×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Akrocyjanoza – objawy, przyczyny i leczenie


Aktualizacja: lek. Magdalena Wiercińska

Akrocyjanoza (sinica kończyn) to łagodne zaburzenie polegające na stałym, bezbolesnym zasinieniu dłoni i stóp, które często nasila się po narażeniu na zimno. Zasinienie jest symetryczne i może towarzyszyć mu nadmierna potliwość dłoni i stóp. Akrocyjanoza może być pierwotna – wtedy nie jest związana z żadną chorobą i stanowi jedynie defekt kosmetyczny lub może być wtórna, wtedy jest wynikiem chorób krwi (np. czerwienicy prawdziwej, nadpłytkowości), skutkiem odmrożenia lub ucisku na żyły. Akrocyjanoza pierwotna nie wymaga leczenia.

Co to jest akrocyjanoza?

Akrocyjanoza, inaczej sinica kończyn, jest łagodnym zaburzeniem naczynioruchowym obejmującym dystalne (dalsze) części kończyn. Charakteryzuje się stałym, bezbolesnym zasinieniem dłoni i stóp, które często nasila się po ekspozycji na zimno. Zmiany są symetryczne i często towarzyszy im nadmierna potliwość dłoni i stóp.

Wyróżnia się 2 postacie akrocyjanozy: pierwotną (samoistną) i wtórną – w przebiegu chorób przebiegających z nadmierną lepkością krwi (czerwienica prawdziwa, nadpłytkowość), jako powikłanie odmrożenia lub wskutek ucisku na żyły.

Akrocyjanoza - przyczyny

Przyczyny akrocyjanozy nie są znane. U podłoża zmian skórnych leży najprawdopodobniej zaburzenie regulacji przepływu krwi w dystalnych częściach kończyn. Dochodzi do zaburzenia skurczu i rozkurczu drobnych naczyń w dalszych częściach kończyn, wskutek czego zwolniony jest przepływ krwi w tych naczyniach. Naczynia te dłużej pozostają wypełnione krwią żylną, czyli nieutlenowaną, co prowadzi do sinawego zabarwienia skóry w tym rejonie unaczynienia i uczucia dyskomfortu. Objawy te nasilają się po ekspozycji na niskie temperatury otoczenia. Nie towarzyszą im ból ani napady zblednięcia skóry. Nie prowadzą do owrzodzeń i martwicy skóry.

Jak często występuje akrocyjanoza?

Akrocyjanoza pierwotna jest dość powszechną chorobą, jednak dokładna częstość jej występowania jest nieznana. Obserwuje się ją najczęściej u osób w 2. i 3. dekadzie życia, a pierwsze objawy często pojawiają się w okresie dojrzewania.

Akrocyjanoza - objawy

Akrocyjanoza pierwotna stanowi na ogół defekt kosmetyczny, który może jednak być uciążliwy dla chorego. Dystalne części kończyn, zazwyczaj palce dłoni i stóp, mają sine (niebieskawe) zabarwienie, a objaw ten nasila się przez niską temperaturę otoczenia. Charakterystyczna jest nadmierna potliwość dłoni i stóp, a chory może wówczas odczuwać dyskomfort. Jeżeli objawom towarzyszy ewidentny ból, napadowe blednięcie skóry, to należy akrocyjanozę różnicować z tzw. objawem Raynauda, w którym dochodzi do nadmiernego skurczu drobnych naczyń pod wpływem niskiej temperatury lub stresu emocjonalnego, wskutek lokalnego zaburzenia tzw. gry naczyniowej. Objaw ten nazywany jest pierwotnym, jeżeli występuje jako izolowane zaburzenie, lub wtórnym - gdy towarzyszy chorobie ogólnoustrojowej, zazwyczaj układowej chorobie tkanki łącznej, takiej jak układowy toczeń trzewny lub twardzina układowa. Dlatego bardzo ważne jest różnicowanie tych dwóch jednostek chorobowych, ponieważ akrocyjanoza jest łagodną chorobą, natomiast objaw Raynauda może występować w przebiegu ciężkich przewlekłych chorób wymagających intensywnego leczenia. Akrocyjanozę należy również różnicować z sinicą w przebiegu chorób sercowo-naczyniowych i układu oddechowego.

Co robić w przypadku wystąpienia objawów akrocyjanozy?

Jeżeli u chorego występują opisane powyżej objawy i nie towarzyszą im dolegliwości ze strony innych narządów, zwłaszcza serca i naczyń oraz układu oddechowego, należy się planowo zgłosić do lekarza POZ. Lekarz wyklucza wtórne przyczyny akrocyjanozy i uspokaja pacjenta, informując go o niegroźnym charakterze tej dolegliwości. Zaleca się, w miarę możliwości, unikanie narażenia na niskie temperatury.

Akrocyjanoza - rozpoznanie

Lekarz ustala rozpoznanie akrocyjanozy przede wszystkim na podstawie wywiadu, czyli opisu dolegliwości przez pacjenta oraz typowego obrazu klinicznego, czyli sinawego zabarwienia palców dłoni i stóp zaostrzanego przez kontakt z niską temperaturą otoczenia. Dokładnie bada pacjenta i zazwyczaj zleca wykonanie pewnych dodatkowych badań diagnostycznych, żeby wykluczyć wtórne przyczyny akrocyjanozy. Ważne jest wykonanie morfologii krwi w celu wykluczenia czerwienicy prawdziwej i nadpłytkowości. Czasem konieczne są dodatkowe badania, takie jak RTG klatki piersiowej, gazometria krwi tętniczej.

Akrocyjanoza bywa trudna do odróżnienia od objawu Raynauda, dlatego czasem zaleca się wykonanie tzw. badania kapilaroskopowego, polegającego na oglądaniu drobnych naczyń wału paznokciowego pod dużym powiększeniem w specjalnym mikroskopie. Nieprawidłowy obraz może wskazywać na rozpoznanie choroby lub zespołu Raynauda.

Akrocyjanoza - leczenie

Akrocyjanoza pierwotna jest defektem kosmetycznym i nie wymaga leczenia. W postaciach wtórnych konieczne jest leczenie choroby podstawowej, co zazwyczaj zmniejsza objawy akrocyjanozy. Wszystkim pacjentom zaleca się, w miarę możliwości, unikanie niskich temperatur.

W przypadku akrocyjanozy pierwotnej objawy zazwyczaj utrzymują się przewlekle ze zmiennym nasileniem. W przypadku akrocyjanozy wtórnej objawy zależą od ciężkości i przebiegu choroby podstawowej.

Co robić, aby uniknąć zachorowania na akrocyjanozę?

Nie ma sposobów uniknięcia zachorowania na akrocyjanozę pierwotną. W razie wystąpienia akrocyjanozy można unikać zaostrzania się jej objawów, nie narażając się na niskie temperatury.

22.09.2022
Zobacz także
  • Objaw Raynauda
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta