×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Gorączka plamista śródziemnomorska (guzkowa, marsylska)

dr n. med. Anna Parfieniuk-Kowerda
Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku

Co to jest gorączka plamista śródziemnomorska i jakie są jej przyczyny?

Gorączka plamista śródziemnomorska (gorączka guzkowa, gorączka marsylska) jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterię Rickettsia conorii bytującą wewnątrzkomórkowo. Choroba występuje w krajach basenu Morza Śródziemnego. Wektorem choroby jest określony gatunek kleszczy pasożytujących głównie na psach. W miejscu ugryzienia przez kleszcza i wniknięcia bakterii do organizmu tworzy się „czarna plama” – zmiana martwicza skóry w postaci czarnego strupa. Zmiana ta jest wynikiem miejscowego uszkodzenia naczyń przez bakterię Rickettsia conorii.

Jak często występuje gorączka plamista śródziemnomorska?

W Polsce gorączka plamista śródziemnomorska może wystąpić jako choroba przywleczona przez podróżnych/migrantów z krajów endemicznego występowania tej choroby. Szacuje się, że w basenie Morza Śródziemnego 1–15% populacji miało kontakt z patogenem Rickettsia conorii. Jednak należy zaznaczyć, że transmisja choroby odbywa się wyłącznie za pośrednictwem wektora, czyli kleszcza. Najwięcej zachorowań występuje od czerwca do września, co jest związane z cyklem rozwojowym kleszczy przenoszących Ricketssia conorii.

Jak się objawia gorączka plamista śródziemnomorska?

Okres inkubacji choroby wynosi około 5–7 dni od ugryzienia przez kleszcza. Objawami charakterystycznymi choroby są gorączka, plamista wysypka skórna pojawiająca się po 2–6 dni od wystąpienia gorączki oraz czarna zmiana martwicza skóry w miejscu ugryzienia przez kleszcza. Objawom tym towarzyszy powiększenie regionalnych węzłów chłonnych, bóle głowy, bóle mięśniowo-stawowe. Objawy zwykle utrzymują się do około 3 tygodni. Gorączka plamista śródziemnomorska jest zasadniczo chorobą o łagodnym przebiegu, jednak u 5–10% chorych mogą wystąpić jej powikłania.

W badaniu fizykalnym lekarz stwierdzić może podwyższoną ciepłotę ciała, charakterystyczne zmiany skórne, powiększone węzły chłonne. W powikłanych przypadkach występują między innymi zaburzenia świadomości, zmiany osłuchowe ze strony serca i płuc, powiększenie wątroby i śledziony, krwawienie z przewodu pokarmowego.

Co robić w przypadku wystąpienia objawów gorączki plamistej śródziemnomorskiej?

W przypadku podejrzenia gorączki plamistej śródziemnomorskiej wskazana jest pilna konsultacja w poradni specjalistycznej (chorób zakaźnych, chorób tropikalnych) lub odpowiednim oddziale szpitalnym.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie gorączki plamistej śródziemnomorskiej?

Pewne rozpoznanie gorączki plamistej śródziemnomorskiej na podstawie objawów klinicznych jest niemożliwe. Konieczne jest potwierdzenie choroby za pomocą badań laboratoryjnych wykrywających przeciwciała przeciw Rickettsia conorii. Niemniej testy te mają ograniczoną przydatność w ostrej fazie choroby.

Jakie są metody leczenia gorączki plamistej śródziemnomorskiej?

W leczeniu gorączki plamistej śródziemnomorskiej stosuje się określone antybiotyki aktywne wobec tak zwanych „bakterii atypowych”. Leczenie trwa zwykle 7 dni, zaś w przypadku postaci powikłanej konieczne może być przedłużenie antybiotykoterapii do 14 dni.

Czy jest możliwe całkowite wyleczenie gorączki plamistej śródziemnomorskiej?

Gorączka plamista śródziemnomorska ma łagodny przebieg, jednak u 5–20% chorych mogą wystąpić powikłania, do których predysponuje podeszły wiek, alkoholizm, zaburzenia odporności. Do najczęściej występujących powikłań należą: ostra niewydolność nerek, niewydolność oddechowa, udar mózgu, zakrzepica żył głębokich, krwawienie z przewodu pokarmowego. Rzadziej występuje zapalenie stawów, zapalenie układu nerwowego, czy niewydolność wielonarządowa.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia gorączki plamistej śródziemnomorskiej?

Po zakończeniu leczenia pacjent powinien pozostawać pod regularną kontrolą lekarską do czasu ustąpienia objawów i całkowitej rekonwalescencji.

Co robić, aby uniknąć zachorowania na gorączkę plamistą śródziemnomorską?

Osoby podróżujące w rejony endemiczne powinny unikać ekspozycji na kleszcze. Zalecane jest unikanie kontaktu ze zwierzętami przenoszącymi kleszcze (psy, kozy, owce). Należy również stosować repelenty i często sprawdzać skórę, usuwając ewentualne kleszcze.

05.06.2017
Zobacz także
  • Kleszcze. Co zrobić po ukłuciu przez kleszcza? Kiedy pojawia się rumień?
  • Borelioza z Lyme
  • Anaplazmoza
Wybrane treści dla Ciebie
  • Bruceloza
  • Zakażenia pałeczką ropy błękitnej
  • Bakteryjna waginoza w ciąży
  • Gorączka okopowa
  • Zakażenia wywołane przez Clostridium perfringens
  • Erlichioza
  • Dur brzuszny
  • Róża
  • Nosacizna
  • Biegunki wywołane przez patogenne szczepy Escherichia coli
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta