i frakcja CK-MB
  • podejrzenie uszkodzenia mięśni szkieletowych (ból, tkliwość mięśni): urazy, choroby mięśni (dystrofie mięśniowe, miopatie, zapalenia mięśni)
  • monitorowanie leczenia hiperlipidemii statynami i innymi lekami mogącymi wywoływać miopatie (fibraty, neuroleptyki)
  • podejrzenie uszkodzenia mięśni z powodu zatrucia tlenkiem węgla, alkoholem.

Jak przygotować się do badania kinazy kreatynowej?

W miarę możliwości pacjent do badania powinien zgłosić się na czczo.

Jakie są przeciwwskazania do badania?

Nie ma istotnych przeciwwskazań do badania aktywności kinazy kreatynowej we krwi. Wystarczy pobranie niewielkiej ilości krwi żylnej.

Jak interpretować wynik badania aktywności kinazy kreatynowej?

Norma CK u mężczyzn: 24–195 IU/l
Norma CK u kobiet: 24–170 IU/l
Norma aktywności CK-MB: <12 IU/l; CK-MB mass <5 ng/ml

W przypadku zawału serca obserwuje się typowe zmiany CK-MB: wzrost w ciągu 3–4 godzin od wystąpienia bólu w klatce piersiowej, maksimum po 18–24 godzinach i normalizacja w ciągu 72 godzin od początku objawów.

Przyczyny zwiększenia aktywności kinazy kreatynowej:

  • uszkodzenie mięśni szkieletowych
    - uraz
    - znaczny wysiłek fizyczny
    - zastrzyki domięśniowe
    - zapalenie mięśni
    - postępujące dystrofie mięśniowe
    - nowotwory mięśni
    - drgawki
    - stosowane leki: statyny, fibraty, neuroleptyki
  • choroby i uszkodzenie mięśnia sercowego
    - zawał serca
    - zapalenie mięśnia sercowego
    - uraz serca (np. podczas resuscytacji, kardiowersji, zabiegu ablacji czy PCI)
  • choroby ośrodkowego układu nerwowego
    - udar krwotoczny
    - napady padaczkowe
    - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
  • niedoczynność tarczycy
  • wstrząs
  • zatorowość płucna
  • stan po radioterapii.

Przyczyny zmniejszenia aktywności kinazy kreatynowej:

19.09.2017
Zobacz także
  • Diagnostyka zawału serca
  • Reumatoidalne zapalenie stawów
  • Zawał serca
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta