×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Histoplazmoza

dr n. med. Anna Parfieniuk-Kowerda
Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku

Co to jest histoplazmoza i jakie są jej przyczyny?

Histoplazmoza (inaczej choroba Darlinga) to grzybica wywoływana przez należący do drożdżaków grzyb Histoplasma capsulatum. Choroba ta występuje na całym świecie. Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez inhalację aerozolu zawierającego zarodniki lub części grzybni drożdżaka. Temperatura ludzkiego organizmu umożliwia dalszy rozwój Histoplasma capsulatum. Z uwagi na drogę zakażenia, histoplazmoza najczęściej dotyczy układu oddechowego i płuc. Rezerwuarem grzyba jest wilgotna gleba bogata w szczątki organiczne, zwłaszcza zanieczyszczona odchodami ptaków lub nietoperzy. Nietoperze mogą również przenosić chorobę drogą kropelkową. Zanieczyszczona gleba zawierająca zarodniki grzyba stanowi źródło zakażeń przez wiele lat.

Jak często występuje histoplazmoza?

Histoplazmoza występuje na całym świecie, jednak w Polsce jest dosyć rzadko rozpoznawana. Czynnik ryzyka zakażenia Histoplasma capsulatum stanowią podróże, zwłaszcza o charakterze trekkingowym, oraz wyprawy speleologiczne. Za obszary endemiczne występowania histoplazmozy uważa się doliny rzek Ohio, Missouri i Missisipi w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, jednak grzyba Histoplasma capsulatum znajdowano w dolinach wielu rzek Ameryki Centralnej i Północnej, Europy Wschodniej i Południowej, Azji, Australii i Afryki. W rejonach endemicznego występowania w USA ponad 80% populacji ludzkiej miało kontakt z tym drożdżakiem.

Jak się objawia histoplazmoza?

Zakażenie Histoplasma capsulatum ma najczęściej przebieg bezobjawowy. Choroba objawowa najczęściej dotyczy pacjentów z niedoborami odporności lub narażonych na kontakt z materiałem zakaźnym w dużej ilości. Przebieg choroby może być ostry lub przewlekły. Zasadniczo wyróżnia się następujące postaci histoplazmozy: ostrą płucną, przewlekłą płucną, rozsianą i pozapłucną.

Ostra i podostra płucna histoplazmoza ma zwykle (u 90% pacjentów) przebieg bezobjawowy. Postaci objawowe manifestują się w ciągu 3–14 dni od zakażenia i mogą się utrzymywać do 3 miesięcy. Dominują objawy grypopodobne (gorączka, dreszcze, bóle głowy, ogólne osłabienie, bóle mięśniowe). Czasem dołączyć się mogą bóle brzucha oraz dolegliwości przy połykaniu.

W przewlekłej histoplazmozie dominującym objawem jest przewlekły kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny utrzymujący się ponad 3 miesiące, ogólne osłabienie, gorączka, spadek masy ciała. Obraz kliniczny w badaniu lekarskim oraz rentgenowskie obraz RTG mogą przypominać gruźlicę płuc.

Rozsiana histoplazmoza występuje u osób z upośledzoną odpornością (niemowlęta, zakażeni HIV, leczeni lekami immunosupresyjnymi) i jest obarczona dużą śmiertelnością. Objawia się podobnie jak inne postaci: gorączką, postępującym osłabieniem z utratą masy ciała, kaszlem oraz dusznością, do których dołączają się objawy ze strony przewodu pokarmowego, objawy niewydolności serca (obrzęki, duszność, bóle zamostkowe) oraz objawy neurologiczne (bóle głowy, zaburzenia widzenia, zaburzenia świadomości).

Pozapłucna histoplazmoza najczęściej dotyczy narządu wzroku lub śródpiersia. Oczna postać histoplazmozy może być przyczyną utraty widzenia. Histoplazmoza zlokalizowana w śródpiersiu bywa przyczyną ciężkich przewlekłych powikłań spowodowanych uciskiem na naczynia krwionośne lub drogi oddechowe.

Co robić w przypadku wystąpienia objawów histoplazmozy?

W przypadku podejrzenia histoplazmozy należy się zgłosić do lekarza rodzinnego. W razie postępujących, nasilających się trudności w oddychaniu chory wymaga pilnej konsultacji lekarskiej (pogotowie ratunkowe, szpitalny oddział ratunkowy). Pełną diagnostykę histoplazmozy przeprowadza się zazwyczaj w warunkach szpitalnych.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie histoplazmozy?

Histoplasma capsulatum wywołuje objawy zapalenia układu oddechowego podobne do powodowanych przez inne grzyby, bakterie lub wirusy. Rozpoznanie histoplazmozy na podstawie objawów klinicznych jest niemożliwe. Konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych. Materiałem do badań może być – w zależności od stosowanej metody – plwocina, krew lub mocz. Dodatkowo wykonać można badania obrazowe, takie jak RTG klatki piersiowej lub USG jamy brzusznej.

Jakie są metody leczenia histoplazmozy?

Ostra płucna histoplazmoza o łagodnym przebiegu u osoby z prawidłową odpornością nie wymaga leczenia, a jedynie monitorowania. W cięższych przypadkach konieczne jest podanie leków przeciwgrzybiczych. Leczenie przeciwgrzybicze w histoplazmozie o ciężkim przebiegu oraz w postaci przewlekłej trwa 1 rok.

Czy jest możliwe całkowite wyleczenie histoplazmozy?

Rokowanie w przypadku histoplazmozy jest dobre. Objawy zazwyczaj ustępują bez specyficznego leczenia. Ryzyko nawrotów w histoplazmozie w ciągu następnych kilku lat jest stosunkowo wysokie (około 20% nawrotów w ciągu 2 lat), zwłaszcza u osób z niedoborami odporności (około 50% nawrotów). Dużą śmiertelnością jest obarczona rozsiana postać histoplazmozy dla której odsetek zgonów osiąga 25–50% w odniesieniu do chorych leczonych i 80% w przypadku nieleczonych.

Co należy robić po zakończeniu leczenia histoplazmozy?

Nawroty choroby dotyczą przede wszystkim przewlekłej postaci histoplazmozy, głównie u osób z niedoborami odporności. Pacjent powinien pozostawać pod regularną kontrolą lekarską do czasu ustąpienia objawów i całkowitej rekonwalescencji.

Co robić, aby uniknąć zachorowania na histoplazmozę?

Osoby podróżujące w rejony endemiczne powinny narachować ostrożność i unikać zachowań i aktywności związanych z potencjalnie zwiększonym ryzykiem zakażenia Histoplasma capsulatum.

05.06.2017
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta