Co to jest uchyłek odbytniczo-pochwowy i jakie są jego przyczyny?
Uchyłek przedni odbytnicy to workowate uwypuklenie przedniej ściany odbytnicy w kierunku pochwy. Powstaje w wyniku rozciągania, uszkodzenia lub oderwania przegrody odbytniczo-pochwowej. Za główne przyczyny powstawania uchyłku uznaje się zaparcia, czynnikami ryzyka są także urazy okołoporodowe (pęknięcia, nacięcia), jak również wycięcie macicy.
Jak często występuje uchyłek odbytniczo-pochwowy?
Budowa anatomiczna, konstytucja hormonalna, a także przebyte porody i zabiegi ginekologiczne sprawiają, iż przedni uchyłek odbytnicy rozwija się praktycznie wyłącznie u kobiet, tworząc uchyłek odbytniczo-pochwowy. Większość przebiega z bardzo niewielkimi objawami, trudno więc ocenić częstość występowania tej choroby w populacji.
Jak się objawia uchyłek odbytniczo-pochwowy?
Uchyłek odbytniczo-pochwowy początkowo jest bezobjawowy. Mogą występować zaparcia, nietrzymanie stolca, puste parcia na stolec, w miarę powiększania się uchyłku może występować wypadanie pochwy. Często zachodzi konieczność manewrów przez pochwę, przez odbyt lub ucisku na krocze celem rozpoczęcia defekacji.
Co robić w razie wystąpienia objawów uchyłku odbytniczo-pochwowego?
Przy podejrzeniu uchyłku odbytniczo-pochwowego wskazana jest konsultacja lekarska, ponieważ bez odpowiedniego leczenia uchyłek z czasem stopniowo się powiększa.
Jak lekarz stawia diagnozę uchyłku odbytniczo-pochwowego?
Lekarz najpierw zbiera wywiad, a następnie bada pacjentkę. Duży uchyłek odbytnicy może być wyczuwalny w badaniu proktologicznym. Oprócz takiej oceny, lekarz może zlecić badania dodatkowe: defekografię (badanie radiologiczne pozwalające ocenić kształt i wymiary odbytnicy oraz jej układ przy parciu na stolec), badanie manometryczne z oceną wydolności zwieraczy, a także ocenę rozciągliwości ściany odbytnicy – badanie barostatyczne. W wypadku współistnienia nietrzymania moczu lekarz może zlecić badania uroflometryczne – oceniające opróżnianie pęcherza. Inne badania, które można zlecić to USG przezodbytnicze, przezkroczowe oraz rezonans magnetyczny miednicy.
Jakie są sposoby leczenia?
Pacjentki przed zabiegiem chirurgicznym przechodzą cykl leczenia metodą behawioralną (biofeedback trening), zalecana jest zmiana przyzwyczajeń dietetyczno-higienicznych. W przypadku współtowarzyszącego nietrzymania stolca lub moczu stosuje się elektrostymulacje, ćwiczenia dna miednicy małej (ćwiczenia Kegla). Można stosować również wlewki oczyszczające w celu ułatwienia wypróżnień.
Jeśli leczenie zachowawcze, czyli nieoperacyjne, nie przynosi poprawy, wykonuje się zabieg chirurgiczny. Uchyłek można naprawić operacyjnie za pomocą kilku różnych technik.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Ponad połowa pacjentek operowanych z powodu uchyłku odbytnicy wymaga, celem uzupełnienia leczenia, dalszego długotrwałego treningu behawioralnego – biofeedback trening (BF).
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Należy dbać o regularne, prawidłowe wypróżnienia z unikaniem nadmiernego parcia.
