Wirus Nipah to wirus odzwierzęcy, który występuje w Azji Południowo-Wschodniej. Powoduje zapalenie mózgu o ciężkim przebiegu, które często kończy się zgonem. Objawy zapalenia mózgu spowodowanego zakażeniem wirusem Nipah to gorączka, ból głowy, senność, zaburzenia świadomości i śpiączka.
Co to jest choroba Nipah i jakie są jej przyczyny?
Choroba Nipah to wirusowe zapalenie mózgu wywoływane przez wirus Nipah, należący do rodziny Paramyxoviridae, czyli tej samej, do której należą wirusy odry, świnki lub paragrypy. Wirus przenosi się głównie poprzez bezpośredni kontakt z zakażonymi nietoperzami lub świniami i ich wydzielinami. Możliwa jest również transmisja zakażenia z człowieka na człowieka. Rezerwuarem wirusa są owocożerne nietoperze oraz świnie. Odnotowano zachorowania po spożyciu surowego słodkiego soku z drzew palmowych skażonego wydzielinami nietoperzy.
Jak często występuje choroba Nipah?
Choroba Nipah występuje sporadycznie. Zachorowania obserwuje się w krajach Azji Południowo-Wschodniej. Regularnie rejestrowane są ogniska zachorowań w Indiach, Bangladeszu, Malezji i Singapurze. W Polsce istnieje teoretyczne ryzyko przywleczenia tej choroby z terenów, gdzie występują epidemie zakażeń wirusem Nipah.
Zakażenie wirusem Nipah – objawy
Wirus Nipah powoduje zapalenie mózgu. Okres wylęgania choroby wynosi 7–40 dni od ekspozycji.
Początkowo pojawia się gorączka i bóle głowy utrzymujące się przez 3–14 dni, do których dołącza się nadmierna senność, zaburzenia orientacji i świadomości. Stan ten prowadzi do śpiączki po 24–48 godzinach. U około połowy pacjentów pojawiają się objawy infekcji dróg oddechowych.Co robić w przypadku wystąpienia objawów choroby Nipah?
Stan pacjenta z wirusowym zapaleniem mózgu zwykle wymaga pilnej konsultacji lekarskiej (pogotowie ratunkowe, szpitalny oddział ratunkowy). Pełną diagnostykę i leczenie wszystkich zapaleń mózgu przeprowadza się w warunkach szpitalnych.
W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie choroby Nipah?
Wirus Nipah wywołuje objawy zapalenia mózgu podobne do tych powodowanych przez inne wirusy, bakterie lub grzyby. Pewne rozpoznanie choroby Nipah na podstawie objawów klinicznych jest niemożliwe. Podejrzenie tej dosyć rzadkiej choroby może nasuwać pobyt w rejonie endemicznego wstępowania zakażeń. Aby potwierdzić zakażenie wirusem Nipah, konieczne są badania laboratoryjne.
Na początku choroby materiałem do badań laboratoryjnych może być
- krew
- płyn mózgowo-rdzeniowy
- mocz
- wymazy z nosa i gardła.
Metodami molekularnymi poszukuje się w nich materiału genetycznego wirusa. W późniejszym okresie we krwi chorego można wykryć przeciwciała przeciw wirusowi Nipah. Dodatkowo lekarz może zlecić wykonanie badań obrazowych ośrodkowego układu nerwowego, takich jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.
Zakażenie wirusem Nipah – leczenie
W przypadku choroby Nipah stosuje się leczenie objawowe w warunkach szpitalnych. Nie opracowano dotychczas leku o potwierdzonej skuteczności przeciw zakażeniu wirusem Nipah.
Czy jest możliwe całkowite wyleczenie choroby Nipah?
Zapalenie mózgu spowodowane wirusem Nipah jest poważną chorobą. Śmiertelność w jej przebiegu może sięgać nawet 40%. Z chorobą związane są
- przewlekłe powikłania neurologiczne pod postacią
- zaburzeń osobowości
- nawracających drgawek
- pozakaźnego przewlekłego zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego.
Zakażenie wirusem Nipah może również przebiegać w postaci utajonej i ulegać reaktywacji po wielu latach od ekspozycji, prowadząc nawet do śmierci.
Co należy robić po zakończeniu leczenia choroby Nipah?
Z uwagi na fakt, że zakażenie wirusem Nipah może prowadzić do przewlekłych powikłań oraz przebiegać w formie latentnej (utajonej), wskazana jest wieloletnia obserwacja specjalistyczna.
Jak postępować, aby uniknąć zachorowania na chorobę Nipah?
Profilaktyka pierwotna zakażeń wirusem Nipah polega przede wszystkim na unikaniu ekspozycji na wirusa, czyli kontaktu ze zwierzętami mogącymi potencjalnie przenosić wirusa oraz niespożywaniu surowego soku z drzew palmowych w rejonach endemicznego występowania choroby. Szczepienia ochronne nie są dostępne – obecnie trwają badania, których celem jest opracowanie szczepionki.
