Przywry powodujące przywrzyce są pasożytami o bardzo zróżnicowanej budowie i właściwościach biologicznych. Do zakażenia ludzi dochodzi we wszystkich strefach klimatycznych, co wpływa na znaczną chorobowość oraz śmiertelność. Z klinicznego punktu widzenia dzielimy je na: przywry krwi, dróg żółciowych, jelit i płuc.
Przywry krwi (szerzą się przez penetrację skóry przez cerkarie uwalniające się ze ślimaków): Schistosoma mansoni - rejony endemiczne: Afryka, Ameryka Południowa, Środkowy Wschód; Schistosoma iaponicum - rejony endemiczne: Chiny, Filipiny, Indonezja; Schistosoma intercalatum - rejon endemiczny: Zachodnia Afryka; Schistosoma mekongi - rejon endemiczny - Azja Południowo-Wschodnia; Schistosoma haematobium - rejony endemiczne: Afryka, Środkowy Wschód.
Przywry wątrobowe (żółciowe) (szerzą się przez spożycie metacerkarii z rybami słodkowodnymi lub przyczepionych do roślin wodnych lub z wodą): Clonorchis sinensis - rejon endemiczny: Daleki Wschód; Opistorchis viverrini - rejony endemiczne: Daleki Wschód, Tajlandia; Opistorchis felineus - rejony endemiczne: Daleki Wschód, Europa; Fasciola hepatica - rejon endemiczny: cały świat; Fasciola gigantica - występowanie sporadyczne - Afryka (czyt. Przywrzyce wątrobowe).
Przywry jelitowe (szerzą się przez spożycie metacerkarii przyczepionych do roślin wodnych, z rybami słodkowodnymi lub bytującymi w wodach słonawych): Fasciolopsis buski - rejon endemiczny: Azja Południowo-Wschodnia; Heterophyes heterophyes - rejony endemiczne: Daleki Wschód, Ameryka Północna (czyt. Przywrzyce jelitowe).
Przywry płucne (szerzą się przez spożycie metacerkarii z krabami lub langustami): Paragonimus westermani - rejon endemiczny: cały świat z wyjątkiem Ameryki Północnej i Europy (czyt. Przywrzyce płucne).
Schistosoma mansoni / Fot. CDCWspólne cechy przywr to ich wielkość: od 1 do kilkunastu centymetrów, płaski symetryczny kształt podobny do liścia oraz dwie ssawki. Cykl życiowy przywr obejmuje żywiciela ostatecznego, czyli - ssaki, m.in. człowiek, w którego ciele przywry rozmnażają się płciowo oraz żywiciela pośredniego - ślimaka, u którego dochodzi do rozmnażania bezpłciowego. W przypadku niektórych gatunków przywr, cykl życiowy wymaga kilku żywicieli pośrednich. Do zarażenia człowieka dochodzi wskutek wniknięcia przez skórę wolno żyjących cerkarii lub drogą pokarmową. Po osiągnięciu dojrzałości płciowej w ciele człowieka przywry zaczynają rozmnażać się płciowo i wytwarzać jaja. Jaja pasożytów opuszczają żywiciela ostatecznego wraz z wydalinami lub śliną. Po dostaniu się jaj przywr do wody, w sprzyjających warunkach wydostają się z nich wolno żyjące cerkarie, które w zależności od gatunku mogą zarazić człowieka lub szukać drugiego żywiciela pośredniego w celu przeistoczenia się w metacerkarie, które są postacią inwazyjną pasożyta. Przywry zwykle prowadzą do przewlekłej inwazji. Osoby zarażone znaczną ilością przywr są narażone na istotne powikłania chorobowe oraz stanowią rezerwuar pasożyta w rejonach endemicznych. Przywry nie namnażają się w organizmie żywiciela ostatecznego, ale żyją względnie długo, od kilku miesięcy do wielu lat.
Podstawą szczegółowo zebranego wywiadu powinna być informacja o miejscach podróży, spożywaniu ryb i innych zwierząt słodkowodnych, uleganiu lokalnym zwyczajom żywieniowym bez należytej dbałości o bezpieczeństwo.
Ostateczne rozpoznanie wymaga wykazania obecności odpowiednich postaci rozwojowych przywr w wydalinach, ślinie lub bioptatach tkanek.
Osobom podróżującym po terenach endemicznych dla przywr tkankowych zaleca się postępowanie profilaktyczne polegające na unikaniu surowych lokalnych jarzyn, owoców, ryb czy skorupiaków. Przerywanie szerzenia się inwazji u osób żyjących na terenach endemicznych polega także na prawidłowej utylizacji wydalin (kał i ślina), co uniemożliwia przedostawanie się jaj do otaczającego środowiska. Istotne jest również selektywne stosowanie leków przeciw przywrom u osób z ciężką przywrzycą, a więc będących źródłem szerzenia się tej parazytozy.
